25 czerwca

Rozpad Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii.

1447 - Kazimierz Jagiellończyk został koronowany na króla Polski. W 1466, po wojnie 13-letniej przyłączył do Królestwa Pomorze Gdańskie i część Prus. W 1454 roku nadał szlachcie przywileje w Cerkwicy i Nieszawie.

1747 - Zmarł Józef Wandalin Mniszech, marszałek wielki koronny, marszałek nadworny litewski oraz kasztelan krakowski. Był mecenasem sztuki, kolekcjonerem obrazów, książek i osobliwości oraz jednym z najbogatszych magnatów polskich. Znaczne sumy przeznaczał na rozbudowę i wyposażenie pałaców, między innymi Pałacu Kazimierzowskiego przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie i Pałacu Mniszchów przy ulicy Senatorskiej. Urodził się w 1670 roku.

1822 - Zmarł Ernst Theodor Hoffmann, niemiecki pisarz, malarz i kompozytor, autor opery "Undine", sonat fortepianowych, utworów kościelnych, romansu "Diable eliksiry" i powieści satyryczno-groteskowej "Kota Mruczysława poglądy na życie...", baśni "Historia o dziadku do orzechów i o królu myszy". (ur. 24.01.1776)

1881 - Urodził się Paweł Hulka-Laskowski, pisarz i tłumacz, działacz i publicysta religijny Kościoła protestanckiego, autor prac: "Twórca religii Iranu Zaratustra i jego nauka", "Księżyc nad Cieszynem", "Mój Żyrardów. Z dziejów polskiego miasta i z życia pisarza", najbardziej znany jako tłumacz "Przygód dobrego wojaka Szwejka" Jaroslava Haška. (zm. 29.10.1946) 130 rocznica

1892 - Zmarł Jan Czerski, geolog, paleontolog, geograf, jeden z najwybitniejszych badaczy Syberii. Za udział w powstaniu styczniowym został skazany na zesłanie. Podjął we współpracy z Rosyjskim Towarzystwem Geograficznym badania geologiczne w dolinie Irtyszu, Górach Sajanach i nad Bajkałem, sporządził pierwszy opis budowy geologicznej brzegów jeziora Bajkał i terenów na Zabajkalu. (ur. 15.05.1845)

1894 - Urodził się Hermann Oberth, niemiecki fizyk i wynalazca, jeden z pionierów techniki rakietowej, teoretyk astronautyki, wizjoner eksploracji kosmosu. Już w 1923 roku opublikował rozprawę "Die Rakete zu den Planetenräumen" na temat napędu rakietowego i wykorzystania go do realizacji lotów kosmicznych. (zm. 28.12.1989)   

1914 - Urodził się Janusz Minkiewicz, poeta i satyryk, autor opracowań librett operetkowych i musicali, tłumacz radzieckiej literatury dla dzieci, współpracownik "Szpilek" i "Przekroju", znany jako autor zbiorów wierszy: "Nic świętego", "Kazania i skargi", "Pigułki", "Między wierszami". (zm. 29.05.1981)  

1919 - Inauguracyjny lot odbył Junkers F-13, pierwszy samolot komunikacyjny konstrukcji całkowicie metalowej.

1924 - Urodził się Sidney Lumet, amerykański reżyser, scenarzysta, aktor i producent. Zadebiutował filmem "Dwunastu gniewnych ludzi". Kręcił adaptacje dzieł literackich, między innymi "Morderstwo w Orient Expresie" według Agaty Christe. Twórca dramatów sensacyjnych, takich jak: "Pieskie popołudnie", "Obcy wśród nas" "Adwokat diabła", "Śmiertelna pułapka".

1929 - Urodziła się Anna Czekanowska-Kuklińska, muzykolog i etnograf, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autorka prac i artykułów poświęconych muzyce ludowej oraz podręczników etnomuzykologii, autorka "Pieśni biłgorajskich" i "Etnografii muzycznej".

