Historia

8 lipca

Ostatnia aktualizacja: 08.07.2011 00:00
Vasco da Gama wyruszył na wyprawę do Indii.

1343 - Podpisano Pokój Kaliski z Zakonem Krzyżackim. Kazimierz Wielki zrzekł się Pomorza, a w zamian odzyskał Kujawy i Ziemię Dobrzyńską.

1497 - Vasco da Gama wyruszył z Portugalii w swą pierwszą wyprawę. Jej celem było znalezienie morskiej drogi do Indii - po opłynięciu Przylądka Dobrej Nadziei wyprawa w maju 1498 roku dotarła do Kalikartu w Indiach. Podróż ta była jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach odkryć geograficznych, a Portugalia stała się największą potęgą morską XVI wieku.    

1538 - Zmarł Diego de Almagro, hiszpański konkwistador, uczestnik wyprawy Pizarra do Peru.

1621 - Urodził się Jean da La Fontaine, francuski poeta, autor słynnych "Bajek", wzorowanych na Ezopie. Był członkiem Akademii Francuskiej. Zmarł 13 kwietnia 1695 roku. 390 rocznica

1695 - Zmarł Christian Huygens, holenderski fizyk, matematyk, astronom, twórca zarysu falowej teorii światła oraz teorii ruchu wahadła matematycznego. Skonstruował teleskop, za pomocą którego odkrył pierścień i jeden z księżyców Saturna.    

1709 - Wojna północna: pod Połtawą na Ukrainie doszło do decydującej bitwy między wojskami szwedzkimi dowodzonymi przez Karola XII i armią rosyjską Piotra Wielkiego. Był to koniec pochodu szwedzkiego monarchy przez Europę Środkowowschodnią.

1804 - Urodził się Włodzimierz Bonawentura Krzyżanowski, polski i amerykański generał, uczestnik wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych, brał udział w negocjowaniu zakupu Alaski i prawdopodobnie służył jako jej pierwszy amerykański administrator. Zmarł 31 stycznia 1887 roku.

1822 - Zmarł Percy Bysshe Shelley, poeta angielski, przedstawiciel romantyzmu, autor "Prometeusza rozpętanego", "Rodziny Cencich" i "Obrony poezji". (ur. 1792)

1838 - Urodził się hrabia Ferdinand von Zeppelin, niemiecki wojskowy, konstruktor i wytwórca statków powietrznych, zwanych powszechnie zeppelinami. Jego sterowce brały udział w I wojnie światowej, a później znalazły zastosowanie w transporcie pasażerskim. Po katastrofie jakiej uległ sterowiec "Hindenburg" w 1937 roku, z wykorzystania sterowców do przewozu pasażerów zrezygnowano. Zmarł 8 marca 1917 roku.

1839 - Urodził się John Davidson Rockefeller, amerykański przemysłowiec i finansista, założyciel firmy Standard Oil Company (dzisiejsze ESSO), która zdominowała amerykański przemysł naftowy i została pierwszą, międzynarodową korporacją. Twórca Fundacji Rockefellera, która była największą organizacją filantropijną na świecie - twórca oddał w jej posiadanie ponad 250 milionów dolarów. Zmarł 23 maja 1937 roku.

1851 - Urodził się Arthur Evans, brytyjski archeolog, który odkrył między innymi, starożytne miasto Knossos na Krecie. Zmarł 11 lipca 1941 roku. 160 rocznica

1857 - Urodził się Alfred Binet, francuski psycholog, autor fundamentalnych odkryć w psychologii eksperymentalnej. Odegrał główną rolę w stworzeniu testów mierzących inteligencję. Zmarł 18 października 1911 roku.

1881 - Urodził się Bonawentura Lenart, grafik, liternik, konserwator, profesor warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych; po II wojnie światowej, zorganizował w Warszawie Pracownię Konserwacji Zabytków Grafiki. Sławę zyskał jako wynalazca szeregu ulepszeń w technice oprawy książki i stemplowych wyklejanek; autor prac z dziedziny drukarstwa i grafiki m.in. "Konserwacja książki zabytkowej i jej oprawy" oraz "Piękna książka". (zm. 09.04.1973) 130 rocznica

1893 - Urodził się Marceli Nowotko, działacz komunistyczny, podczas wojny polsko-radzieckiej 1920 roku stał po stronie bolszewików, pierwszy przywódca Polskiej Partii Robotniczej od stycznia 1942 rok. Zginął w niewyjaśnionych okolicznościach, 28 listopada 1942 roku.

