"Wydarzenie, które przyciąga". Rocznica wybuchu powstania warszawskiego

"Poranek Dwójki" gościł w studiu plenerowym na terenie Muzeum Powstania Warszawskiego, gdzie trwają przygotowania do obchodów 81. rocznicy wybuchu zrywu mieszkańców stolicy. Przy tej okazji Monika Zając rozmawiała z dr. Pawłem Ukielskim, zastępcą dyrektora ds. merytorycznych jednostki, o tegorocznych obchodach rocznicy oraz o tym, jak zmienia się funkcja pamięci o historii.

Mija 81. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. 1 sierpnia 1944 roku do walki przystąpiło około 40 tysięcy powstańców. Bój o stolicę, planowany na kilka dni, trwał ponad dwa miesiące. Na zdjęciu Muzeum Powstania Warszawskiego.

Foto: Shutterstock

Mija 81. rocznica wybuchu powstania warszawskiego. 1 sierpnia 1944 roku do walki przystąpiło około 40 tysięcy powstańców. Bój o stolicę, planowany na kilka dni, trwał ponad dwa miesiące.

>>> Posłuchaj rozmowy z doktorem Pawłem Ukielskim, zastępcą dyrektora ds. merytorycznych Muzeum Powstania Warszawskiego

- Trzon pozostaje niezmienny. To wydarzenie, które ma swoją moc przyciągania. Zajmujemy się już nim od ponad dwudziestu lat. W dorosłość weszło pokolenie, które już nie pamięta świata bez naszego muzeum. Ta pamięć oczywiście i sposoby okazywania jej ulegają ewolucji - zwrócił uwagę dr Paweł Ukielski, zastępca dyrektora ds. merytorycznych Muzeum Powstania Warszawskiego. 

Sprawdź:

• 81. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego w radiowej Dwójce

Muzeum Powstania Warszawskiego i ewolucja kultywowania pamięci historycznej 

- Myślę, że zrobiliśmy wręcz pewną rewolucję. 21 lat temu zorganizowaliśmy obchody, które składały się nie tylko z części oficjalnej i podniosłej, ale także wprowadziliśmy elementy artystyczne, popkulturowe, a nawet sportowe. Wszystko po to, by każdy nas znalazł swój sposób okazywania szacunku i hołdu Powstańcom - wyjaśnił w rozmowie w Programie 2 Polskiego Radia. - Tych wydarzeń przybywa. Powiedziałbym, że coraz więcej zostało też powiedziane na temat samego Powstania. Nie tylko mówimy już o żołnierzach, ale też o cywilnej ludności Warszawy. To wszystko bardzo się rozwinęło - podsumował. 

>>>SPRAWDŹ: 81. rocznica Powstania Warszawskiego. Stolica przygotowała wiele wydarzeń

Wybuch Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1944 roku 

Decyzję o rozpoczęciu powstania warszawskiego podjął komendant główny AK, generał Tadeusz "Bór" Komorowski. Całością akcji kierował bezpośrednio Komendant Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej - pułkownik Antoni Chruściel pseudonim "Monter".

Armii Krajowej podporządkowały się oddziały Armii Ludowej, Polskiej Armii Ludowej, Korpusu Bezpieczeństwa i Narodowych Sił Zbrojnych. Mieszkańcy stolicy spontanicznie poparli walkę, masowo zgłaszali się ochotnicy. Siły powstańcze wzrosły dzięki temu do ponad 50 tysięcy osób. Zaledwie co dziesiąty powstaniec był uzbrojony.

Pierwsze strzały padły na Żoliborzu o 13.50, jeszcze przed godziną "W" wyznaczoną na 17.00. 

Czytaj także:

• "Czy mogłem to powstrzymać?". Dramatyczne kulisy decyzji o rozpoczęciu Powstania Warszawskiego
• Godzina "W". "Wreszcie możemy ruszyć do walki"

***

Rozmowa: Monika Zając

Gość: dr Paweł Ukielski (zastępca dyrektora ds. merytorycznych Muzeum Powstania Warszawskiego)

Data emisji: 1.08.2025

Godz. emisji: 8.20

Rozmowę wyemitowano w audycji Poranek Dwójki.

***

IAR/PolskieRadioHistoria/zch/pg