1930 - Zmarła Maryla Wolska, poetka i tłumaczka okresu Młodej Polski, autorka prozy oraz tekstów publicystycznych. Do najbardziej znanych należą zbiory: "Dzbanek malin", "Symfonia Jesienna", "Święto Słońca". (ur. 13.03.1873)

1940 - Weszło w życie francusko-niemieckie i francusko-włoskie porozumienie o zawieszeniu broni, na mocy którego Niemcy zajęły część terytorium Francji, a reszta wraz z koloniami pozostała pod administracją rządu Vichy pod przewodnictwem marszałka Philippe'a Petaina, kontrolowanego przez III Rzeszę.

1941 - Urodził się Ryszard Rzepecki, fotoreporter dokumentujący życie Kościoła, fotograf prymasów Stefana Wyszyńskiego i Józefa Glempa, dokumentalista pielgrzymek Jana Pawła II, autor albumów między innymi: "Na spotkanie człowieka", "Niezłomni. Wspólne dzieje Kardynała Wojtyły i Prymasa Tysiąclecia", "Jan Paweł II. Syn tej ziemi", jego zdjęcia ilustrują 24-tomowy cykl pod tytułem "Jan Paweł II na Stolicy Piotrowej". (zm. 04.09.2009) 70 rocznica

1945 - Urodził się Henryk Talar, aktor i reżyser, zagrał między innymi w filmach: "Sól ziemi czarnej", "Polskie drogi", "Umarłem aby żyć", "List gończy", "Szatan z siódmej klasy". Często występuje w Teatrze Polskiego Radia.

1945 - Urodziła się Carly Simon, amerykańska wokalistka, pianistka, kompozytorka, autorka tekstów. Jej najbardziej znana piosenka to "You’re so vain", która w styczniu 1973 roku była numerem jeden na amerykańskich listach przebojów. Carly Simon jest laureatką Oscara za piosenkę do filmu "Pracująca dziewczyna". 

1946 - Powołano Państwowy Instytut Wydawniczy, jego dyrektorem został Aleksander Wat. 65 rocznica

1950 - Początek wojny koreańskiej, zakończonej podpisaniem rozejmu między Koreą Południową i Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną 27 lipca 1953 roku. Między państwami wyznaczono strefę zdemilitaryzowaną wzdłuż 38. równoleżnika. Formalnie dwa państwa koreańskie nadal pozostają w stanie wojny. 

1962 - Amerykański Sąd Najwyższy zabronił modlitwy w szkołach publicznych, jako aktu sprzecznego z konstytucją.

1968 - Rozpoczął działalność Uniwersytet Śląski w Katowicach.

1976 - Dzień po podwyżce cen żywności wybuchły strajki w Radomiu, Ursusie i Płocku oraz na mniejszą skalę w Łodzi, Starachowicach, Grudziądzu i Nowym Targu. Zostały brutalnie stłumione przez oddziały milicji i ZOMO. Rząd cofnął decyzję o podwyżkach. 35 rocznica

1979 - Zmarła Ewa Bandrowska-Turska, śpiewaczka operowa i pedagog, profesor krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej i Wyższej Szkoły Operowej w Poznaniu, solistka oper we Lwowie, Poznaniu i Warszawie. Międzynarodowy rozgłos zdobyła w 1930 roku dzięki występom estradowym w Paryżu. Podczas okupacji niemieckiej brała udział w konspiracyjnych występach w domach prywatnych. Śpiewała także w kawiarniach warszawskich, między innymi "U aktorek". (ur. 20.05.1899)

1979 - Zmarł Zdzisław Pietras, pisarz, pracownik Stowarzyszenia "Pax", autor powieści: "Ćmy", "Dziewczyna z bukowego parku", "Wolni i swawolni", "Obrona Niemczy 1017". (ur. 27.10.1927)

1984 - Zmarł Michel Foucault, francuski filozof i historyk, profesor Collège de France. W pracy badawczej zajmował się głównie refleksją krytyczną nad tradycją filozoficzną związaną z racjonalizmem i empiryzmem. Autor prac: "Narodziny kliniki. Archeologia spojrzenia medycznego", "Archeologia wiedzy", "Nadzorować i karać. Narodziny więzienia", "Historia seksualności", "Choroba umysłowa a psychologia". (ur. 1926)

1991 - Republiki wchodzące w skład Jugosławii - Chorwacja i Słowenia proklamowały niepodległość. 27 czerwca armia federalna rozpoczęła działania wojenne przeciwko tym republikom, był to początek otwartej wojny domowej w Jugosławii. 20 rocznica

1991 - Hiszpania i Portugalia podpisały w Bonn umowę o akcesji do Układu z Schengen. 20 rocznica

1994 - W Berlinie odbyła się ostatnia defilada jednostek rosyjskich stacjonujących od 49 lat w Niemieckiej Republice Demokratycznej.  

