Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

I wojna światowa

Gen. Stanisław Maczek. "Bijcie się twardo, ale po rycersku"

11 grudnia 1994 roku zmarł gen. Stanisław Maczek, bohater II wojny światowej, utalentowany dowódca 1. Polskiej Dywizji Pancernej, wsławionej walkami pod Falaise podczas inwazji sił alianckich w Normandii w 1944 roku i wyzwoleniem holenderskiej Bredy. "Bijcie się twardo, ale po rycersku" - apelował do swoich żołnierzy.  Zobacz więcej na temat:  Francja II Rzeczpospolita II wojna światowa Niemcy Stanisław Maczek Wielka Brytania

Kazimierz Sosnkowski. Najwierniejszy żołnierz Rzeczpospolitej

Nawet na tle niezwykle barwnej galerii wojskowych i polityków pierwszej połowy XX wieku Sosnkowski jawi się jako postać nietuzinkowa. Człowiek, który przeszedł długą drogę od szefa sztabu I Kompanii Kadrowej, poprzez organizatora Wojska Polskiego, do Naczelnego Wodza, kierował się zawsze dobrem Polski, choć krępowały go ułomności własnego charakteru. 19 listopada mija 140. rocznica urodzin Kazimierza Sosnkowskiego. Zobacz więcej na temat:  II RP II Rzeczpospolita II wojna światowa Józef Piłsudski Kazimierz Sosnkowski Warszawa wojsko Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie emigracja

Niemcy na wschodzie. Mniej znany aspekt odzyskiwania przez Polskę niepodległości

Gdy 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, na froncie wschodnim wciąż znajdowały się tysiące niemieckich żołnierzy. Ich obecność niosła ze sobą zagrożenie dla młodego państwa polskiego, a na terenach, które okupowali, dochodziło do krwawych walk z polskimi patriotami. Jednocześnie niespiesznie ewakuowane oddziały niemieckie tworzyły strefę buforową, która przez kilka miesięcy oddzielała Polskę od bolszewickiej Rosji. Tak czy inaczej niektóre polskie miasta musiały czekać na niepodległość nawet pół roku dłużej. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski II Rzeczpospolita 11 listopada odzyskanie niepodległości Józef Piłsudski wojna polsko-bolszewicka

Walka, miłość i poświęcenie. Przedwojenne kino patriotyczne

- Filmy patriotyczne zaczęto produkować już od 1919 roku. Szczególnie popularny był wówczas temat I wojny światowej - mówił krytyk filmowy Michał Pieńkowski w Polskim Radiu. - Zawsze na pierwszym planie był wątek romansowy, bo wiadomo, że bez wątków miłosnych to filmów w ogóle wtedy nie mogło być - dodał. Zobacz więcej na temat:  historia Polski wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 kino FILM niepodległość 11 listopada Józef Piłsudski HISTORIA

Wilhelm II na wygnaniu w Holandii. Były cesarz Niemiec unikał porwań, rąbał drzewa i czekał na łaskę Hitlera

10 listopada 1918 roku obalony kajzer Wilhelm II przekroczył granicę holenderską. Już nigdy nie wrócił z wygnania, choć żywił nadzieję, że jego ród zostanie przywrócony na tron w III Rzeszy. Führer wolał otoczyć byłego monarchę kordonem sanitarnym.  Zobacz więcej na temat:  Dwudziestolecie międzywojenne II wojna światowa Niemcy Holandia III Rzesza Adolf Hitler

Ignacy Jan Paderewski. "Polska, i temu jednemu służyć będę do śmierci"

"Nie przyszedłem po dostojeństwa, sławę, zaszczyty, lecz aby służyć, ale nie jakiemuś stronnictwu. Szanuję wszystkie stronnictwa, lecz nie będę należał do żadnego. Stronnictwo powinno być jedno: Polska, i temu jednemu służyć będę do śmierci" - mówił w 1919 roku w Warszawie Ignacy Jan Paderewski, wybitny pianista i polityk. Zobacz więcej na temat:  Francja Ignacy Jan Paderewski Szwajcaria USA niepodległość II Rzeczpospolita

Prezydent-król w Stanach Zjednoczonych Polski?

W 1917 roku Ignacy Jan Paderewski – za pośrednictwem płk. Edwarda M. House’a – przekazał prezydentowi USA Thomasowi Woodrowowi Wilsonowi dokument, w którym uzasadniał konieczności odbudowy niepodległego państwa polskiego. Państwo to miałoby przybrać formę Stanów Zjednoczonych Polski, składać się z czterech królestw, a na jego czele stałby prezydent-król. Zobacz więcej na temat:  Ignacy Jan Paderewski II Rzeczpospolita USA odzyskanie niepodległości prezydenci USA Stany Zjednoczone dyplomacja niepodległość Woodrow Wilson

Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Stulecie symbolicznego pochówku

Sto lat temu, 2 listopada 1925 roku, trumna z ciałem bezimiennego żołnierza ekshumowanego na Cmentarzu Orląt Lwowskich spoczęła w grobowcu stanowiącym centralną część Grobu Nieznanego Żołnierza. Idea oddania hołdu bezimiennym żołnierzom, którzy zginęli za ojczyznę, powstała we Francji po I wojnie światowej. W Polsce inicjatywy budowy grobu pojawiły się dopiero w 1921 roku. Zobacz więcej na temat:  historia Polski II wojna światowa Grób Nieznanego Żołnierza patriotyzm ojczyzna Dwójka