Wiceszefowa MSZ Henryka Mościcka-Dendys podkreśliła, że narada odbywa się po raz pierwszy; wyraziła nadzieję, że stanie się wydarzeniem cyklicznym. Przypomniała, że rządowa strategia współpracy z Polakami za granicą na lata 2025-2030, której wdrożenie jest głównym tematem narady, została przyjęta 1 kwietnia. Jak zaznaczyła, jest ona ściśle powiązana z kwestią migracji, a stosowane w niej instrumenty będą weryfikowane w 2027 r.
Wskazała, że strategia była też tematem expose polonijnego, wygłoszonego przez szefa MSZ Radosława Sikorskiego w Senacie. Wiceminister wyraziła nadzieję, że kolejne zostanie wygłoszone prawdopodobnie w październiku.
Według Mościckiej-Dendys, MSZ chce, by usprawnić współpracę z MEN, resortem kultury i Senatem w zakresie wspierania Polonii tak, by realizowane projekty się nie powielały oraz zweryfikować je, by ustalić które z nich przynoszą stały rezultat.
Jak zaznaczyła, we współpracy z Polonią należy postawić na partnerstwo, wspierać organizacje polonijne uwzględniając różnice dotyczące środowisk na wschodzie i zachodzie świata i stosownie dywersyfikując środki na nie.
Wiceminister przekazała, że w tym roku ma zostać uruchomiony projekt "Atlasu Polonii" - czyli narzędzia, które pozwoli "zmapować" globalną obecność polonijną w oparciu o narzędzia naukowe - statystyczne, z wykorzystaniem sieci kontaktów, jakie Główny Urząd Statystyczny ma zarówno w UE, jak i reszcie świata. Atlas ma być regularnie aktualizowany i rozbudowywany.
Henryka Mościcka-Dendys podkreśliła, że Polonia bardzo zmieniła się w ostatnich dziesięcioleciach tak, że emigracja ze zjawiska wychodźstwa politycznego stała się kwestią powodowaną ekonomicznie lub, coraz częściej - chęcią samorealizacji i rozwoju kariery. Apelowała, by do tej sytuacji dostosowywać narzędzia dyplomatyczne.
Poinformowała, że rządowa strategia zakłada siedem priorytetów. Pierwszy to promocja powrotów rodaków do kraju. Według Mościckiej-Dendys ten trend jest widoczny, ale nie rozwija się dostatecznie szybko. Wiceministra zauważyła, że ofertę powrotu należy kierować zarówno do poszukiwanych specjalistów, m.in. z zawodów technicznych i medycznych, jak i do osób, które nie odnalazły się na emigracji i pracują tam poniżej swoich kwalifikacji.
Kolejny priorytet dotyczy nauczania języka polskiego. Jak zaznaczyła, chodzi o jego upowszechnianie w sytuacji, gdy coraz częściej nie jest on już językiem macierzystym. Podkreślała, że priorytetem jest tu kształcenie i wyszukiwanie lektorów i specjalistów, jako że brakuje nauczycieli, szczególnie języka polskiego. Podkreśliła, że w związku z tym Polska nie jest w stanie odpowiedzieć na duże zapotrzebowanie na jego naukę, szczególnie na Ukrainie, gdzie zainteresowanie nią jest duże.
Inna z kwestii, w której działania planuje resort dyplomacji, to edukacja obywatelska. Jak zaznaczyła wiceministra, Polacy wydają na nią dużo, ale nadal Polonia nie dość często jest grupą widoczną i wpływową w innych krajach.
Wiceszefowa resortu dyplomacji mówiła też o wsparciu dla osób wykluczonych: psychologicznym, ale też zakładającym walkę z bezdomnością rodaków. Wśród priorytetów jest też wspieranie tożsamości narodowej i dziedzictwa kulturowego oraz kwestia finansów. Jak podkreśliła, MSZ chce, by w polityce polonijnej odchodzić od projektów całkowicie finansowych z budżetu państwa, zwłaszcza w bogatych społeczeństwach krajów zachodnich. Apelowała, by uczyć środowiska polonijne jak szukać sponsorów i wykorzystywać środki dostępne lokalnie, a także współpracować z partnerami prywatnymi.
Zapraszamy do wysłuchania załączonej relacji z Narady Konsulów Polonijnych. Znalazły się w niej wypowiedzi wiceminister spraw zagranicznych Henryki Mościckiej-Dendys, dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą MSZ Anny Sochańskiej, dyrektor Instytutu Rozwoju Języka Polskiego Urszuli Starakiewicz-Krawczyk oraz przedstawicieli polskich konsulatów z Toronto, Chicago, Londynu, Hagi i Rygi. Relację przygotowały Halina Ostas i Maria Wieczorkiewicz.