Jaką rolę odgrywały posagi, układy dynastyczne czy uroda? - O tym opowie konferencja "Polskie królewny na europejskim rynku matrymonialnym" organizowana na Zamku Królewskim w Warszawie.
>>> Posłuchaj rozmowy na platformie podcasty.polskieradio.pl
Maria Leszczyńska i jej droga na tron Francji
Córka wojewody poznańskiego Stanisława Leszczyńskiego przyszła na świat w czasie zażartej walki o tron polski. Ojciec, wyniesiony do godności króla przez Szwedów, omal nie dostał się do niewoli z rąk prawowitego monarchy – Augusta II.
Jak Polka została królową Francji
W ten sposób rozpoczęła się zagraniczna tułaczka rodziny Leszczyńskich. Jedyną szansę na poprawę sytuacji Marii upatrywano w jej dobrym zamążpójściu. Zrządzeniem losu Maria znalazła się na liście dziewięćdziesięciu dziewięciu kandydatek na żonę dla piętnastoletniego wówczas króla Francji, Ludwika XV.
Po odrzuceniu brzydkich, nisko urodzonych, spokrewnionych lub zagrożonych chorobami panien lista gwałtownie się skróciła. Dodatkowo damy z potężnych dynastii budziły polityczne wątpliwości. Wybór padł więc na Marię Leszczyńską, pannę szlachetnego pochodzenia, lecz bez wpływowych krewnych. Decyzja o ślubie miała zagwarantować Francji neutralność i spokój na arenie międzynarodowej.
Ślub o wymiarze państwowo- politycznym
Nastoletni król poślubił Marię Leszczyńską 5 września 1725 roku w Wersalu. Uroczystość miała wymiar zarówno religijny, jak i państwowy. Ceremonia była manifestacją potęgi dynastii, politycznych sojuszy i królewskiego prestiżu.
Na początku małżeństwa Maria nie cieszyła się przychylnością dworu. Z czasem jednak zasłynęła z pobożności, łagodności i kultury osobistej. Doskonale wywiązywała się też z roli królowej. Dała Francji dziesięcioro królewskich potomków, z których tylko dwoje dożyło dorosłości.
Czytaj także:
Maria Leszczyńska- najdłużej panująca królowa Francji
Maria zapisała się w historii jako najdłużej panująca królowa Francji i jedna z niewielu Polek, które nosiły koronę europejskiego imperium. Korzystając ze swojej pozycji, wielokrotnie wspierała rodaków i czyniła starania, by po ponownej elekcji w 1733 roku, utrzymać na polskim tronie swojego ojca.
Z czasem na tronie ustąpiła miejsca młodszym kandydatkom. Zmarła 24 czerwca 1768 roku. Jej serce – zgodnie z rodzinną tradycją – złożono w katedrze w Nancy obok szczątków ojca.
"Polskie królewny na europejskim rynku matrymonialnym". Konferencja na Zamku Królewskim w Warszawie
Zamek Królewski w Warszawie wspólnie z Instytutem Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz Instytutem Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zaprasza na konferencję naukową poświęconą małżeństwom polskich królewien i ich roli w polityce europejskiej. Wydarzenie zaplanowane zostało na 24 października.
>>> PROGRAM KONFERENCJI:
9.45–10.50 – Panel I
- dr Anna Kalinowska (PAN, Muzeum Historii Polski); Nie zawsze jak w bajce. Europejski monarszy "rynek matrymonialny" i jego funkcjonowanie, XVI–XVIII wieku.
- Paweł Tyszka (Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum); "Obiekt pożądania" czy "towar drugiej kategorii"? Małżeństwa polskich królewien w porównaniu z mariażami wybranych dworów europejskich.
11.10–13.10 – Panel II
- dr hab. Agnieszka Januszek-Sieradzka, prof. KUL (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II); Królewna (późno) wychodzi za mąż. Małżeństwa młodszych córek Zygmunta Starego w polityce dworu królewskiego.
- dr Agnieszka Pawłowska-Kubik; Królewna w grze o koronę. Anna Jagiellonka i polityczno-prawny wymiar małżeństwa wobec kryzysu sukcesyjnego 1572 roku.
- dr Tomasz Pełech (Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum); Piastówny śląskie na "rynku matrymonialnym" w XVI–XVII wieku. Analiza ilościowa.
- dr Marta Piber-Zbieranowska (PAN); Czy u progu XVI w. Piastówna mazowiecka była dobrą partią? Plany małżeńskie względem Zofii i Anny córek Konrada III Rudego i ich realizacja.
14.10–15.45 – Panel III
- prof. dr hab. Wojciech Krawczuk (Uniwersytet Jagielloński); Anna Wazówna i dzieje starań o jej zamążpójście.
- dr Aleksandra Barwicka-Makula (Uniwersytet Śląski w Katowicach); Projekt małżeństwa królewny Anny Katarzyny Konstancji z arcyksięciem Ferdynandem Karolem (1637–1641)
- prof. dr hab. Aleksandra Skrzypietz (Uniwersytet Śląski w Katowicach); Małżeństwo Teresy Kunegundy – ostatni sukces Sobieskich.
16.00–18.00 – Panel IV
- dr hab. Katarzyna Kuras, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński); Maria Leszczyńska na europejskim rynku matrymonialnym – między ambicjami rodzinnymi a wielką polityką.
- dr Agnieszka Skrodzka (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego); Córka króla bez ziemi. Księżniczka Maria Leszczyńska jako wybranka Ludwika XV w sztuce i opiniach współczesnych.
- dr Jacek Kordel (Uniwersytet Warszawski); Rodzinne sojusze i międzynarodowe ambicje. Małżeńska dyplomacja Augusta III.
- prof. dr hab. Dariusz Nawrot (Uniwersytet Śląski w Katowicach); Maria Augusta Wettyn – ostatnia polska infantka.
***
Tytuł audycji: Poranek Dwójki
Prowadzenie: Jakub Jamrozek
Gość: Paweł Tyszka (kierownik działu muzealnego Zamku Królewskiego oraz organizator wydarzenia)
Data emisji: 20.10.2025
Godz. emisji: 8.30
mat. organizatora/zch/pg
