Od zbiorów osobliwości do kolekcji

Ostatnia aktualizacja: 17.09.2011 14:34
Pierwsze muzea na ziemiach polskich powstały już w średniowieczu. Przez całe nasze dzieje powstawały skarbce i kolekcje, nierzadko o pionierskim charakterze.
Audio

- Czy muzeum to skarbiec, czy też instytucja publiczna otwarta dla wszystkich? - zastanawia się prof. Dorota Folga-Januszewska. - Źródła pisane już w VI w. p.n.e. mówią o istnieniu przyświątynnych kolekcji (a być może także przry innych instytucjach użyteczności publicznej), a jednocześnie zakładane są zbiory o charakterze bibliotek. Nie po to, by rzeczy tam zgromadzone trwały na wieczność, ale po to, by ludzie z nich korzystali. Od początku zatem zbiorów protomuzealnych mamy dwa byty: zamknięty (skarbiec) i otwarty (udostępniony publiczności).

Muzea mogą gromadzić obiekty rozmaitego rodzaju, są bowiem jedynym rodzajem instytucji, które obejmują wszystko, co tworzy człowiek i co powstaje w jego otoczeniu – od meteorytów po wirtualne fantazje sztuki. Mogą nawet gromadzić idee, dziedzictwo niematerialne ludzkości. Do tego typu instytucji należą na przykład muzea nauki.

- Jeśli mówimy o muzeach, używamy dwóch różnych pojęć: kolekcji i zbioru - wyjasnia prof. Folga-Januszewska. - Kolekcja to coś, co jest świadomie tworzone, jest rodzajem rozciągniętego w czasie aktu twórczego, dlatego historyczne kolekcje traktowane są jako nierozdzielne. Z drugiej strony są zbiory: mniej lub bardziej przypadkowe gromadzenie przedmiotów, a nawet kolekcji.

Ciekawe, że kolekcjonerstwo jest również pojęciem… psychiatrycznym. Każdy przejaw kolekcjonowania jest przejawem pewnej aberracji psychicznej – "normalny" człowiek nie kolekcjonuje, po prostu używa i idzie dalej. Z drugiej strony kolekcjonerstwo zbliżone jest do twórczości artystycznej.

W audycji Hanny Marii Gizy prof. Dorota Folga-Januszewska opowiadała o różnych koncepcjach muzealnych i o najwazniejszych, najstarszych i pionierskich muzeach na ziemiach polskich od Jerzego III Piasta przez Izabellę Czartoryską i Stanisława Augusta Poniatwoskiego po czasy współczesne. Z kolei Wojciech Krukowski, wieloletni dyrektor Centrum Sztuki Współczesnej - Zamek Ujazdowski, mówił o powstawaniu zbiorów i kolekcji CSW.


(kk)

Czytaj także

Muzeum dzieł zaginionych

Ostatnia aktualizacja: 10.02.2011 19:10
Kolekcjonerzy dzieł sztuki to prawdziwi fanatycy. Jeżeli upatrzą sobie jakieś obraz, są w stanie zrobić wszystko, by go mieć. Także ukraść.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Dinozaur jako część polskiej kultury

Ostatnia aktualizacja: 18.06.2011 19:30
Przy okazji Bieszczadzkiego Lata z Książką odbyła się dyskusja o tym, jak promować naszą kulturę i co tak naprawdę do niej należy...
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ostatnia transmisja z festiwalu Sacrum Profanum

Ostatnia aktualizacja: 16.09.2011 10:10
Przegląd twórczości Steve'a Reicha trwa na krakowskim festiwalu - oraz na antenie Dwójki. Zapraszamy dziś o 22:00!
rozwiń zwiń