W przededniu 23. rocznicy przystąpienia Polski do NATO, w Warszawie zebrało się Zgromadzenie Narodowe. Podczas wspólnego posiedzenia Sejmu i Senatu prezydent Andrzej Duda wygłosi orędzie. W obradach ma wziąć udział szef Sojuszu Północnoatlantyckiego Jens Stoltenberg, zaś prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden połączy się przez internet z uczestnikami spotkania.
W środę 9 marca Sejm przez aklamację przyjął uchwałę z okazji 23. rocznicy wstąpienia Polski do NATO, w której posłowie wezwali między innymi do "kontynuowania solidarnego przeciwdziałania agresji rosyjskiej i udzielania Ukrainie wszechstronnego wsparcia, które mogą skutecznie przyczynić się do zakończenia działań zbrojnych".
Polska została przyjęta do NATO 12 marca 1999 roku. Tego dnia w Independence w Stanach Zjednoczonych minister spraw zagranicznych Bronisław Geremek przekazał amerykańskiej sekretarz stanu Madeleine Albright dokument ratyfikacyjny Traktatu Północnoatlantyckiego. Wraz z naszym krajem do paktu zostały wówczas przyjęte Czechy i Węgry. Madeleine Albright mówiła wówczas, że ten dzień jest prawdziwym świętem i dla paktu i dla krajów Europy.
Droga Polski do NATO zaczęła się w 1990 roku, kiedy nasz kraj nawiązał stosunki dyplomatyczne z sojuszem. Chęć przystąpienia do Paktu Północnoatlantyckiego jako pierwszy oficjalnie zadeklarował rząd premiera Jana Olszewskiego, a kolejne gabinety konsekwentnie podtrzymywały to dążenie.
W lipcu 1997 roku sekretarz generalny NATO Javier Solana uroczyście ogłosił w Madrycie, że sojusz otworzy swe drzwi dla pierwszych nowych członków z Europy środkowo-wschodniej. Polska, Czechy i Węgry zostały oficjalnie zaproszone do rozpoczęcia negocjacji na temat wstąpienia do NATO.
W lutym 1998 roku rozpoczął się żmudny proces ratyfikacji przystąpienia Polski, Czech i Węgier do Paktu Północnoatlantyckiego. 30 kwietnia 1998 roku protokoły przyjęcia trzech nowych krajów do NATO ratyfikował amerykański Senat, co praktycznie przesądziło o wejściu Polski do sojuszu.
18 lutego 1999 roku prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał ustawę upoważniającą do ratyfikacji Traktatu Północnoatlantyckiego. Dzień wcześniej tę ustawę przegłosował Sejm, a wynik został przyjęty przez posłów owacją na stojąco. "Za" było 409 posłów.
12 marca 1999 roku - kiedy formalnie staliśmy się członkiem paktu - na warszawskim placu Marszałka Józefa Piłsudskiego odbyła się uroczystość podniesienia flagi NATO.
Cztery dni później - 16 marca 1999 roku - w kwaterze głównej NATO w Brukseli odbyła się ceremonia przyjęcia Polski, Czech i Węgier do Sojuszu Północnoatlantyckiego.
NATO jest organizacją polityczno-wojskową powstałą w 1949 roku na mocy Traktatu Północnoatlantyckiego, zawartego w Waszyngtonie. Początkowo jego celem była obrona przed atakiem Związku Radzieckiego i jego satelitów. Po rozpadzie Układu Warszawskiego, NATO pełniło rolę stabilizacyjną w Europie, angażując się jednocześnie w zarządzanie kryzysowe w takich miejscach jak Afganistan czy Irak, a także we współpracę w dziedzinie bezpieczeństwa w Afryce czy Azji. Dziś coraz częściej pojawiają się opinie, że NATO powinno skupić się na swojej pierwotnej misji, czyli obronie zbiorowej.
W naszych dążeniach do NATO kluczowa była gwarancja wspólnej obrony, wynikająca z artykułu 5. Traktatu Waszyngtońskiego, czyli zasady "jeden za wszystkich, wszyscy za jednego". Artykuł stanowi, że zbrojna napaść na jednego lub kilku sojuszników będzie uważana za atak na wszystkich i wymaga wspólnej obrony. Po niedawnej agresji Rosji na Ukrainę, 24 lutego, został wykorzystany artykuł 4., pozwalający państwom członkowskim na wystąpienie z wnioskiem o konsultacje, jeśli uważają, że ich "integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo" są zagrożone. Żądanie konsultacji ma przede wszystkim znaczenie polityczne i dyplomatyczne, ale może też skutkować krokami militarnymi. Po rosyjskiej agresji do konsultacji wezwało co najmniej ośmiu członków sojuszu, w tym Polska.
Główną odpowiedzią NATO, podjętą po powołaniu się części sojuszników na Artykuł 4., było uruchomienie sił szybkiego reagowania - NATO Responce Force - NRF - i ich głównego elementu Połączonych Sił Zadaniowych Bardzo Wysokiej Gotowości - Very High Readiness Joint Task Force - których część może zostać rozmieszczona w ciągu 48 godzin.
IAR/PP
