Historia

Hanka Ordonówna. Legenda polskiej sceny

Ostatnia aktualizacja: 04.08.2023 05:45
Kiedy w 1931 roku zaśpiewała "Miłość ci wszystko wybaczy", zyskała ogromną popularność. Wtedy jej głosem zachwycił się hrabia Michał Tyszkiewicz, którego Ordonka dwa lata później poślubiła. Dziś mija 121. rocznica jej urodzin.
Hanka Ordonówna (kwiecień 1937 rok)
Hanka Ordonówna (kwiecień 1937 rok)Foto: NAC/Stanisław Brzozowski

Ostatnie lata życia spędziła w Libanie, pod opieką lekarzy. – Właściwie była skazana na stałe leżenie w łóżku – wspominał mąż Hanki Ordonówny, Michał Tyszkiewicz. – Jej temperament twórczy i pasja życia nie gasły.

Zmarła na gruźlicę 8 września 1950 roku. Pochowano ją w Bejrucie. Jej prochy przeniesiono do Polski i złożono na Powązkach dopiero w 1990 roku. 


Posłuchaj
18:48 RWE_Hanka Ordonówna_gwiazda zapomniana.mp3 Audycja w opracowaniu Stanisława Julickiego poświęcona Hannie Ordonównie. W audycji wykorzystano piosenki artystki, wspomnienia męża artystki Michała Tyszkiewicza oraz Adolfa Bożyńskiego – o tym jak publiczność sowiecka przyjmowała polską artystkę. (RWE, 1.01.1961)

 

Elektryzowała publiczność

Przyszła na świat w rodzinie kolejarza. Była córką Władysława i Heleny z Bieńkowskich. Obycie na scenie uzyskała dzięki szkole baletowej przy Teatrze Wielkim w Warszawie, a jako 16-latka debiutowała w teatrzyku "Sfinks". Później koncertowała na wielu scenach, nie tylko w kraju, ale i w Niemczech czy Francji. Występowała w "Cyruliku Warszawskim", "Wielkiej Rewii" czy kabarecie "Qui Pro Quo".

Armia Andersa - zobacz serwis specjalny

– Podczas koncertów wypełniała sama cały wieczór i każdym wyjściem na scenę stwarzając nową postać: tragiczną lub wzruszająco śmieszną – mówił Stanisław Julicki w Radiu Wolna Europa w 1961 roku. – Siłą swojego talentu zmuszała publiczność do przerzucania się z nastroju w nastrój. Bogactwo jej inwencji było niewyczerpane, skala możliwości – nieograniczona. Każdy nowy koncert Ordonki elektryzował publiczność.

Posłuchaj audycji, w której wykorzystano nagrania z niezwykłych występów największej gwiazdy polskiego kabaretu – Hanki Ordonówny.

Wojenne losy

W 1933 roku wyszła za mąż za Michała Tyszkiewicza, autora wielu jej piosenek. Przed wybuchem II wojny światowej koncertowała w Stanach Zjednoczonych, ale jesienią 1939 roku wróciła do Polski. 1 listopada 1939 Ordonówna zaprotestowała przeciwko wyświetlaniu hitlerowskiego filmu o zajęciu Warszawy w polskich kinach. Aresztowało ją Gestapo i osadziło na Pawiaku – wyszła na wolność po interwencji męża w kwietniu 1940 roku. Potem przeniosła się do Wilna, gdzie dawała liczne koncerty.

Po wkroczeniu Amii Czerwonej do Wilna została zaproszona do Moskwy. Na koncerty udała się nie bez obaw. Po kilku występach w Rosji wybuchła wojna niemiecko-sowiecka. Ordonówna próbowała wówczas wrócić do Wilna, ale została aresztowana i wywieziona do łagru w Uzbekistanie.

Na wygnaniu

Ordonówna nawet na zesłaniu koncertuje, dołącza do innych polskich artystów. Zajmuje się także polskimi sierotami, które pomaga przetransportować przez Bombaj w Indiach do Bejrutu w Libanie. Już wtedy była ciężko chora na gruźlicę. Mimo wszystko koncertuje dla polskich żołnierzy.

– Daje ponad 50 koncertów, z czego część w warunkach polowych – podkreślał Stanisław Julicki. – 50 wieczorów walki organizmu osłabionego chorobą z wolą pełnienia swej artystycznej misji do końca.

Przed śmiercią zdążyła napisać i wydać pod pseudonimem Weronika Hort książkę pt. "Tułacze dzieci". Pisała wiersze, nowele, przygotowywała książkę autobiograficzną. U kresu życia zaczęła także malować. 

mb

Czytaj także

Pola Negri - polska królowa Hollywood

Ostatnia aktualizacja: 03.01.2021 05:40
Apolonia Chałupiec dała się poznać szerszej publiczności jako Pola Negri, aktorka, która podbiła Hollywood i wiele męskich serc. Urodziła się 3 stycznia 1897 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ludwik Sempoliński – wielki artysta małych scen

Ostatnia aktualizacja: 18.08.2023 05:40
Był niezmordowany. Kiedy jego uczniowie padali ze zmęczenia podczas ćwiczeń, on nadal pokazywał im kolejne kroki. Pasję tę było widać również podczas jego niezapomnianych występów na scenach teatralnych i kabaretowych.
rozwiń zwiń