1996 - Podczas wizyty prezydenta Ukrainy Leonida Kuczmy w Polsce podpisano wspólną deklarację przestrzegania podstawowych zasad demokracji oraz wartości uznanych przez społeczność międzynarodową, a także zapewnienie przestrzegania podstawowych praw i wolności człowieka. Zniesiono obowiązek posiadania wiz w ruchu granicznym. 15 rocznica

1997 - Sejm uchwalił ustawę o świadku koronnym. Weszła w życie 1 stycznia 1998 roku.

1997 - Zmarł Jacques-Yves Cousteau, podróżnik, badacz mórz i oceanów,  wynalazca akwalungu i pojazdu głębinowego, tak zwanego spodka podwodnego. Cousteau nakręcił blisko 100 filmów poświęconych głębinom morskim, napisał też na ten temat ponad 50 książek, w tym 28-tomową "Encyklopedię Cousteau". W filmach starał się uświadomić widzom znaczenie podwodnego świata dla przetrwania cywilizacji. (ur. 11.06.1910)

2001 - Zmarł Kurt Hoffmann, reżyser, jeden z najpopularniejszych reżyserów niemieckiego kina w pierwszych latach po II wojnie, autor filmów: "Wyznania hochsztaplera Feliksa Krulla", "Często myślę o Piroszce", "Zamek Gripsholm", "Gospoda w Spessart", "Kapitan". (ur. 12.11.1910) 10 rocznica

2005 - Zmarł Włodzimierz Plaskota, muzyk, kompozytor, kabareciarz, związany z kabaretem "Dymek z papierosa", później z "Elitą" i radiowym "Studiem 202", kompozytor około tysiąca piosenek, wśród nich: "Zerowy bilans, czyli pero-pero", "Gumno moje ojczyste", "Do serca przytul psa". (ur. 1933)

2005 - Zmarł Jiri Kodet, aktor, legenda czeskiego kina,  prześladowany przez władze komunistyczne, długo grał drugorzędne role negatywnych bohaterów. Znany z filmów: "Pociągi pod specjalnym nadzorem", "Peliszki", "Błazen i królowa", "Zamach w Sarajewie" i seriali telewizyjnych - "Szpital na peryferiach", "Arabela". Urodził się 6 grudnia 1937 roku.

2006 - Zmarł Władysław Żeleński, prawnik, historyk i publicysta, współpracownik paryskiej "Kultury", działacz Towarzystwa Opieki nad Polskimi Zabytkami i Grobami Historycznymi we Francji. Dzięki niemu odrestaurowano wiele grobów na różnych cmentarzach francuskich. Od zakończenia II wojny światowej mieszkał we Francji. (ur. 11.07.1903) 5 rocznia

2009 - Zmarła Farrah Fawcett, amerykańska aktorka i producentka telewizyjna i filmowa, modelka. Zagrała w filmach: "Mężczyzna, który mi się podoba", "Marzę o Jeannie", "Skrajności", "Zobaczymy się jutro". Dużą popularność przyniosła jej rola w serialu telewizyjnym "Aniołki Charliego". (ur. 02.02.1947)

2009 - Zmarł Michael Jackson, amerykański muzyk, artysta estradowy i tancerz, nazywany "Królem Popu". Jego kariera i kontrowersyjne życie osobiste stały się nieodłączną częścią popkultury ostatnich czterech dekad. Jest uznawany za jednego z najlepszych wykonawców muzyki pop i jednego z najpopularniejszych muzyków w historii. (ur. 29.08.1958)