Polskie Radio
Section05
II wojna światowa

"Mała Norymberga". Proces Alberta Forstera, niemieckiego zbrodniarza wojennego

29 kwietnia 1948 roku Najwyższy Trybunał Narodowy w Gdańsku skazał na karę śmierci Alberta Forstera, niemieckiego naczelnika Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie. Ten nazistowski działacz doprowadził do powstania niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof, gdzie życie straciło kilkadziesiąt tysięcy osób. Jest także odpowiedzialny za liczne masowe mordy dokonywane na Pomorzu, w wyniku których zginęło około 40 tysięcy Polaków. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA II wojna światowa III Rzesza nazizm Gdańsk zbrodnie wojenne lata 50 PRL historia PRL

Wiesław Chrzanowski. Nauczyciel demokratycznej opozycji

Przetrwał okupację niemiecką, represje stalinowskie i przechował wszystko to, co najcenniejszego było w przedwojennej Polsce, żeby przenieść to do Polski demokratycznej. Pokolenie Solidarności widziało w nim "jednego ze swoich ważnych politycznych i życiowych nauczycieli, nawet wtedy, gdy różniły ich poglądy i ideowe korzenie". Wiesław Chrzanowski zmarł 29 kwietnia 2012 roku. 
Zobacz więcej na temat:  Wiesław Chrzanowski II wojna światowa PRL HISTORIA historia Polski historia PRL

Sprawa Rity Gorgonowej. Najgłośniejszy proces II RP

29 kwietnia 1933 roku Sąd Okręgowy w Krakowie skazał guwernantkę Ritę Gorgonową na osiem lat więzienia. Kobieta została uznana winną zamordowania siedemnastoletniej Elżbiety Zarembianki, córki lwowskiego architekta Henryka Zaremby w nocy z 30 na 31 grudnia 1932 roku. Był to jeden z najgłośniejszych procesów w II RP. 
Zobacz więcej na temat:  II RP II Rzeczpospolita Dwudziestolecie międzywojenne II wojna światowa kara śmierci historia Polski śmierć

Julian Stryjkowski. Piewca "narodu, którego już nie ma"

– Cel, jaki postawiłem sobie w swoim pisarstwie, to uratowanie pamięci narodu, postawienie, wedle moich skromnych sił, pomnika dla narodu, który zginął – mówił Julian Stryjkowski w Polskim Radiu w 1975 roku. 27 kwietnia br. mija 119. rocznica urodzin pisarza. 
Zobacz więcej na temat:  Julian Stryjkowski literatura Żydzi Galicja II wojna światowa PRL komunizm historia Polski historia Europy HISTORIA KSIĄŻKA książki proza pisarz

Witold Pilecki. Ucieczka z piekła Auschwitz

81 lat temu, 26 kwietnia 1943 roku, po 947 dniach pobytu w Auschwitz, Witold Pilecki opuścił obozowe piekło. Rotmistrz trafił do tam jako ochotnik, którego zadaniem było przekazywanie rzetelnych informacji o warunkach w kacecie i tworzenie ruchu oporu, gotowego do podjęcia zbrojnej walki z niemiecką załogą. Obóz opuścił, gdy uznał, że jego misja dobiegła końca.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski Witold Pilecki Auschwitz II wojna światowa

Akcja "Rodewald". Polski odwet za terror niemieckiej policji

26 kwietnia 1944 roku żołnierze oddziału "Pegaz" Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej przeprowadzili zamach na komendanta Ordnungspolizei w Warszawie płka Wilhelma Rodewalda. Dopiero po akcji okazało się, że zastrzelonym Niemcem nie był Rodewald, a płk Erwin Gresser - dowódca 17 pułku niemieckiej policji porządkowej. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski II wojna światowa Armia Krajowa Warszawa Kedyw III Rzesza nazizm Niemcy okupacja niemiecka

Bolesław Miciński. "Pisał rzeczy, które urzekały formą"

- W tym urzekaniu było jednak coś jeszcze znacznie głębszego - potrzeba, żeby filozofia, literatura służyły życiu - mówił w audycji Polskiego Radia literaturoznawca Eligiusz Szymanis. Dziś obchodzimy 113. rocznicę urodzin Bolesława Micińskiego - poety, krytyka literackiego, filozofa, eseisty.
Zobacz więcej na temat:  filozofia Stanisław Ignacy Witkiewicz HISTORIA historia Polski II wojna światowa totalitaryzm Podole Uniwersytet Warszawski