- Górecki nie szukał Boga, jak Mahler, lecz go odnalazł, niczym Bruckner - wspominał dyrygent Gabriel Chmura znakomitego kompozytora po jego śmierci w 2010 roku. Szczególna kondycja twórcy znalazła wyraz nie tylko w głębokim przesłaniu jego muzyki, lecz także w stricte sakralnym, jeśli nie na poły liturgicznym, charakterze znacznej części jego dorobku.
Kanonizacja Jana Pawła II i Jana XXIII - zobacz serwis specjalny Polskiego Radia
Henryk Mikołaj Górecki pozostawił po śmierci cztery ukończone kompozycje: IV Symfonię (retransmisja premiery na antenie Dwójki - 22 kwietnia), czekający na premierę niewielki utwór orkiestrowy oraz wpisujące się we wspomnianą powyżej tendencję "Oratorium o świętym Adalbercie" i "Kyrie". Trudno wyobrazić sobie lepszy kontekst dla premiery ostatniego dzieła niż Wielkanoc oraz zbliżająca się kanonizacja Jana Pawła II.
Jan Paweł II i Jan XXIII zostali ogłoszeni świętymi
Wszak kompozytor zadedykował papieżowi dwa swoje dzieła: psalm "Beatus Vir" oraz "Totus Tuus" - utwór do tekstu Marii Bogusławskiej nawiązującego do znanego motta Jana Pawła II. Kompozycja ta została dwukrotnie wykonana podczas III pielgrzymki papieża do Polski. Po latach, z okazji 75. rocznicy urodzin Góreckiego, papież - za pośrednictwem ks. biskupa Tadeusza Rakoczego - tak oto dziękował twórcy za te dzieła:
- W czytelny sposób wyraził pan w nich całe bogactwo polskiej duchowości i tradycji, a równocześnie przez artystyczne piękno zdołał pan nadać im wymiar uniwersalny. Stanowią one cenny wkład polskiej kultury w dzieło budowania tożsamości Europy, podkreślając jej chrześcijański wymiar - czytamy w liście.
"Kyrie" znakomicie wpisuje się w powyższy opis. Niepublikowane dotąd dzieło zaprezentował na premierze Chór Polskiego Radia i znakomita Orkiestra Kameralna Miasta Tychy AUKSO pod dyrekcją Marka Mosia. Koncert odbył się 21 kwietnia w Bazylice Archikatedralnej p.w. Męczeństwa Św. Jana Chrzciciela w Warszawie, a na jego program złożyły się także dzieła innych polskich kompozytorów, inspirowane nauką i osobą Jana Pawła II bądź jemu dedykowane. "Kyrie" stanowiło wspaniałe uwieńczenie wieczoru, w ramach którego promowana była nowa płyta Chóru Polskiego Radia pod wiele mówiącym tytułem "Próg nadziei".
- Mam nadzieję, że "Kyrie" zrobi na słuchaczach równie duże wrażenie co IV Symfonia, choć to dzieło stojące w opozycji do ekspresyjnej Symfonii. Kompozycja przypomina z jednej strony utwory chóralne Góreckiego z lat 90. i 2000., z drugiej natomiast III Kwartet smyczkowy - opowiadał o "Kyrie" jeszcze przed premierą Daniel Cichy, redaktor naczelny Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. O dziele Góreckiego mówił także na naszej antenie Marek Moś, który w Poniedziałek Wielkanocny poprowadził jego prawykonanie.
Program:
Juliusz Łuciuk O, ziemio polska
Henryk Jan Botor Zawierzenie*
Marcel Chyrzyński Psalm 23*
Józef Świder Psalm 70*
Józef Świder Psalm 8*
Sławomir Czarnecki O łaskawa Panno Maryjo*
Wojciech Widłak Modlitwa do Boga Miłosiernego*
ks. Wojciech Kałamarz Niepokalana Królowa*
ks. Wojciech Kałamarz Słowiański Papież*
Juliusz Łuciuk Suita Maryjna
***
Henryk Mikołaj Górecki – Kyrie (prawykonania światowe)
WYKONAWCY:
CHÓR POLSKIEGO RADIA
AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy (Kyrie H. M. Górecki)
DYRYGENCI: Włodzimierz Siedlik, Izabela Polakowska, Marek Moś (Kyrie H. M. Górecki)
(Bazylika Archikatedralna p.w Męczeństwa Św. Jana Chrzciciela w Warszawie, 21.04. 2014)
Współorganizatorem koncertu był Narodowy Instytut Audiowizualny.
Retransmisja: 27 kwietnia (niedziela), godz. 10.00
mm/bch
