"Lem nie cierpiał na brak czytelników"

- To są nieprawdopodobnie świetne teksty o tym, z czym naprawdę się stykamy w nauce. Z problemami naszej własnej natury, z niczym innym. Z niczym z otchłani galaktyki, raczej z otchłani człowieczeństwa - mówił w audycji "Wszystkie gatunki Lema" prof. Andrzej Zieniewicz, literaturoznawca.

W audycji poszukamy odpowiedzi na pytanie, jak wejść w świat twórczości Stanisława Lema

Foto: shutterstock.com/diversepixel

Posłuchaj

28:29 Wszystkie gatunki Lema Dwójka 30 listopad 2021 21_29_59.mp3 Rozmowa z prof. Andrzejem Zieniewiczem o trudnościach z czytaniem prozy Lema i sposobach podejścia do niej (Wszystkie gatunki Lema/Dwójka)

 

Wojciech Zemek: biblioteka była żywiołem Stanisława Lema

Eseje Stanisława Lema mogą zniechęcać czytelników swoją dygresyjnością i skomplikowanym językiem. Nie wszyscy też są przekonani do fantastyki naukowej jako gatunku literackiego. Czy to oznacza, że twórczość Stanisława Lema musi pozostać dla nich terra incognita? Jak wejść w świat pisarza?

Zdaniem prof. Zieniewicza, Lem, chociaż przetłumaczony na sto języków świata i niezwykle popularny, nie jest pisarzem dla każdego. Kunszt językowy i fabularny nie czynią fantastyki naukowej ogólnie przystępną. Jak pokonać uprzedzenia czytelników stroniących od tego gatunku? - Zacząłbym od "Bajek robotów", od "Cyberiady" - sugerował. - Tam jest najważniejszy w twórczości Lema konflikt swój-obcy, my-oni - zaznaczył nasz gość. - Cała ta proza jest o takiej problematyce. 

Czytaj także:

• "Poprzez Lema opowiadam fascynującą i przerażającą część historii Polski"
• Lemowskie utopie - idea w drodze do zbrodni

Bohaterowie "Bajek robotów" Trurl i Klapaucjusz, to roboty z pięćdziesiątej cywilizacji istniejącej po śmierci istot białkowych-Lepniaków. Zadają sobie pytania o rzeczone legendarne istoty białkowe, ale także o władzę i filozofię. - Ten czy ów robot Lemowski zaczyna snuć rozprawy filozoficzne o tym, jak jest możliwy świat najlepszy z najlepszych. To mu nie wychodzi, rozpada się - opowiadał literaturoznawca. - Czyta się to nieprawdopodobnie i od tego bym zaczął czytanie Lema.

- Fantastyki Lema to nie opowieści o rakietach, które w absolutnej próżni, wyjąc motorami, ganiają z planety na planetę z szybkością nadświetlną - podkreślił prof. Zieniewicz. - To jest fantazja o tym, jak może wyglądać rzeczywista eksploracja kosmosu przez ludzi, naukę, technikę, ekonomię. Najważniejsza jest tu powieść "Solaris"- ocenił. - Książka jest pasjonująca i opowiada o tym, że nie poznamy niczego, dopóki nie poznamy dogłębnie siebie. 

[YouTube Polskiego Radia]

***

Tytuł audycji: Wszystkie gatunki Lema

Prowadził: Michał Nowak

Gość: prof. Andrzej Zieniewicz (Zakład Literatury XX i XXI wieku na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego)

Data emisji: 30.11.2021

Godzina emisji: 21.30