Historia

Broń chemiczna pod Bolimowem - mgła niosąca śmierć

Ostatnia aktualizacja: 31.01.2024 05:40
- Ci żołnierze jeszcze żywi byli, ale każdy już siny i pianę (w ustach) miał - mówił bohater reportażu "Próba apokalipsy" Krzysztofa Wyrzykowskiego. Żołnierzy zabił użyty wówczas po raz pierwszy nowy rodzaj broni - gaz bojowy.
Atak gazowy z użyciem chloru przeprowadzony podczas I wojny światowej
Atak gazowy z użyciem chloru przeprowadzony podczas I wojny światowejFoto: wikipedia/Tartalizza

31 stycznia 1915 roku rozpoczęła się nowa era w historii wojskowości. Wówczas wojska niemieckie pod Bolimowem, po raz pierwszy w historii, wykorzystały broń chemiczną w postaci gazu bojowego. Choć atak nie okazał się skuteczny (zbyt niska temperatura spowodowała, że gaz nie parował), to obie walczące strony szybko wprowadziły nową śmiercionośną broń do swojego arsenału. Wkrótce mgły unoszące się nad liniami okopów zaczęły wprawiać w przerażenie żołnierzy obu stron. 22 kwietnia 1915 roku gazów użyto pod Ypres. Mało skuteczny ksylil zastąpiono chlor.

Bolimów stał się świadkiem działania gazów bojowych jeszcze raz podczas Wielkiej Wojny. 31 maja 1915 roku doszło tutaj do największego ataku gazowego na froncie wschodnim. Atak pochłonął 11 tysięcy ofiar. Trujący gaz okazał się wówczas bronią obosieczną. Podczas trzeciego ataku artyleryjskiego Niemców na pozycje rosyjskie, wiatr niespodziewanie zmienił kierunek. Śmiercionośne opary raziły niemieckich żołnierzy.

- Ja tam widziałem pełno nieboszczyków, cały ogród (…). Cywilów też dużo było potrutych - wspominał inny świadek bolimowskiej bitwy.

W 1917 roku Niemcy wykorzystali przeciw wojskom alianckim pod Ypres nową broń: gaz musztardowy odtąd nazywany iperytem.

Pamięć o nieprzewidywalnej i śmiercionośnej broni była tak silna, że podczas kolejnego globalnego konfliktu - II wojny światowej - żadna ze stron nie odważyła się użyć gazów bojowych.

Posłuchaj
15:40 Próba apokalipsy - reportaż Krzysztofa Wyrzykowskiego.mp3 Próba apokalipsy - reportaż Krzysztofa Wyrzykowskiego. (Archiwum Polskiego Radia)

 

bm

Czytaj także

Traktat wersalski. Powrót Polski na mapę Europy

Ostatnia aktualizacja: 18.01.2024 05:55
105 lat temu, 18 stycznia 1919 roku, rozpoczęła się konferencja pokojowa w paryskim Wersalu, kończąca I wojnę światową. Układ na niej zawarty ustalił nowy porządek terytorialny w Europie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Polska Organizacja Wojskowa. Gwardia Józefa Piłsudskiego

Ostatnia aktualizacja: 22.10.2023 05:40
I wojna światowa była okazją do odzyskania niepodległości, jakiej Polacy oczekiwali od chwili rozbiorów. Nasi rodacy, na czele z Józefem Piłsudskim, nie byli naiwni. Wiedzieli, że wolność przyjdzie im wywalczyć. W tym celu powstała POW.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Henryk Minkiewicz. Twórca KOP zamordowany w Katyniu

Ostatnia aktualizacja: 19.01.2024 05:45
- Na pewno należał do najwybitniejszych stanem służby, zmysłem organizacyjnym i talentem - mówił o generale Henryku Minkiewiczu gen. prof. Marian Kukiel.
rozwiń zwiń