Dawni Słowianie żyli w niewielkich społecznościach, rytm ich życia wyznaczały pory dnia i zmiany pór roku. Obserwacja otoczenia i przyrody była im niezbędna, żeby przetrwać. Niestety byli ludami niepiśmiennymi, dlatego większa część ich wiedzy i wierzeń się nie zachowała. Są jednak zwyczaje, których korzenie sięgają dawnych lat, które są z nami do dziś. Karolina Lisek, redaktor naczelna Słowiańskiej Agencji Prasowej i autorka książki "Słowiańska magia ziół", przypomina o całowaniu się pod jemiołą, o jabłkach obieranych w andrzejki.
40:08 pr4_23.03.2025_9.09_szanuj zieleń 9.09.01 9.49.10.mp3 Karolina Lisek opowiada o magicznych właściwościach ziół, w które wierzyli dawni Słowianie (Szanuj zieleń/Czwórka)
Kiedyś wierzono, że rośliny mają swoją moc i swoją magię. Naukowcy próbują rozwikłać zagadki ziół i to, jak przed wiekami docierano do wiedzy o ich właściwościach. Karolina Lisek zdradza, że wiele wierzeń Słowian, które znamy dziś, to pewien zlepek opowieści mitycznych, zbieranych przez badaczy z różnych regionów Polski, Słowiańszczyzny czy świata.
- Dawni Słowianie znali dużo więcej roślin niż my. Ta wiedza była przekazywana ustnie z pokolenia na pokolenie - mówi Karolina Lisek. - Rośliny przyrządzano w kuchni, ale miały też zastosowanie magiczno-medyczne. Kiedyś wierzono, że jeśli ktoś zachorował, to jest to skutek uroku, kary, działania siły demonicznej. Dlatego do uleczenia wykorzystywano zamowy, gesty, rytuały i rośliny, które były dla dawnych Słowian emanacją sił boskich. A my do dziś stosujemy przeróżne napary np.
- miętę na ból brzucha
- szałwię na ból gardła.
Czytaj także:
Dla Słowian ważne były nie tylko same rośliny, ale liczył się i czas ich zbiorów, a nawet metody zastosowania czy czas konsumpcji. - Nie zrywano roślin przy skrzyżowaniach dróg, bo tam wg wierzeń błąkały się zagubione dusze. Czasem zrywano rośliny podczas pełni, czasem podczas nowiu. Fazy Księżyca wyznaczały też to, którą cześć rośliny będziemy zbierać - wyjaśnia gościni Czwórki. - Tu duże znaczenie miały regionalizmy. Momentem wyjątkowym na pewno była noc świętojańska - najkrótsza noc roku.
Nauka i medycyna z biegiem lat potwierdziły zdrowotne właściwości wielu roślin, takich jak wierzba, czosnek, chrzan, kapusta, szałwia, głóg i wiele innych. Dawni Słowianie przypisywali roślinom i ziołom moc sprawczą nie tylko w czasie choroby - mak miał zapewniać dobrobyt, a rośliny takie jak pierwiosnek, nasięźrzał czy bratek były łączone z magią miłosną - w tym przypadku działanie musimy sprawdzić sami.
***
Tytuł audycji: "Szanuj zieleń"
Prowadzący: Marta Hoppe
Gościni: Karolina Lisek (autorka książki "Słowiańska magia ziół")
Data emisji: 23.03.2025
Godzina: 9.11
pj/kor