1905 - Urodziła się. Zofia Małynicz, aktorka filmowa i teatralna, dziekan Wydziału Aktorskiego PWST w Warszawie w latach 1949 - 1950 a przez wiele lat pedagog tej uczelni; zagrała m.in. w filmach: "Piątka z ulicy Barskiej", Barwy walki", "Dziś w nocy umrze miasto", "Niekochana", "Moja wojna, moja miłość". (zm. 22.01.1988)

1908 - Zmarł Konrad Prószyński, pseudonim Kazimierz Promyk, prawnik, działacz oświatowy, autor wielu elementarzy, jak wydana w 1879 roku "Obrazkowa nauka czytania i pisania". W 1875 roku założył tajne Towarzystwo Oświaty Narodowej, propagował nauczanie indywidualne metodą samouctwa. W 1878 założył w Warszawie Księgarnię Krajową, zajmującą się rozpowszechnianiem literatury popularnej oraz popularnonaukowej. Urodził się 19 lutego 1851 roku.

1908 - Urodził sie Louis Jordan, amerykański piosenkarz, instrumentalista, kompozytor i autor tekstów, jeden z twórców i najlepszych wykonawców jump bluesa, rhythm and blues i swingu. Zmarł 4 lutego 1975 roku.

1914 - W Pittsburgu w stanie Pensylwania urodził się Billy "Mr B" Eckstein, śpiewak, trębacz i legenda jazzu. Był pierwszym czarnym wokalistą, którego dopuszczono do występów przed mikrofonem radiostacji kierowanej przez białych. Zmarł 8 marca 1993 roku.

1930 - Urodził się Franciszek Starowieyski, pseudonim Jan Byk, grafik, rysownik i scenograf, autor licznych plakatów i ilustracji, scenografii teatralnych i telewizyjnych. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli "polskiej szkoły plakatu". Zmarł 23 lutego 2009 roku.  

1932 - Zmarł King Camp Gillette, amerykański wynalazca, pierwszy producent bezpiecznej maszynki do golenia i nożyka.

1937 - Zmarł Józef Ujejski, historyk literatury, badacz epoki romantyzmu, autor książki "O Konradzie Korzeniowskim". Urodził się 8 stycznia 1883 roku. 

1938 - Urodził się Jerzy Kamas, aktor teatralny i filmowy, grał między innymi w filmach: "Krzyżakach", "Doktorze Judymie", "Dolinie Issy", "Cudzoziemce" i "Lalce". Od 1971 roku jest aktorem warszawskiego Teatru Ateneum.

1946 - Zmarł Józef Mehoffer, jeden z czołowych malarzy Młodej Polski, autor witraży w katedrze na Wawelu, symbolicznych obrazów: "Dziwny ogród", portretów i pejzaży. Zajmował się także malarstwem ściennym i grafiką. (ur. 19.03.1869) 65 rocznica

1947 - W Londynie zmarł Lucjan Żeligowski, generał, polityk, uczestnik wojny rosyjsko-japońskiej, przywódca słynnego buntu w 1920 roku, w którym na rozkaz Piłsudskiego zajął Wilno. Minister spraw wojskowych w latach 1927-1930. Członek Rady Narodowej działającej przy rządzie emigracyjnym. (ur. 17.10.1865) 

1954 - W Instytucie Matematycznym PAN w Warszawie skonstruowano pierwszy w kraju elektronowy mózg matematyczny.

1966 - Zespół The Beatles otrzymał Złotą Płytę za amerykański album "Yesterday and Today" przyznaną przez Recording Industry Association of America. 45 rocznica

1965 - Zmarł Marian Dederko, fotografik, jeden z twórców nowoczesnego portretu w fotografii polskiej, współorganizator Polskiego Towarzystwa Fotograficznego; pracował metodą techniki gumowej; wraz z synem Witoldem opracował i stosował nową metodę nazwaną fotonitem, polegającą na retuszu pozytywu, reprodukowanego następnie w technice gumowej; interesował się także fotografią naukową i techniczną.     

1967 - Zmarła Vivien Leigh, brytyjska aktorka, odtwórczyni ról bohaterek szekspirowskich. Światową sławę przyniosła jej rola Scarlet O'Hary w filmie "Przeminęło z wiatrem". Urodziła się 5 listopada 1913 roku.

