Trwają prace nad ustawą o statusie artysty zawodowego, a wraz z nią - nad aktualizacją istniejącej od wielu lat w Polsce opłaty reprograficznej. Opłata ta wzbudza szczególne emocje, a część polityków czy przedsiębiorców określa ją nowym podatkiem. O tym w "Rozmowie kulturalnej" mówili: Wanda Zwinogrodzka z MKiDN oraz dr Janusz Janowski z ZPAP.
Ustawa o statusie artysty zawodowego
"To nie jest podatek"
Wiceszefowa resortu kultury wyjaśniła, że nazywanie opłaty reprograficznej "nowym podatkiem" jest fałszywe, ponieważ nie jest ona ani czymś nowym, ani nie jest podatkiem. Podatki trafiają do budżetu państwa lub budżetów samorządów i stamtąd są rozdzielane na różne aktywności państwa i samorządów. Tymczasem opłata reprograficzna w całości trafia od razu do związków zrzeszających artystów i to te związki redystrybuują ją już bezpośrednio do twórców.
- Opłata reprograficzna jest de facto rekompensatą na rzecz uczciwej kultury. (...) Jest formą rekompensaty za bezpłatny dostęp do utworów chronionych prawem, które wykorzystujemy na różne sposoby w naszych urządzeniach, czasem nawet nieświadomi tego, że korzystamy z czyjejś pracy, np. w przypadku kiedy wykorzystujemy fotografię na pulpitach, czy grafiki w memach, które ktoś opracował. Nawet nie myślimy, że to jakiś artysta, że to jest jego praca. To samo dotyczy oczywiście najpowszechniej odsłuchiwanej muzyki - mówiła Wanda Zwinogrodzka.
Jak wyjaśniła, pieniądze te w podobny sposób zbierane są w większości krajów na świecie. Opłata reprograficzna jest nałożona na urządzenia i nośniki, które mogą służyć do nagrywania lub odtwarzania tego rodzaju wytworów artystycznych. Problem polega na tym, że od kilkunastu lat lista produktów objętych opłatą nie jest aktualizowana, toteż dziś dotyczy sprzętów przestarzałych i rzadko używanych, jak magnetofony, czy kasety VHS.
Czytaj również:
Lobbing?
Wśród przyczyn blokowania aktualizacji opłaty reprograficznej najczęściej w mediach wymienia się lobbing producentów sprzętu elektronicznego, który miałby być nią objęty. Dr Janusz Janowski potwierdził, że to jest najbardziej prawdopodobne.
- Pamiętam, że kiedy pełniłem funkcję prezesa (ZPAP - red.) pierwszą kadencję, na samym jej początku, rządziła wówczas inna partia, zostałem powołany do takiego organu doradczego w ministerstwie, który obejmował właśnie m.in. kwestie instytucjonalne, ale także realizację ustawy o ochronie praw autorskich. I pamiętam, że na kilku spotkaniach, które się odbyły do końca tamtej kadencji - nie było to już wiele czasu - że właściwie na każdym spotkaniu odbywał się wielki bój dotyczący tej kwestii. Część zasiadających w tej radzie osób reprezentowała - można powiedzieć ogólnie - punkt widzenia tych producentów, którzy uporczywie chcą się uchylać od tej rekompensaty - mówił dr Janowski.
22:21 PR24_mp3 2021_01_24-08-35-40_Rozmowa_Kult.mp3 Wanda Zwinogrodzka i dr Janusz Janowski o opłacie reprograficznej i statusie artysty zawodowego ("Rozmowa kulturalna" / PR24)
Więcej w nagraniu.
* * *
Audycja: "Rozmowa kulturalna"
Prowadzi: Magdalena Piejko
Goście: Wanda Zwinogrodzka (wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego), dr Janusz Janowski (Związek Polskich Artystów Plastyków)
Data emisji: 24.01.2021
Godzina emisji: 08.35
PR24/jmo
