Posłuchaj audycji na podcasty.polskieradio.pl >>>
Dzieło "Najlepsze miasto świata. Opera o Warszawie" to nie tylko utwór o wyjątkowym znaczeniu artystycznym, lecz także głęboko poruszająca refleksja nad losami miasta – jego stratami i triumfami, marzeniami oraz wysiłkiem ludzi, którzy mimo wojennej pożogi zdołali stworzyć Warszawę od nowa. Libretto napisał Beniamin M. Bukowski, a muzykę – kompozytor, pianista i twórca projektów multimedialnych Cezary Duchnowski.
"Najlepsze miasto świata". Opera o odbudowie stolicy
- Warszawa i jej odbudowa jest symbolem spotkania pewnych wartości, które decydują o tym, że możemy coś wspólnie zbudować - podkreślił w rozmowie kompozytor. - Wydaje mi się, że akurat dzisiaj jest to bardzo ważne, ponieważ obszar tych wartości aktualnie jest w głębokim deficycie. Jesteśmy narodem głęboko podzielonym i warto o ich odbudowywanie walczyć.
Czytaj też:
Choć opera nie jest głównym obszarem działalności Cezarego Duchnowskiego, tym razem kompozytor wszedł w świat monumentalnej formy – z dwoma chórami, znakomitymi solistami, oktetem wokalnym, tancerzami i orkiestrą Sinfonia Varsovia (dyr. Bassem Aikiki), a także z elektroniką, która stanowi integralną część partytury. Uczestnicząc w próbach, Duchnowski z uwagą przygląda się, jak wszystkie te elementy łączą się na jego oczach w spójną całość.
- To ogromne przedsięwzięcie, na szczęście wszystkim zawiaduje wyjątkowo sprawna osoba - reżyserka Barbara Wiśniewska, do której mam wielki szacunek. Z podziwem obserwuję, jak fantastycznie panuje nad tak wielkim aparatem wykonawczym i tak liczną grupą ludzi. Od pewnego czasu przyglądam się próbom, nie tylko muzycznym, w których muszę uczestniczyć i pilnować kształtu partytury, ale też reżyserskim. Wiele już widziałem, choć nie wszystko mogę zdradzić - mówił Cezary Duchnowski.
Opowieść o Warszawie bez patosu
Kompozytor podkreślił, że wraz z librecistą Beniaminem M. Bukowskim chcieli za wszelką cenę uniknąć patosu. Dlatego muzyczna warstwa dzieła oparta została na dwóch zasadniczych siłach: sile odbudowywania oraz sile spotkania. Te dwa wektory wyznaczyły strukturę opery – od scen mocno konstruktywistycznych po fragmenty intymne, ulotne, pozbawione jednoznacznych kształtów.
- Trzeba było dobrać odpowiednie środki wyrazu przy pisaniu tej muzyki, ponieważ nie mogła być zbyt wyrafinowana w detalach. Ten stopień komplikacji, z którego i tak nie udało się uciec, przeniosłem na inne poziomy konstrukcji np. gdzieś tam pod spodem funkcjonuje stopień komplikacji warstwy elektronicznej czy też niektórych elementów instrumentalnych czy solowych - tłumaczył gość Dwójki.
Cezary Duchnowski i bohater zbiorowy w roli głównej
W centrum opery, która swoją premierę będzie miała podczas festiwalu Warszawska Jesień, stoją trzy postaci: dziennikarka, architektka i przewodnik. Wcielą się w nie Joanna Freszel, Agata Zubel i Filip Kosior. Jednak bardzo ważnym bohaterem w tej operze jest chór, który przyjmuje różne postacie.
- Zdecydowałem się na to, ponieważ głównie są to bohaterowie zbiorowi. To są czasami politycy, czasami architekci. Są to społeczności powracające do zburzonego miasta. To jest bardzo duża rola, największa wymiarem swoich partii - dodał Cezary Duchnowski.
Premiera opery "Najlepsze miasto świata. Opera o Warszawie" 19 września br. uroczyście zainauguruje 68. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień".
***
Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę
Prowadzenie: Monika Zając
Gość: Cezary Duchnowski (kompozytor)
Data emisji: 11.09.2025
Godz. emisji: 17.10
