Żołnierze Wyklęci w PolskieRadio.pl

Noc w Hrubieszowie - gdy polskie i ukraińskie podziemie walczyły razem

Bitwa w Lesie Stockim. Największa bitwa partyzantki antykomunistycznej

Dokładnie 80 lat temu, 24 maja 1945 roku, we wsi Las Stocki koło Kazimierza Dolnego siły NKWD, Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej zaatakowały oddział majora Mariana Bernaciaka "Orlika". Stoczone wówczas walki zakończyły się zwycięstwem żołnierzy podziemia niepodległościowego, a batalia przeszła do historii jako jedna z największych bitew partyzantki antykomunistycznej.

Marian Gołębiewski, niestrudzony cichociemny

Marian Gołębiewski ps. Irka na teren Polski został zrzucony w październiku 1942 roku. Na Zamojszczyźnie prowadził działania przeciwko Niemcom i Ukraińcom. Po II wojnie światowej jako członek Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" został aresztowany przez bezpiekę.

Dlaczego temat partyzantki w Polsce budzi tyle kontrowersji? W rozmowie z Michałem Wójcikiem analizuje Andrzej Nowak Arczewski

O partyzantce w Polsce rozmawia się ciężko. Nie tylko historycy nie mogą się porozumieć, ustalić wspólnej wersji tego zjawiska czy fenomenu. Zwykli Polacy widzą i partyzantów okresu okupacji, i Żołnierzy Wyklętych raz jako patriotów, a innym razem jako zwykłych bandytów.

Witold Pilecki przed stalinowskim sądem

3 marca 1948 roku rozpoczął się przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie pokazowy proces Witolda Pileckiego, rotmistrza kawalerii Wojska Polskiego, żołnierza Armii Krajowej, bohatera II wojny światowej, który na ochotnika zgłosił się do Auschwitz, żołnierza niezłomnego, służącego w powojennym podziemiu niepodległościowym.

Żołnierze Wyklęci. Skazani na zapomnienie

Bestialsko torturowanych, skazanych na śmierć w pokazowych procesach, zamordowanych strzałem w tył głowy, oprawcy chowali pod osłoną nocy, w bezimiennych mogiłach. Pamięć o Żołnierzach Wyklętych okazała się silniejsza. Po upadku PRL do zbiorowej świadomości dostały się informacje o miejscach spoczynku ofiar zbrodniczego systemu.

Procesy pokazowe podziemia antykomunistycznego. Na czym polegały?

- Procesy te mają podbudować koncepcję polityczną, jaką sobie partia ułoży w danej chwili, w zależności od potrzeb. Nie mają one nic wspólnego z wymiarem sprawiedliwości i prawdziwą procedurą sądową. Wyrok jest z góry wiadomy - mówił w 1955 roku w audycji Radia Wolna Europa Józef Światło, były wicedyrektor X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który rok wcześniej uciekł na Zachód.

"Byli kontynuacją ruchu oporu z II wojny światowej". Prof. Andrzej Paczkowski o Żołnierzach Wyklętych

- Żołnierze wyklęci wywodzili się w dużej mierze ze struktur Armii Krajowej. Liczyli, że wybuchnie trzecia wojna światowa. I oni stawiali sobie takie zadanie, żeby przetrwać do momentu, kiedy ta wojna się rozpocznie - mówił prof. Andrzej Paczkowski w rozmowie z Portalem Polskiego Radia w 2014 roku.

Prof. Krzysztof Szwagrzyk: "aż do upadku komunizmu władze dbały o to, żeby nie było informacji o tym miejscu"

"Naród, który traci pamięć, traci sumienie" – pisał Zbigniew Herbert. W ostatnich latach przywracana jest pamięć o Żołnierzach Wyklętych. Niezłomni doczekali się swego święta: 1 marca, w rocznicę wykonania wyroku śmierci na ostatnich dowódcach Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".

Żołnierze Wyklęci

Noc w Hrubieszowie - gdy polskie i ukraińskie podziemie walczyły razem

Bitwa w Lesie Stockim. Największa bitwa partyzantki antykomunistycznej

KBW. Wojsko polskie stworzone do walki z Polakami

Rozbicie obozu NKWD w Rembertowie. Posłuchaj wspomnień uczestników

Witold Pilecki. 124. rocznica urodzin jednego z największych bohaterów II wojny światowej

Stanisław Kasznica. Wyrok śmierci na ostatniego komendanta NSZ

Jan Rzepecki. Tragiczne wybory przywódcy WiN

Kara śmierci dla gen. Emila Fieldorfa "Nila"