Fortepian nie jest większy od pianina, on jest dłuższy

Ostatnia aktualizacja: 15.10.2021 15:08
Od 2 do 23 października trwa XVIII Międzynarodowy Konkurs Chopinowski. W pierwszym etapie swe koncerty zagrało 87 pianistów, w trzecim zostało ich 23, w tym szóstka Polaków. Każdy z muzyków gra swe interpretacje utworów Chopina na fortepianie, instrumencie, który powstał na drodze wielu zmian.
zdj. il.
zdj. il. Foto: shutterstock.com/montira areepongthum
PR_Konkurs Chopinowski_1200x660_1.jpg
XVIII Konkurs Chopinowski - serwis specjalny

Zanim powstały fortepian i pianino, był klawesyn i klawikord. - Kiedyś było tak, że nie było instrumentu pośredniego. Był instrument cichy i  instrument głośny – mówi Wojciech Kuleczka, pastor i stroiciel fortepianów. - Klawesyn, który był głośny, w sposób hałaśliwy wydobywa dźwięk, i klawikord, który gra miękko i cicho.


Posłuchaj
04:54 czwórka stacja nauka 15.10.2021.mp3 Różnice między pianinem a fortepianem wyjaśnia Wojciech Kuleczka, stroiciel (Stacja Nauka/Czwórka)

 

Konstruktorzy zaczęli myśleć o instrumencie, który połączy te dwa światy. Prototypem fortepianów był instrument, który nazwano forte piano, a powstał około 1700 roku we Włoszech.

- Tu różnica jest techniczna co do sposobu wydobywania dźwięku. W fortepianie nie szarpie się strun, nie uderza się ich miękkimi pałeczkami. Te młoteczki umieszczone w fortepianie dają dość duże pole akustycznego dynamizowania dźwięku. W ten sposób mamy piano i forte  wyjaśnia stroiciel.

Zanim powstały dzisiejsze instrumenty, forte piano przeszło ogromną metamorfozę. Pojawiły się technologie, struny, koncepcje, mechanizmy o różnych możliwościach. Tak powstały dwa różne instrumenty: fortepian i pianino.

Kukulska Natalia  Chopin 1200x660.jpg
Zaśpiewać Chopina. Natalia Kukulska o płycie "Czułe struny"

Na pierwszy rzut oka widać, że fortepian jest dłuższy, a pianino wysokie - ta różnica wynika z układu strun.

- Mechanizm w fortepianie leży, ma układ poziomy. Jego mechanizm wykorzystuje naturalny opad młotka, jako dodatkową siłę swego napędu – wyjaśnia ekspert. - W przypadku pianina musimy tę siłę stymulować przez różnego rodzaju mechanizmy wspomagające – dodaje.

Okazuje się, że im dłuższy fortepian, tym ma większe możliwości brzmieniowe. Wyższe pianino też brzmi lepiej. - Pianino jest instrumentem przeznaczonym do nauki na pewnym etapie życia muzyka, może do szkoły średniej, może studiów – zdradza rozmówca Oliwii Krettek. – Fortepian to instrument, o którym marzy każdy muzyk.

Wojciech Kuleczka fortepian i pianino porównuje do aut. Pianino do syreny, której nie rozpędzimy do dużych prędkości, a fortepian do auta, którym na autostradzie możemy poszaleć. Ekspert wyjaśnia, że o tych możliwościach decyduje tzw. repetycja, czyli zdolność powtarzania jednego dźwięku w czasie jednej sekundy. - W pianinie jest to przedział otwarty - 3 do 5 razy, w fortepianie 7-8 razy w ciągu sekundy. To dużo więcej – tłumaczy. – Oczywiście dochodzą tu jeszcze umiejętności pianisty i dużo innych czynników miękkich i okolicznościowych. Mimo to nawet bardzo dobry pianista nie jest w stanie zużyć możliwości, jakie daje fortepian.

SponsorzySponsorzy

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Maciej Wójcik

Materiał przygotowała: Oliwia Krettek

Data emisji: 15.10.2021

Godzina emisji: 12.30

pj

Czytaj także

Chirurg z diapazonem. Jak wygląda praca stroiciela fortepianu?

Ostatnia aktualizacja: 08.10.2021 15:30
Do 23 października trwać będzie XVIII Konkurs Chopinowski. Do Warszawy przyjechali utalentowani muzycy z całego świata. Do drugiego etapu przesłuchań zakwalifikowało się 45 pianistów - w tym dziewięciu Polaków. Ich zadaniem jest zagrać jak najlepiej, a dobrze nastrojony fortepian to ich największy sprzymierzeniec. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bezprecedensowa liczba reprezentantów Polski w III etapie Konkursu Chopinowskiego

Ostatnia aktualizacja: 14.10.2021 12:45
Miłośnicy muzyki klasycznej w ostatnich tygodniach z zapartym tchem śledzą koncerty fortepianowe w Konkursie Chopinowskim. W III etapie możemy słuchać 23 uczestników, z których aż szóstka pochodzi z Polski, to sytuacja bez precedensu w dziejach konkursu. 
rozwiń zwiń