Materialne i niewypowiedziane: o drodze twórczej Alicji Bielawskiej

Ostatnia aktualizacja: 25.11.2025 09:20
W jaki sposób rzemieślnicze metody tkania i projektowania materiałów łączą się ze sztuką współczesną? Alicja Bielawska to jedna z najciekawszych współczesnych polskich rzeźbiarek. Swoje prace tworzy, używając tkanin, metalu, drewna, ceramiki. Pokazuje zależność między tym, co materialne i zmysłowe, konkretne i trudne do opisania.
Alicja Bielawska to artystka wizualna, tworzy rysunki, rzeźby i instalacje.
Alicja Bielawska to artystka wizualna, tworzy rysunki, rzeźby i instalacje.Foto: Wojciech Pacewicz/PAP

W ten nurt wpisują się jej ostatnie prace, wśród nich "Jesteś tam w tym" – zrealizowana na wystawę "1945. Nie koniec, nie początek", prezentowaną w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Do tradycji tkania, a jednocześnie do zwyczajnych, codziennych przestrzeni odwołuje się praca "Uchylone wątki", której częścią są oplecione przędzą podwórkowe trzepaki. O cykliczności, następowaniu po sobie pór roku, artystka opowiadała na wystawie "Powracające punkty w sieci promieni", prezentowanej w Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie.


>>> Posłuchaj rozmowy na platformie podcasty.polskieradio.pl


Czas, który można rozwinąć - wystawa w Düsseldorfie

Bielawska wciąż zaskakuje – nie tylko formą, lecz sposobem myślenia o sztuce. Jej najnowsza wystawa w osiemnastowiecznej kamienicy w Düsseldorfie to kompozycja rzeźb z tkanin, ceramiki i rysunków. – To nie jest podsumowanie, raczej zapis tego, co teraz mnie najbardziej interesuje – mówiła artystka w Dwójce.

Wnętrza galerii, dawne pokoje mieszkalne, stały się integralną częścią projektu. Widz porusza się pomiędzy nimi jak po kręgu – w rytmie odkrywania, dotykania i zmiany perspektyw. – Przestrzeń jest dla mnie współtwórcą – pozwala tworzyć nową sytuację, w którą zapraszam odbiorców – podkreśliła.

Rysunek jako pole wyobraźni

W centrum wystawy znajdują się rysunki, medium, które w praktyce artystycznej Bielawskiej często współistnieje z tkaniną i ceramiką. – Rysunek jest bezpośrednim sposobem prowadzenia myśli, bardzo czułym i niedocenianym. Daje ogromne pole do wyobraźni – można w nim stworzyć przestrzenie, które nie mają fizycznych ograniczeń – wyjaśniała artystka.

Ten dialog między płaszczyzną a trójwymiarowością, między dotykiem a obrazem, staje się jednym z kluczy do zrozumienia jej twórczości. Widz ogląda, ale też doświadcza – poprzez fakturę, kolor, światło i rytm.

Meble do zatrzymania się

Jednym z nowych elementów w pracy Bielawskiej są zaprojektowane przez nią meble, obiekty do siedzenia, które stały się częścią wystaw. – To zaproszenie do zatrzymania się, do zmiany perspektywy patrzenia. Chciałabym, żeby oglądanie wystawy było chwilą obecności, a nie pośpiechu – mówi.

Artystka tworzy przestrzenie nie tyle do oglądania, co do współistnienia – miejsca, w których można być. Wrażliwość na rytm czasu, dźwięk kroków, szelest tkaniny, staje się częścią doświadczenia estetycznego.

Pamięć materii

W rozmowie Bielawska wraca do dzieciństwa i domu, w którym - jak wspomina - "przedmioty były ważne, choć nie było ich wiele". – Dorastałam w rzeczywistości lat 80., wśród przedmiotów o różnych fakturach, kolorach, często z odzysku. Myślę, że to nauczyło mnie patrzeć uważnie – powiedziała. Ta codzienna materialność, z jej niedoskonałością i pamięcią, powraca dziś w jej sztuce.

Ręcznie barwione tkaniny, ceramika o pofałdowanej powierzchni, błyszczące i matowe struktury – wszystko to jest dialogiem między przeszłością a teraźniejszością, między pamięcią a ciałem.

Czytaj także:

Droga Agnieszki Bielawskiej

Zanim zaczęła tworzyć, studiowała historię sztuki. – Potrzebowałam czasu, żeby dotrzeć do tego, co mnie naprawdę zajmuje. Analizowanie dzieł uczy patrzenia – pamięci wzrokowej, umiejętności łączenia różnych rejestrów. Myślę, że to we mnie zostało – wyjaśniała w Dwójce.

Później przyszła pora na Amsterdam, Gerrit Rietveld Academy, miejsce, które ukształtowało jej sposób myślenia o przestrzeni i relacji między rzemiosłem a sztuką. – To było środowisko bardzo otwarte. Budynek samej uczelni zaprojektował Rietveld – to przestrzeń, która kształtuje świadomość każdego, kto w niej przebywa. Myślę, że stąd wzięło się moje zainteresowanie architekturą jako partnerem dialogu - zaznaczyła. 

Dziś Bielawska mówi o swojej pracy jako o "dzieleniu się obecnością". – To, co robię, jest po to, żeby tworzyć przestrzeń do dzielenia się. Dla mnie to ważne, by widz czuł się zaproszony, a nie przytłoczony – mówi.

*** 

Alicja Bielawska – artystka wizualna, tworzy rzeźby, instalacje i rysunki, w których bada relacje między pamięcią, przestrzenią i codziennością. Wykłada w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, jest laureatką Paszportu "Polityki" (2015) i uczestniczką wielu wystaw międzynarodowych.

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą 

Prowadzenie: Marta Strzelecka

Gość: Agnieszka Bielawska (artystka wizualna)

Data emisji: 24.11.2025

Godz. emisji: 21.00

zch


Czytaj także

Magdalena Abakanowicz w Rotundzie na Dynasach. Powrót na kulturalną mapę stolicy

Ostatnia aktualizacja: 18.09.2025 11:55
W piątek, 19 września, w warszawskiej Rotundzie Dynasy otwarto wystawę "Magdalena Abakanowicz. Tkanina to przestrzeń". Jest to okazja, by zobaczyć panoramiczny przegląd twórczości jednej z najwybitniejszych polskich artystek XX i XXI wieku. Organizatorem ekspozycji jest Galeria Art Rytel.
rozwiń zwiń