Nauka

Semickie zaklęcia

Ostatnia aktualizacja: 14.02.2007 16:10
Ogłoszono odczytanie najstarszego ciągłego tekstu w języku semickim.

W poniedziałek, 22 stycznia, na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie ogłoszono odczytanie najstarszego ciągłego tekstu w języku semickim. Liczący ponad 4500 lat tekst zawiera magiczne zaklęcia przeciw wężom.

Zaklęcia te zostały odkryte już sto lat temu w egipskiej piramidzie z XXIV w. p.n.e., zbudowanej dla faraona Unisa, ostatniego władcy V dynastii w okresie Starego Państwa. Dopiero niedawno odczytał je prof. Richard Steiner z New York Yeshiva University, językoznawca z dwudziestopięcioletnim doświadczeniem w odczytywaniu tekstów semickich zapisanych w różnych pismach egipskich. Jak ogłosił na poniedziałkowym wykładzie na Uniwersytecie Hebrajskim, teksty te są najwcześniejszymi ciągłymi tekstami semickimi, jakie kiedykolwiek zostały odczytane. Jego zdaniem ustępy te, zapisane egipskim pismem hieroglificznym, pochodzą z okresu między XXX a XXV w. p.n.e.

 

Fragmenty, które były wypisane na podziemnych murach piramidy króla Unisa w Sakkarze w Egipcie, pozostawały nieczytelne przez wiele lat. Egiptolodzy próbowali odczytać je jak zwykłe egipskie teksty. Cztery lata temu Steiner otrzymał e-maila od Roberta Ritnera, profesora egiptologii w Oriental Institute przy University of Chicago, z pytaniem, czy któryś z tych tekstów może być zapisany w języku semickim. „Natychmiast rozpoznałem semickie słowa oznaczające matkę węża” - powiedział Steiner. „Później stało się jasne, że inne fragmenty, napisane w języku egipskim, także mówią o matce węża i że egipskie i semickie teksty objaśniają się wzajemnie”. Fragmenty spisane znakami egipskimi okazały się zapisane w bardzo archaicznym języku Kananejczyków, w którym mówiono w trzecim tysiącleciu p.n.e. Z języka kananejskiego rozwinęły się języki fenicki i hebrajski. Odczytany przez Steinera tekst zawiera słowa o takim samym znaczeniu jak hebrajskie yad – ręka, ari – lew i beit – dom. Tekst także rzuca światło na pochodzenie kilku rzadkich słów w Biblii.

 

Magiczne zaklęcia zostały napisane dla królów Egiptu przez kananejskich kapłanów ze starożytnego miasta Byblos, znajdującego się w dzisiejszym Libanie. Port w Byblos, czyli w języku fenickim Gebel (obecnie arabski Dżubajl), miał bardzo duże znaczenie dla Egipcjan. Importowano bowiem z niego żywicę, używaną w procesie mumifikacji, oraz drewno. Egipcjanie uważali, że Kananejczycy szczególnie rozumieli węże, stąd sprowadzali z Byblos zaklęcia, by chronić królewskie mumie przeciw tymi jadowitymi zwierzętami.

 

„To znalezisko powinno być bardzo ważne dla historyków kultury, lingwistów i biblistów” – podkreśla doniosłość odkrycia profesor Steiner. Zdaniem Moshe Bar-Ashera, profesora Uniwersytetu Hebrajskiego i prezydenta Akademii Języka Hebrajskiego, „to najwcześniejsze świadectwo języka semickiego w ogóle, a proto-kananejskiego w szczególności”.

 

Tytus Mikołajczak

Czytaj także

Skradziona starożytność

Ostatnia aktualizacja: 23.07.2008 14:47
Starożytności eksponowane w greckich muzeach, a także te, które nie zostały jeszcze odkryte, są zagrożone.
rozwiń zwiń
Czytaj także

KLCW: Pielgrzymowanie. Jerozolima, Rzym, Compostela

Ostatnia aktualizacja: 19.12.2009 15:06
19grudnia2009, godz. 16:05
rozwiń zwiń