Handel bronią w PRL i bloku komunistycznym

Ostatnia aktualizacja: 21.11.2022 08:50
- Wiemy całkiem sporo na temat, z kim handlowano i jak to wyglądało w praktyce. Materiały są do pewnego stopnia odtajnione, chociaż część jeszcze znajduje się w instytucji, która była za to odpowiedzialna i była monopolistą. Chodzi o Centralny Zarząd Inżynierii - mówił w rozmowie z prof. Antonim Dudkiem Przemysław Gasztold z Instytutu Pamięci Narodowej.
Związek Radziecki nakładał na państwa komunistyczne obowiązek zbrojenia bratnich krajów
Związek Radziecki nakładał na państwa komunistyczne obowiązek zbrojenia bratnich krajów Foto: Shutterstock

Władze krajów komunistycznych przez lata pomagały państwom, które marksizm dopiero próbowały u siebie zaszczepić. Bardzo często była to pomoc wojskowa.

Dopływ dywiz

Wiele instytucji starało się o kontrakty na handel bronią, przynosiły one bowiem gigantyczne zyski, nieporównywalne z niczym dopływy dewiz. - Zwłaszcza miało to znaczenie w latach 80. - podkreślił Przemysław Gasztold. 

Po raz pierwszy Polska Ludowa dostarczyła wsparcie wojskowe Korei Północnej w 1953 roku. Stalin, który przygotowywał się do III wojny światowej, w znacznym stopniu obciążał wydatkami na produkcję uzbrojenia budżety państw komunistycznych.

Od Indii po Bliski Wschód

Niezwykle intratne były kontrakty zawierane z państwami na Bliskim Wschodzie oraz z Indiami. Ważnym krajem, który nawiązał z Polską kontakty wojskowe, był Egipt. - W 1955 roku mieliśmy do czynienia z zawarciem przełomowego kontraktu między Czechosłowacją a Egiptem, który otworzył drzwi - tłumaczył historyk. - Związek Sowiecki, ale też cały blok sowiecki, otwierał się na kraje globalnego Południa. Wchodził tam bardzo aktywnie również w dziedzinie sprzedaży czy też udostępniania broni.

Kolejnymi ważnymi obiorcami były m.in.: Syria i Irak, a od lat 70. także Libia.

***

Przemysław Gasztold jest politologiem, absolwentem Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, pracownikiem Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie. Specjalizuje się w historii zimnej wojny, w tym w specyfice partii komunistycznych, międzynarodowym terroryzmie, stosunkach PRL z krajami Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej oraz historii służb wywiadowczych. 

Posłuchaj
27:22 2022_11_21 21_31_31_PR2_Rzeczypospolite.mp3 Handel bronią w czasach PRL (Rzeczypospolite/Dwójka)

***

Tytuł audycji: Rzeczypospolite

Prowadził: prof. Antoni Dudek

Gość: dr Przemysław Gasztold (Instytut Pamięci Narodowej)

Data emisji: 21.11.2022

Godzina emisji: 21.30

Czytaj także

Zdrowie w PRL-u

Ostatnia aktualizacja: 03.03.2022 20:36
O PRL-owskiej służbie zdrowia prof. Antoni Dudek rozmawiał w "Rzeczypospolitych" z badaczką tego tematu – prof. Eweliną Szpak z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stefan Wyszyński w trudnym dialogu z komunistami

Ostatnia aktualizacja: 25.10.2022 11:30
- Jeśli chodzi o kwestię porozumienia, 1950 rok, trzeba rozpocząć od uwagi, że był to element szerszej wizji prymasa Wyszyńskiego dogadywania się z władzami w sposób pokojowy, do kiedy jest to możliwe - mówił w audycji "Rzeczypospolite" prof. Rafał Łatka, autor książki "Prymas Stefan Wyszyński w realiach PRL".
rozwiń zwiń