"Był wiecznym dzieckiem", "rozmowy z nim były ucztą". Ludzie kultury żegnają Stanisława Tyma

Ostatnia aktualizacja: 06.12.2024 18:43
Zagrał w kilkudziesięciu filmach i serialach. Największą popularność przyniosły mu rola kaowca w "Rejsie" Marka Piwowskiego oraz podwójna - Ryszarda Ochódzkiego i Stanisława Palucha w "Misiu" Stanisława Barei. Świat kultury wspomina i żegna Stanisława Tyma.
Laureat Medalu Specjalnego, aktor Stanisław Tym podczas uroczystej gali wręczenia Medalu Wolności Słowa w Europejskim Centrum Solidarności - Gdańsk, sierpień 2022 roku.
Laureat Medalu Specjalnego, aktor Stanisław Tym podczas uroczystej gali wręczenia Medalu Wolności Słowa w Europejskim Centrum Solidarności - Gdańsk, sierpień 2022 roku. Foto: Adam Warżawa/PAP

U Barei grał również w obrazach "Poszukiwany, poszukiwana", "Nie ma róży bez ognia" oraz "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz". W tym ostatnim był też scenarzystą. W 1991 roku wystąpił, znów jako Ryszard Ochódzki, w "Rozmowach kontrolowanych" Sylwestra Chęcińskiego, a szesnaście lat później wyreżyserował i zagrał główną rolę w "Rysiu", będącym kontynuacją losów bohatera i produkcją zamykającą filmową trylogię.

Posłuchaj
07:37 W2 Tym 2024_12_06-16-47-59.mp3 "Był wiecznym dzieckiem", "rozmowy z nim były ucztą". Ludzie kultury żegnają Stanisława Tyma (Wybieram Dwójkę)

 

Aktor, satyryk, scenarzysta i reżyser - Stanisław Tym

- Jego humor zbliżony był do angielskiego kabaretu Monty Pytona. To był taki polski Monty Pyton - powiedział aktor Marian Opania, wspominając zmarłego Stanisława Tyma. - Byłem nim niewątpliwie oczarowany. Był dla mnie wielkim autorytetem - dodał.

Posłuchaj
00:20 opania.mp3 Marian Opania wspomina Stanisława Tyma (IAR)

 

- Był niezwykle pracowity i wymagający - tak wspomina zmarłego aktorka Stanisława CelińskaArtystka zadedykowała aktorowi jedną ze swoich piosenek, zatytułowaną "Niebieska podróż".

Posłuchaj
00:30 celińska.mp3 Stanisława Celińska o zmarłym Stanisławie Tymie (IAR)

 

Do wspomnień przyłączyła się także Magda Umer. Postrzega Stanisława Tyma jako człowieka, który był sumieniem Polaków.

Posłuchaj
00:15 umer.mp3 Magda Umer i jej wspomnienia związane ze Stanisławem Tymem (IAR)

 

Czytaj także:

Legenda sceny kabaretowej i filmowej

Stanisław Tym to legenda polskiej sceny kabaretowej i filmowej. Największą popularność zapewniły mu kreacje w "Misiu", którego był scenarzystą i współreżyserem. To właśnie tam debiutował Piotr Pręgowski.

Posłuchaj
00:20 pręgowski.mp3 Piotr Pręgowski o debiucie pod okiem Stanisława Tyma (IAR)

 

Cezary Żak wyreżyserował spektakl "Ciemny grylaż" do dawnych tekstów Stanisława Tyma. Jak mówił, zmarły artysta nie uprawiał prostej satyry.


Posłuchaj
00:22 żak.mp3 Cezary Żak wspomina Stanisława Tyma (IAR)

 

Satyra również pisana

Prace satyryczne Tyma drukowano m.in. w "Tygodniku Kulturalnym", "Rzeczpospolitej" i "Fotelu". Od lat 70. publikował również felietony. Jego teksty ukazywały się m.in. we "Wprost" i "Rzeczpospolitej". Przez ostatnich kilkanaście lat był związany z tygodnikiem "Polityka".


Wiktor Zborowski przyznaje, że przeczytał wszystkie felietony Stanisława Tyma. - Pisał w nich o sprawach ważnych, ale z poczuciem humoru - zaznacza aktor.

Posłuchaj
00:18 zborowski.mp3 Wiktor Zborowski o pracach Stanisława Tyma (IAR)

 

"Człowiek piszący dla teatru i dla filmu"


Pytany przez Magdalenę Jethon w Polskim Radiu w 2000 roku o zawód, Stanisław Tym powiedział, że jest "człowiekiem piszącym dla teatru i dla filmu". Spod jego pióra wyszły między innymi sztuki teatralne, wśród nich: "Rozmowy przy wycinaniu lasu", "Dżdżownice wychodzą na asfalt" i "Skarb". Stanisław Tym wspominał historię rozmów z cenzurą o sztuce "Kochany panie Ionesco". Na wezwanie stawił się u cenzora, który wstawszy, chwalił utwór:

Posłuchaj
00:41 13354974_3.mp3 Stanisław Tym - "człowiek piszący dla teatru i dla filmu"(IAR)

 

 "Ile waży księżyc" 

Niektóre utwory sceniczne Stanisława Tyma - w tym "Ile waży księżyc" - wystawił Teatr Polskiego Radia. 

Stanisław Tym otrzymał liczne wyróżnienia. W 1998 roku został uhonorowany Nagrodą Kisiela dla najlepszego publicysty za "kpiarstwo w stylu Kisiela". Za scenariusz do filmu "Rozmowy kontrolowane" w reżyserii Chęcińskiego w 1992 otrzymał nagrodę na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W 2007 roku odebrał Nagrodę Honorową Specjalny Miś na 5. Festiwalu Filmów Komediowych i Niezależnych "Barejada" w Jeleniej Górze za kontynuację dzieła Stanisława Barei, a w 2010 otrzymał tytuł Mistrza Mowy Polskiej.


Stanisław Tym - aktor, satyryk, reżyser i scenarzysta, a także felietonista, autor sztuk teatralnych i rysownik odszedł w wieku 87 lat. 

*** 

Materiał wyemitowano w audycji Wybieram Dwójkę.

IAR/PAP/zch/mg


Czytaj także

Mafiozo, niewidomy weteran i człowiek z blizną. Al Pacino i jego autobiografia

Ostatnia aktualizacja: 05.12.2024 19:00
Od końca lat pięćdziesiątych, czasów Marlona Brando i Jamesa Deana, żaden aktor nie wdarł się tak przebojowo do świata kultury jak on, Al Pacino. Rozbłysnął na scenie niczym supernova. Pierwszą główną rolę filmową zagrał w 1971 roku w "Narkomanach". Cztery lata później miał już za dwie części "Ojca chrzestnego", "Serpico" oraz "Pieskie popołudnie".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Miasto pragnień i miasto rzeczywistości. Premiera spektaklu "Mahagonny - Ein Songspiel"

Ostatnia aktualizacja: 06.12.2024 18:24
Wielkimi krokami zbliża się premiera "Mahagonny - Ein Songspiel" w Teatrze Studio. To spektakl w nowym gatunku teatru muzycznego. Muzyka opowie o dwóch rzeczywistościach - mieście ludzkich pragnień i rzeczywistości.
rozwiń zwiń