Historia

2 sierpnia

Ostatnia aktualizacja: 01.08.2011 17:14
Zmarła Krystyna Krahelska - pierwowzór pomnika warszawskiej Syrenki.

1193 - Zmarł Mieszko, książę kaliski, syn Mieszka III Starego. Urodził się w 1160 lub 1165 roku.

1589 - Zmarł Henryk III Walezy, ostatni z francuskiej dynastii Walezjuszów, król Polski w latach 1573 -1574 i Francji od 1574 roku. Syn Henryka II i Katarzyny Medycejskiej. Współinicjator rzezi hugenotów w noc św. Bartłomieja. Zginął zamordowany.

1609 - Zmarł Piotr Artomiusz, właściwie Krzesichleb, teolog, kaznodzieja, polemista luterański, pisarz religijny. Zasłynął jako autor kancjonału "Cantional, to jest pieśni chrześcijańskie", dzięki któremu Toruń stał się ważnym ośrodkiem kancjonalistyki polskiej.

1667 - Zmarł Francesco Borromini, włoski rysownik i architekt, twórca wielu budowli w rzymie. Wspólpracował z Berninim przy budowie Bazyliki św. Piotra w Watykanie.

1755 - Urodził się Jan Henryk Dąbrowski, generał, organizator Legionów Polskich we Włoszech. Przez 20 lat oficer w wojsku saskim, od 1792 roku w wojsku polskim, uczestnik powstania kościuszkowskiego oraz kampanii napoleońskich, naczelny wódz armii Księstwa Warszawskiego po śmierci Józefa Poniatowskiego. Autor pamiętników "Wyprawa do Wielkopolski". Zmarł 6 czerwca 1818 roku.

1788 - Zmarł Thomas Gainsborough, malarz angielski, wybitny portrecista i pejzażysta, członek Akademii Królewskiej w Londynie. Do najważniejszych jego dzieł należą "Błękitny chłopiec" i "Poranny spacer". Urodził się w 1727 roku.

1799 - Zmarł Jacques Étienne Montgolfier, francuski wynalazca balonu napełnianego rozgrzanym powietrzem. Wraz z bratem Michelem przyczynili się do rozwoju lotnictwa. Ich pierwszy balon, który osiągnął wysokość 250 metrów, wypuścili 14 grudnia 1782 roku. Pierwszy lot człowieka balonem odbył się rok później - w listopadzie 1783 roku. Jacques Montgolfier urodził się 6 stycznia 1745 roku.

1820 - Urodził się John Tyndall, irlandzki filozof przyrody, badacz i odkrywca zjawisk fizycznych z zakresu magnetyzmu, glacjologii, chemii fizycznej i bakteriologii. Członek Royal Society, alpinista - pierwszy zdobywca Weisshornu. Zmarł 4 grudnia 1893 roku.

1834 - Urodził się Frédéric Auguste Bartholdi, francuski rzeźbiarz, twórca słynnej Statui Wolności podarowanej Amerykanom przez Francję z okazji setnej rocznicy ogłoszenia Deklaracji Niepodległości. W 1922 roku otworzono muzeum poświęcone życiu i twórczości artysty w jego rodzinnym domu w Colmar. (zm. 04.10.1904)

1842 - Stany Zjednoczone i Kanada podpisały traktat o ustanowieniu granicy państwowej.

1845 - Rudolf Virchow, niemiecki patolog i antropolog przedstawił wyniki swoich badań dotyczące zatoru (embolia), czyli choroby naczyń krwionośnych.

1866 - Urodził się Gomery de Gerlache, oficer belgijskiej marynarki, badacz polarny. W latach 1897 - 1899 kierował ekspedycją naukową, która była pierwszą zimującą na Antarktydzie, uczestniczyli w niej między innymi Henryk Arctowski i Antoni B. Dobrowolski. Zmarł 4 grudnia 1934 roku.

1897 - Zmarł Adam Asnyk, poeta, dramatopisarz, autor cyklu sonetów "Nad głębiami", "Z obcych stron" oraz dramatów historycznych. Uczestnik powstania styczniowego, członek Rządu Narodowego. Uczestnik wypraw wysokogórskich w Tatry, był jednym z pierwszych członków Towarzystwa Tatrzańskiego. Urodził się 11 września 1838 roku.

