Święto Niemego Kina. Przyszłość widziana oczami filmowców żyjących 100 lat temu

- W tym roku będziemy mieli oko skierowane w przyszłość, tylko w taką przyszłość nietypową. Dyrektor Elżbieta Wysocka zaplanowała program wokół filmów futurystycznych, ale są to filmy z lat dziesiątych i dwudziestych XX wieku - mówił w Dwójce o zbliżającym się Święcie Niemego Kina Tomasz Kolankiewicz, dyrektor Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego.

Podczas Święta Niemego Kina premierowo będzie można obejrzeć zrekonstruowaną wersję "Metropolis" (1927) Fritza Langa z muzyką oryginalnie skomponowaną do tego dzieła, odtworzoną na podstawie zachowanych w archiwum partytur

Foto: materiały prom.

>>> Wejdź na podcasty.polskieradio.pl i posłuchaj audycji

Od 17 do 21 września w warszawskim kinie Iluzjon prezentowane będą odrestaurowane cyfrowo klasyki światowego kina i nieznane dotąd filmowe perełki. Podczas pokazów zabrzmi także muzyka na żywo, w specjalnie przygotowanych aranżacjach. Hasłem jubileuszowej, 20. odsłony Święta Niemego Kina im. Anny Sienkiewicz-Rogowskiej jest "Mamy na Ciebie OKO".

Święto Niemego Kina. Hołd dla polskiego wynalazcy

- W tym roku mamy okrągłą rocznicę urodzin i śmierci Kazimierza Prószyńskiego, jednego z najważniejszych wynalazców filmowych, nie tylko w Polsce, ale w ogóle na świecie. W ramach programu dr doktor Monika Supruniuk, wicedyrektorka Filmoteki, wygłosi wykład, ale przede wszystkim zaprezentuje kino OKO, czyli aparat filmowy, będący równocześnie kamerą i projektorem autorstwa Prószyńskiego, skonstruowany w latach 20 XX w. Z tego samego okresu pochodzą taśmy 12 mm, które Prószyński nagrał w Gdyni. Je też będzie można zobaczyć - tłumaczył Tomasz Kolankiewicz.

Filmy, które będzie można obejrzeć w ramach tegorocznego Święto Niemego Kina, zdaniem gościa "Poranka Dwójki" są zaskakująco aktualne. - Program jest skoncentrowany wokół dwóch tematów. Z jednej strony tematu władzy, z drugiej - tematu gwiezdnego, tematu futuryzmu. Okazuje się, że te filmy, które powstały czasem już przeszło 100 lat temu są niesłychanie aktualne. Jest to z jednej strony olśniewające, a z drugiej strony muszę powiedzieć dosyć przerażające, że tak naprawdę jako ludzkość przez te 100 lat nie za bardzo ruszyliśmy z miejsca - przekonywał Tomasz Kolankiewicz.

Czytaj także:

• 70 lat temu powstała Filmoteka Narodowa
• Stuletnie filmy grozy nadal aktualne? "Wtedy w Europie także były burzliwe czasy"

Prekursorzy kina sci-fi w Iluzjonie

Wskazał on również najmocniejsze według niego punkty programu festiwalu. - Mamy tutaj filmy z całego świata. Na przykład japoński film "Karta z kroniki szaleństwa" Teinosuke Kinugasy czy uznawany za jeden z pierwszych pełnometrażowych filmów fantastycznonaukowych "Statek niebiański" produkcji duńskiej. Będą też klasyczne filmy niemieckie jak "Algol - tragedia władzy" czy wspaniały "Doktor Mabuse", chyba po raz pierwszy prezentowany w całości w Iluzjonie. To jest długi film, podczas seansu zagrają aż 4 zespoły - zdradził dyrektor FINA, filmoznawca i historyk filmu.

Tomasz Kolankiewicz (P) i prowadzący audycję Jakub Jamrozek

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadzenie: Jakub Jamrozek

Gość: Tomasz Kolankiewicz (dyrektor Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego, filmoznawca, historyk filmu)

Data emisji: 15.09.2025

Godz. emisji: 8.35

pg