Kolędowanie to zwyczaj, którym wypełniano czas od dnia św. Szczepana, czyli 26 grudnia, aż do Trzech Króli. Miał on sprzyjać przeżywaniu świąt Bożego Narodzenia w gronie najbliższych. - Kolędnicy na Górnym Śląsku chodzili jako Pastuszkowie, połaźnicy, betlejorze, Trzej Króle, Herody, Szlachcice, Dziady, Kozy czy Turonie - tłumaczyła w audycji dr Agnieszka Przybyła-Dumin z Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie". - Ich celem, oprócz niesienia dobrej nowiny o narodzeniu Jezusa, było szerzenie w okolicy szczęścia, pomyślności i zwłaszcza życzeń urodzaju, bo od tego zależał byt człowieka.
W audycji Tomasza Krajewski spod lubelskiej wsi Niemce opowiedział nam także o tworzeniu ozdób ze słomy, zwłaszcza w kontekście Świąt Bożego Narodzenia. - To kontynuacja tego, co robili nasi dziadkowie i pradziadkowie. Staramy się utrzymywać dawne wzornictwo, styl i kolorystykę, ludzie to kupują i jesteśmy z tego bardzo zadowoleni - opowiadał Tomasz Krajewski z żoną. - Naszym sztandarowym produktem są pająki, tradycyjne ozdoby wieszane w centralnym miejscu izby obok galerii świętych obrazów. Pająki w zależności od pór roku były inaczej wykonywane, np. bożonarodzeniowe były bardzo kolorowe z domieszką świerku i jodły. Wielkanocne pająki były z pisankami. Robimy też pająki okazyjne np. na wesela i chrzciny.
Na Lubelszczyźnie istniej legenda, że pająk był obecny przy narodzinach Jezusa i uwił pajęczynę w stajence, która mieniła się wszystkimi kolorami tęczy. Legenda ta dotrwała do naszych czasów, część ludzi twierdzi, że od tego właśnie wydarzenia pochodzi kult pająka, którego nie można było zabić czy wyrzucić z domu.
Przyjrzeliśmy się też próbie Wesołych Mazurków z Pragi, czyli dziecięcej grupy wykonującej muzykę tradycyjną. Dzieci występują w koncercie "Źródełko - rodzinne kolędowanie" 30 grudnia w Studiu Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie.
***
Tytuł audycji: Kiermasz pod kogutkiem
Prowadziła: Patrycja Zisch
Goście: Tomasz Krajewski (artysta ludowy), dr Agnieszka Przybyła-Dumin (Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"), Wesołe Mazurki z Pragi
Data emisji: 29.12.2019
Godzina emisji: 5.05
at