1899 - Urodził sę Stanisław Baliński, poeta, pisarz, tłumacz i dyplomata, autor opowiadań "Miasto księżyców", "Talizman i wróżby" oraz zbiorów poezji "Wielka podróż", "Rzecz sumienia". (zm. 12.11.1984)

1905 - Urodził się Karl Amadeus Hartmann, niemiecki kompozytor, jeden ze współtwórców serii koncertów "Musica viva", odbywających się w Monachium. Zmarł 5 grudnia 1963 roku.

1905 - Urodziła się Myrna Loy, amerykańska aktorka, filmy: "Od wtorku do czwartku", "W pogoni za cieniem", "Król kobiet", nagrodzona w 1991 roku Oscarem za całokształt twórczości. (zm. 14.12.1993)

1920 - Utworzono Międzynarodowy Trybunał Haski, pierwszy stały sąd międzynarodowy funkcjonujący przy Lidze Narodów jako jej autonomiczny organ orzekający w sporach między państwami.

1921 - Zmarł Enrico Caruso, pierwszy włoski śpiewak, który zrobił światową karierę. Obdarzony nieprzeciętnym głosem, nazwany "królem tenorów", miał w repertuarze 70 ról operowych i ponad 500 piosenek. Był pierwszym tenorem, który zaczął nagrywać swe kreacje na płytach gramofonowych. W Warszawie wystąpił raz, jesienią 1901 roku. Urodził się 25 lutego 1873 roku. 90 rocznica

1922 - Zmarł Alexander Bell, amerykański fizyk, wynalazca telefonu. Urodził się 3 marca 1847 roku.

1924 - Urodził się James Baldwin, afroamerykański pisarz i eseista, autor powieści "Głoś to na górze", "Mój Giovanni", "Inny kraj", przeciwnik rasizmu. Piętnował wzajemną nienawiść białej i czarnej ludności w USA. (zm. 01.12.1987)

1924 - Urodził się Carrol O'Connor, amerykański producent i aktor. Grał m.in. w filmach "Marlowe", "Wróć do mnie", "Złoto dla zuchwałych", "Ostatni kowboj". (zm. 21.06.2001)

1928 - Urodził się Mieczysław Voit, aktor związany z teatrami warszawskimi: Narodowym, Dramatycznym, Ateneum i Na Targówku.Występował w filmach "Krzyżacy", "Matka Joanna od Aniołów", "Wesele", "Sanatorium pod klepsydrą". Zmarł 31 stycznia 1991 roku.

1934 - Zmarł Paul von Hindenburg, prezydent Rzeszy Niemieckiej, marszałek, wcześniej prezydent Republiki Weimarskiej. Urząd po nim objął Adolf Hitler, który ogłosił się wodzem narodu niemieckiego.

1934 - Zmarł Paul von Hindenburg, niemiecki feldmarszałek i polityk. W latach 1925 - 1934 był prezydentem Rzeszy. Na mocy ustawy o najwyższej władzy urząd prezydencki został połączony z urzędem kanclerza, którym od 1933 roku był Adolf Hitler. Hindenburg urodził się 2 października 1847 roku.

1934 - Urodził się Walery Bykowski, rosyjski kosmonauta, który jako pierwszy na świecie spędził na orbicie okołoziemskiej pięć dni, na statku kosmicznym Wostok 5. Odbył 3 loty w kosmos.

1936 - Zmarł Louis Bleriot, francuski lotnik. Jako pierwszy w świecie dokonał lotu przez kanał La Manche. Urodził się 1 lipca 1872 roku. 75 rocznica

1939 - Urodził się Benjamin Barber, amerykański politolog i wykładowca uniwersytecki, doradca prezydentów USA Billa Clintona i RFN Romana Herzoga, autor 17-tu książek w tym "Strong Democracy", "Imperium strachu: wojna, terroryzm i demokracja". Znany dzięki książce "Dżihad kontra McŚwiat", w której przedstawił ludzi jako bezwolne marionetki.

1939 - Urodził się Wes Craven, właściwie Wesley Earl Craven, amerykański reżyser, scenarzysta, producent i aktor, mistrz horroru, twórca filmów "Krzyk", "Dracula 2000", "Koszmar z ulicy Wiązów", "Koncert na 50 serc", "Wzgórza mają oczy".

