Redakcja Polska

"Jest nas 60 milionów". 2 maja Polonia i Polacy za granicą obchodzą swoje święto

02.05.2024 11:50
2 maja obchodzony jest Dzień Polonii i Polaków za granicą. Święto zostało ustanowione przez Sejm RP z inicjatywy Senatu RP w 2002 roku – w dowód uznania wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność i przywiązanie do polskości oraz pomoc krajowi w najtrudniejszych momentach.
Audio
  • Z Zenką Bańkowską, dyrektor zarządzającą Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" rozmawia Halina Ostas [posłuchaj]
Zenka Bańkowska, dyrektor wykonawcza Stowarzyszenia Wspólnota Polska
Zenka Bańkowska, dyrektor wykonawcza Stowarzyszenia "Wspólnota Polska"Halina Ostas/PRdZ

Wraz z Dniem Flagi 2 maja w Polsce jest obchodzony Dzień Polonii i Polaków poza granicami kraju, ustanowiony przez Sejm 20 marca 2002 roku. Święto ustanowiono, „uznając wielowiekowy dorobek i wkład Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność i przywiązanie do polskości oraz pomoc Krajowi w najtrudniejszych momentach, w celu potwierdzenia więzi z Macierzą i jedności wszystkich Polaków, tak mieszkających w Kraju, jak i żyjących poza nim”.

Według danych Ministerstwa Spraw Zagranicznych poza granicami Polski mieszka ok. 20 mln osób polskiego pochodzenia. Są to osoby, które wyjechały z kraju lub urodziły się poza Polską, ale poczuwają się do polskiego pochodzenia i związków z polskością: potomkowie emigrantów z XIX wieku i uchodźców uciekających przed wojnami, kolejne pokolenia dawnych obywateli polskich, którzy pozostali na Kresach lub w głębi Związku Sowieckiego, byli opozycjoniści antykomunistyczni z rodzinami i emigranci zarobkowi, którzy wyjechali z Polski po 1989 roku.

Polonia na świecie wywodzi się z kilku fal migracji. Pierwsza, po powstaniach narodowych w XIX wieku, kierowała się głównie do Francji, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Niemiec i Ameryki Północnej. Druga to emigracja zarobkowa w drugiej połowie XIX wieku aż do 1939 roku - wówczas robotnicy wyjeżdżali głównie do Francji, Belgii i Niemiec, a chłopi - do Stanów Zjednoczonych, Kanady, Brazylii i Argentyny. Do kolejnej fali doszło wskutek drugiej wojny światowej oraz z przyczyn politycznych po wojnie, ponieważ komunistyczne władze zakazały powrotu wielu Polakom walczącym w Siłach Zbrojnych na Zachodzie.

Później - w latach 1968-1971 - była to emigracja pomarcowa, kraj wówczas - na skutek napięć narodowościowych i prześladowań antysemickich - opuściło wielu polskich Żydów. W latach 80. doszło do licznej emigracji z powodów ekonomicznych i politycznych, zwłaszcza po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku. Ostatnia odnotowana fala to emigracja zarobkowa po 1989 roku, głównie do Wielkiej Brytanii, Irlandii, Niemiec, Włoch, Kanady i Stanów Zjednoczonych.

Najliczniejsza grupa emigracji i osób polskiego pochodzenia żyje w Stanach Zjednoczonych - 10 milionów. Inne duże skupiska są w Brazylii, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech. Polacy mieszkają też między innymi na Litwie, Białorusi i Ukrainie.

Polonię należy odróżnić od polskiej mniejszości narodowej. Polonią określa się tylko polskich emigrantów oraz ich potomków. Natomiast osoby mieszkające na terenach, które w przeszłości należały do państwa polskiego, a w wyniku zmiany granic znalazły się poza nim, uznaje się za Polaków. I tak mówimy: Polacy na Litwie, Polacy na Ukrainie czy Polacy w Czechach.

Podczas pierwszych uroczystości Dnia Polonii i Polaków za Granicą w 2002 roku prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Andrzej Stelmachowski (zmarł w 2009) przypomniał, że święto nawiązuje do przedwojennej tradycji, zgodnie z którą 2 maja obchodzono Dzień Imigranta.

- Obchody Dnia Polonii i Polaków za Granicą obejmują różnorodne wydarzenia zarówno w Polsce, jak i w społecznościach polskich na całym świecie. We wszystkich przypadkach wspieramy ich organizację - mówi Zenka Bańkowska, dyrektor zarządzająca Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", jednej z najważniejszych organizacji, która niesie pomoc i wsparcie naszym rodakom.

- Od ponad trzydziestu lat Stowarzyszenie działa na rzecz Polaków na całym świecie - dodaje Zenka Bańkowska. - Od pierwszych dni rosyjskiej agresji na Ukrainę wspieraliśmy między innymi i nadal wspieramy Polaków w tym kraju. Z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą życzę im pokoju i spokoju. Wszystkich rodaków zachęcam żebyśmy umieli świętować i cieszyć z naszej polskości, z bycia w społeczności 60. milionów i umieli to docenić ponieważ nic nie jest dane na zawsze - mówi.

O ważnej i niezwykle cennej działalności organizacji, z Zenką Bańkowską, dyrektor zarządzającą Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", rozmawia Halina Ostas.


Dzień Flagi RP. Jakie jest znaczenie kolorów barw narodowych?

02.05.2024 09:53
Mija dwadzieścia lat, od kiedy drugi maja jest Dniem Flagi. Od 2004 roku każdy Polak może swobodnie eksponować polską flagę każdego dnia. 

Biuro "Niepodległa" już po raz szósty zaprasza do wspólnego świętowania Dnia Flagi RP

02.05.2024 09:52
Gdziekolwiek jesteśmy 2 maja połączmy się w wielką biało-czerwoną rodzinę i nie zapomnijmy wywiesić flagi! A gdy jest to zrobione podzielmy się zdjęciem w mediach społecznościowych z oznaczeniem #mojaflaga.

Dzień Polonii i Polaków za Granicą. Kidawa-Błońska: zawsze bądźcie dumni z tego, że jesteście Polakami

02.05.2024 14:00
Niech Wasza duma z polskiego dziedzictwa będzie dla nas wszystkich inspiracją do współpracy, wzajemnego wsparcia i zacieśniania więzi między Polakami na całym świecie - przekazała w czwartek w nagraniu z życzeniami dla Polonii marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska.