Na Józefa Świętego tańczmy do upadłego!

Ostatnia aktualizacja: 19.03.2024 16:00
O zwyczajach związanych ze św. Józefem, którego wspomnienie przypada 19 marca - czyli dziś - opowiada etnograf, dr Łukasz Ciemiński. Wspominamy także o potańcówkach i zabawach, ponieważ tego właśnie dnia post nie obowiązuje. 
Audio
Kapela Agopsowicza gra do tańca
Kapela Agopsowicza gra do tańcaFoto: Piotr Baczewski | Muzyka Zakorzeniona

Choć mogłoby się zdawać, że odpuszczenie postu na dzień św. Józefa to obyczajowa dyspensa wg ludowego uzusu sprawa jest o wiele poważniejsza – jest to zapis z kanonu 1251 Kodeksu Kanoniczego (uroczystość w kalendarzu liturgicznym znosi obowiązek poszczenia).

W całej Polsce z okazji dnia św. Józefa organizowane są potańcówki i zabawy, na których zagrają najlepsze regionalne kapele! Muzykę tych zespołów przybliżamy w Źródłach, przytaczamy także rozmowę z Antonim Agopsowiczem - liderem kapeli Agopsowicza, wykonującej muzykę przejętą od radomskich mistrzów tradycji.

Święty Józef w tradycji ludowej

- W przysłowiu Ludowym występuje „bruzda świętego Józwa”, ale nie będzie to opowieść o szczegółach fizjonomii świętego, oblubieńca panny Maryi, choć zdawać się może – w oparciu o teksty kanoniczne, ale też apokryficzne i przekazy biblii ludowej – że to święty, któremu życie i opatrzność boska nie szczędziły powodów do zmartwień. Przez wzgląd na skuteczne wstawiennictwo i największą spośród śmiertelników bliskość Jezusa i Marii stał się ulubionym świętym wsi polskiej – tłumaczył Ciemiński – Żył i umierał w towarzystwie Chrystusa, Matki Boskiej, zatem patronował ostatniej godzinie życia, która za jego wstawiennictwem i przykładem miała być szczęśliwą i pozbawioną rozpaczy. Święty Józef sprawował też opiekę nad zmarłymi, wizytował czyściec i przynosił ostateczne wyswobodzenie.

W czym jeszcze pomocny jest święty Józef? Panny uciekały się do niego po pomoc w znalezieniu dobrego męża. Właściwie nie tylko męża, na Ziemi Chełmińskiej św. Józef w odnajdowaniu wszelkiej zguby zastępował św. Antoniego Padewskiego.

Józefy - muzykanci

Do tego, jak przystało na dzień św. Józefa, brzmiała muzyka kapel okołoradomskich Józefów-muzykantów. Wśród nich wielcy muzyki tradycyjnej - Józef Kędzierski i Józef Zaraś! Ale to nie wszyscy bohaterowie audycji - słuchaliśmy także Józefa Żarłoka i Józefa Bębenka oraz wykonujących ich muzykę: Kapeli Niwińskich, Kapeli Agopsowicza.

Antni Hasso-Agopsowicz Róża Martyna Grabowska muzyka ludowa Baba Foto.jpg
Andrzej Bieńkowski o Antonim Agopsowiczu
Sięgnął po Kędzierskiego jako jeden z pierwszych. Blisko mu do repertuaru kajockiego i w tym właśnie repertuarze go usłyszeliśmy. Hasso-Agopsowicz często gra z Różą Martyną Grabowską.

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadziła: Aleksandra Faryńska

Data emisji: 19.03.2024

Godzina emisji: 15.15