1940 - W Rogoźnicy koło Poznania (Gross Rosen) utworzono hitlerowski obóz koncentracyjny.

1940 - W Anglii rozpoczęto organizację polskiego dywizjonu myśliwskiego 303, jednostki lotnictwa polskiego.

1942 - Urodziła się Isabel Allende, chilijska pisarka, przedstawicielka tzw. realizmu magicznego, w którym świat realny miesza się ze światem niematerialnym, autorka powieści: "Dom duchów", "Miłość i cienie", "Niezgłębiony zamysł", "Królestwo złotego smoka".

1944 - W Auschwitz-Birkenau hitlerowcy przeprowadzili likwidację tzw. obozu cygańskiego. Zginęło 20 tysięcy Romów z całej Europy.

1944 - W wyniku odniesionych dzień wcześniej ran zmarła Krystyna Krahelska, poetka, harcerka, żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka powstania warszawskiego, autorka piosenki "Hej chłopcy bagnet na broń" napisanej dla żołnierzy batalionu "Baszta". Po wojnie wydano dwa zbiory jej wierszy i piosenek: "Smutna rzeka" i "Wiersze". W 1936 roku rzeźbiarka Ludwika Nitschowa utrwaliła jej twarz w pomniku Syreny warszawskiej.

1944 - Urodziła się Ewa Braun, scenograf, autorka oprawy plastycznej wielu polskich filmów m.in. "Zaklęte rewiry", "Zazdrość i medycyna", "Europa, Europa". W 1993 roku wraz z Allanem Starskim otrzymała Oscara za scenografię do filmu "Lista Schindlera" Stevena Spielberga.

1945 - Zakończyła się konferencja poczdamska, w której uczestniczyli szefowie rządów Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego. Postanowiono ukarać zbrodniarzy wojennych, Niemcy miały zostać zdemilitaryzowane i zdecentralizowane gospodarczo i administracyjnie.

1945 - Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej ogłosił dekret o amnestii dla wszystkich członków organizacji politycznych i wojskowych.

1945 - Zmarł Pietro Mascagni, włoski kompozytor, autor wielu oper w tym: "Rycerskość wieśniacza", "Maski", "Przyjaciel Fritz", "Neron".

1949 - Urodziła się Gołda Tencer, reżyser, piosenkarka i aktorka Teatru Żydowskiego w Warszawie. Grała m.in. w filmach: "Austeria", "Gwiazdy na dachu", "Wichry wojny", "Wojna i miłość". Od 2004 roku organizuje Festiwal Kultury Żydowskiej "Warszawa Singera".

1950 - Urodził się Mathieu Carriere, niemiecki aktor, scenarzysta i reżyser; odtwórca ról w filmach: "Niepokoje wychowanka Toerlessa", "Bramy raju", "Wedle wyroków twoich", "Księżniczka i żebrak".

1954 - Władze państwowe zlikwidowały wydziały teologii katolickiej na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Jagiellońskim.

1960 - Islamabad został ogłoszony stolicą Pakistanu.

1961 - Zmarł Stefan Lenartowicz, działacz emigracyjny, organizator Światowego Związku Polaków z Zagranicy "Światpolu", a w latach 1934 - 1939 jego sekretarz generalny; w 1949 r. osiedlił się w Nowym Jorku, gdzie działał w Związku Narodowym Polskim, Skarbie Narodowym i "Światpolu". 50 rocznica

1963 - W Moskwie szefowie dyplomacji USA, Wielkiej Brytanii i ZSRR podpisali układ o częściowym zakazie prób jądrowych.

1964 - Początek wojny amerykańsko-wietnamskiej. Trwała do stycznia 1973 roku.

1967 - Zmarł Henryk Berlewi, malarz, grafik, typograf oraz teoretyk i krytyk sztuki. Był czołowym przedstawicielem awangardowej abstrakcji geometrycznej w Polsce i członek grupy "Blok". Urodził się 20 października 1894 roku.