1979 - Zmarł Robert Woodward, amerykański chemik, zajmował się chemią organiczną, prowadził badania nad syntezą i ustaleniem złożoności produktów naturalnych. Laureat Nagrody Nobla w 1965 roku w dziedzinie chemii. Urodził się 10 kwietnia 1917 roku

1980 - Wybuch strajku w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku i w tamtejszych Państwowych Zakładach Lotniczych. Były to jedne z pierwszych protestów społecznych, które wybuchły w lecie 1980 roku w całej Polsce. Strajki w Świdniku były początkiem "Lubelskiego Lipca". 

1989 - Zmarł Władysław Kornak, aktor teatralny i filmowy, grał w filmach: "Celuloza", "Sekret Enigmy", "Za metą start", "Życie rodzinne", "Gra o wszystko". Urodził się 8 sierpnia 1916 roku.

1989 - Zmarł Jerzy Pertek, pisarz i publicysta, autor ponad 50 książek i broszur o tematyce marynistycznej: "Wielkie dni małej floty", "Polacy na szlakach morskich świata", "Marynarze generała Kleeberga". Popularyzator dziejów polskiej Marynarki Wojennej, autor 2000 artykułów drukowanych w różnych czasopismach. Urodził się 26 marca 1920 roku.

1991 - Zmarł Stefan Treugutt, teatrolog, krytyk literacki i teatralny, wykładowca w warszawskiej PWST. 20 rocznica

1994 - Zmarł Kim Ir Sen, komunistyczny dyktator Korei Północnej, który  odizolował kraj od zagranicy i stosując terror policyjny wobec społeczeństwa zdobył władzę dyktatorską. Z czasem wprowadził kult własnej osoby jako Wielkiego Przywódcy i objął nowo powołany urząd prezydenta. Po jego śmierci władzę objął syn - Kim Dong Il.

2005 - Zmarł Kazimierz "Kuba" Jaworski, konstruktor jachtów, jeden z najlepszych żeglarzy w historii polskiego jachtingu; największą sławę przyniosło mu trzecie miejsce w klasyfikacji generalnej w transatlantyckich regatach samotników w 1976 r. na jachcie Spaniel; autor książki "11.40 GMT - Newport".

2006 - Zmarł Juliusz Wiktor Gomulicki, edytor, eseista, varsavianista, autor licznych prac o stolicy, między innymi "O starej i nowej Warszawie", "Trzysta lat książki o Warszawie", "Cztery wieki poezji o Warszawie", "Cyprian Norwid. Przewodnik po życiu i twórczości". Urodził się 17 października 1909 roku. 5 rocznica

2008 - Zmarł Wieńczysław Gliński, aktor teatralny i filmowy, żołnierz AK. Po wojnie związany z teatrami warszawskimi: Polskim, Komedią, Narodowym. Od 1945 roku współpracował z Teatrem Polskiego Radia. Wystąpił w ponad 40 filmach: Kanał", "Sprawa pilota Maresza", "Echo", "Lekarstwo na miłość", "Królowa Bona", "Jeszcze nie wieczór". Urodził się 10 maja 1921 roku. 

2008 - Zmarł Stanisław Głąb, chemik, profesor i prorektor Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizował się w chemii analitycznej, elektrochemicznych i spektroskopowych metodach analitycznych oraz czujnikach chemicznych i bioczujnikach. Autor licznych prac naukowych. Urodził się 20 kwietnia 1945 roku.  

2008 - Zmarł Sir John Templeton, amerykański finansista i filantrop, od 1968 roku obywatel brytyjski, pionier na rynku globalnych funduszy inwestycyjnych. W 1972 roku ufundował nagrodę, od 2001 roku znaną jako "Nagroda Templetona za Postęp w Badaniach lub Odkryciach w Dziedzinie Rzeczywistości Duchowej". Pierwszą laureatką była Matka Teresa z Kalkuty. W 1987 roku za działalność filantropijną otrzymał od brytyjskiej królowej Elżbiety II tytuł szlachecki. Urodził się 29 listopada 1912 roku.  

Czytaj także

7 lipca

Ostatnia aktualizacja: 07.07.2011 00:00
Bulla Ex commisso nobis a Deo, zwana Bullą gnieźnieńską, wystawiona przez Innocentego II.
rozwiń zwiń