Dolina Pięciu Stawów. Tu zobaczysz drugiego człowieka
Piorun kulisty według relacji świadków objawia się jako świecąca i poruszająca się kula o promieniu od kilku do kilkudziesięciu centymetrów, czasami wydająca głos podobny do syczenia.
05:00 czwórka stacja nauka 27.08.2021 piorun.mp3 Czy piorun kulisty jest piorunem? Co mówią naukowcy? (Stacja Nauka/Czwórka)
Zagadkowa natura kulistego pioruna pojawia się w kronikach historycznych od wielu lat. Nikt nigdy nie był w stanie go zbadać, a dodatkowo był przez wielu uważany za oznakę sił nieczystych.
- Tak naprawdę nie wiemy czy piorun kulisty zasługuje w ogóle na miano pioruna. Czy to jest wyładowanie elektryczne, czy to jest coś innego, jedynie powiązane z piorunem - mówi Mateusz Barczyk synoptyk Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. - Piorun kulisty to bardzo rzadkie zjawisko atmosferyczne. Jest zjawiskiem niepoznanym, w przeciwieństwie do normalnych piorunów, i prawie nikt go nie widział - dodaje.
Do końca XX wieku informacji o kulistym piorunie było bardzo niewiele. Naukowcy tworzyli wiele hipotez na jego temat.
- W 2014 rok chińskim naukowcom udało się złapać piorun kulisty - zdradza rozmówca Czwórki. - Po uderzeniu pioruna w ziemię pojawiła się kula, która została zarejestrowana przez szybką kamerę, która miała też zainstalowany spektrofotometr, który pozwolił na zbadanie składu tej kuli - dodaje. - Dzięki temu mamy pierwsze udokumentowane naukowo znalezisko tego zjawiska. On nam pozwala nieco wytłumaczyć to zjawisko i zweryfikować hipotezy dotyczące kulistych piorunów.
Czytaj także:
Sinice - zmora wakacji i nadzieja naukowców
A teorii i hipotez na temat kulistych piorunów jest bardzo dużo. - Na początku XXI wieku pojawiła się obiecująca hipoteza dotycząca tego zjawiska - opowiada rozmówca Agaty Nowotnik. - Mówi ona, że po uderzeniu pioruna w ziemię, pierwszy kontakt doprowadza do stopienia budulca gruntu, z przegrzania powstają pary krzemu, gorące, które ulegają w atmosferze spalaniu i ten krzem zarzyna się w atmosferze żarzyć - dodaje.
Zapis kamer chińskich naukowców wskazuje, że ta hipoteza może być prawdziwa. - Zbadano widmo światła na kamerze i można było je zbadać, odpowiedzieć na pytanie, jakie pierwiastki tam się żarzą. Były to krzem, żelazo, wapń, w dużej mierze składniki budujące glebę - wyjaśnia naukowiec.
Wiele osób uważa, że piorun kulisty może wpaść do naszego domu przez otwarte okno lub drzwi. - Dziś na to pytanie trudno odpowiedzieć. Kula gazowa może się przemieszczać. Jednak "chiński" piorun miał aż 5 metrów średnicy, a jego prędkość przemieszczania się była bardzo duża - 8,5 metra na sekundę - mówi Mateusz Barczyk. - Piorun kulisty może być niebezpieczny, szczególnie dlatego, że tak mało o nim wiemy.
***
Tytuł audycji: Stacja Nauka
Prowadzi: Maciej Wójcik
Materiał: Agata Nowotnik
Data emisji: 27.08.2021
Godzina emisji: 12.22
pj