1976 - Zmarł Fritz Lang, urodzony w Wiedniu, amerykański reżyser niemieckiego pochodzenia. Przedstawiciel ekspresjonizmu w kinie, nakręcił słynną epopeję "Nibelungi", a dla Hollywood - "Gdy miasto śpi", "Tysiąc oczu doktora Mabuse". Urodził się 5 grudnia 1890 roku. 35 rocznica

1980 - Na dworcu w Bolonii we Włoszech terroryści dokonali zamachu, w wyniku którego zginęło 85 osób.

1983 - Siedem państw: Bangladesz, Bhutan, Indie, Malediwy, Nepal, Pakistan i Sri Lanka utworzyły organizację o nazwie Południowoazjatycka Współpraca Regionalna - SARC.

1984 - Zmarł Marian Łącz, aktor i piłkarz - zawodnik ŁKS Łódź i Polonii Warszawa. Grał w filmach: "Czarci żleb", "Skąpani w ogniu", "Barwy walki", "Bokser", "Brunet wieczorową porą", "Kochaj albo rzuć", "Grzeszny żywot Franciszka Buły" oraz w serialu "Janosik".

1988 - Zmarł Jonasz Stern, malarz, grafik, współtwórca Grupy Krakowskiej i współpracownik awangardowego Teatru Artystów "Cricot", profesor krakowskiej ASP w latach 1954-74. Znany jest głównie jako twórca metaforycznych collages z płótna, rybich szkieletów i siatek. Był współautorem szopek politycznych: "Lajkonik", "Korporant" i "Hamlet". Występował w kabarecie Tam-Tam w parodii "Powrotu taty" Adama Mickiewicza. Urodził się w 1904 roku.

1990 - Wojska irackie najechały na Kuwejt. Okupacja trwała do 28 lutego 1991 roku.

1993 - Zmarł Janusz Sidło, lekkoatleta, jeden z najlepszych oszczepników XX wieku, wielokrotny rekordzista świata i Europy, pięciokrotny olimpijczyk. Po zakończeniu kariery sportowej - trener. Urodził się 19 czerwca 1933 roku.

1996 - Zmarł Wojciech Natanson, eseista, krytyk literacki, członek PEN-Clubu, laureat nagrody imienia Pietrzaka i francuskiego L'Ordere des Arts des Letteres. Autor 25 książek, w tym: "Z różą czerwoną przez Paryż", kierownik literacki wielu teatrów, wykładowca Studium Dramatycznego w Krakowie. Urodził się 7 lipca 1904 roku. 15 rocznica

1997 - Zmarł William Burroughs, amerykański pisarz i poeta. Wiele fragmentów jego twórczości zawiera elementy autobiograficzne. Był współtwórcą ruchu literacko-kulturowego - Beat Generation, propagującego idee anarchistycznego indywidualizmu i nonkonformizmu. Urodził się 5 lutego 1914 roku.

2004 - Zmarł Henri Cartier-Bresson, francuski fotoreporter, pierwsze fotografie wykonał w 1931 roku. Po II wojnie światowej razem z Robertem Capa założył w Paryżu agencję fotograficzną "Magnum". Stworzył koncepcję tzw. decydującego momentu, która bardzo wpłynęła na rozwój nowoczesnego reportażu. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych fotoreporterów XX wieku.

2005 - Niemiecki pływak Christof Wandratsch przepłynął kanał La Manche w rekordowym czasie 7 godzin i 3 minut.

2006 - Zmarła Elisabeth Schwarzkopf, niemiecka śpiewaczka operowa - sopran liryczny, jedna z najsłynniejszych śpiewaczek operowych XX wieku. Międzynarodową sławę zdobyła po II wojnie światowej, występując w La Scali, Royal Opera House, na festiwalu mozartowskim w Salzburgu i wagnerowskim w Bayreuth. Od 1953 roku mieszkała w Wielkiej Brytanii. Urodziła się 9 grudnia 1915 roku. 5 roczn.

Czytaj także

Kobieta o twarzy Syreny

Ostatnia aktualizacja: 14.09.2010 14:23
Zapraszamy na audycję wspomnieniową o Krystynie Krahelskiej – poetce, harcerce, uczestniczce powstania warszawskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

1 sierpnia

Ostatnia aktualizacja: 30.07.2011 15:32
Wybuchło Powstanie Warszawskie.
rozwiń zwiń