- Dzięki działaniom restytucyjnym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego udało się odzyskać kolejne dwie straty wojenne.
- To "Portret marszałka Józefa Piłsudskiego" autorstwa Józefa Mehoffera oraz książka "Kultura i sztuka ludu żydowskiego na ziemiach polskich" Maksymiliana Goldsteina i Karola Dresdnera.
- Obiekty utracone z przedwojennych polskich kolekcji zaprezentowano we wtorek (27.08) podczas konferencji prasowej w resorcie kultury.
Obraz Józefa Mehoffera zaginął 85 lat temu i został odnaleziony na strychu starego domu przez młode małżeństwo. Naczelnik Wydziału Restytucji Dóbr Kultury MKiDN Agata Modzelewska przekazała, że dzieło było zwinięte w rulon, bez ramy oraz krosna. - Jest w bardzo złym stanie, warstwa malarska odpada od płótna, są liczne spękania. Obraz wymaga trudnych oraz długotrwałych prac konserwatorskich - dodała.
Muzeum Historii Polski czeka
"Portret marszałka Józefa Piłsudskiego" został zamówiony w 1921 roku przez ówczesne Ministerstwo Sztuki i Kultury oraz Kancelarię Cywilną Naczelnika Państwa. Następnie włączono go do Państwowych Zbiorów Sztuki. Kilka lat przed wybuchem II wojny światowej portret został przeniesiony do budynku Komendy Miasta Warszawy przy placu Piłsudskiego. Stamtąd obraz prawdopodobnie ewakuowano i ukryto. Pokaźnych rozmiarów dzieło (2,5 m x 1,5 m) trafi do Muzeum Historii Polski.
Pieczątka nie pozostawiała wątpliwości
Z kolei książka "Kultura i sztuka ludu żydowskiego na ziemiach polskich" Maksymiliana Goldsteina i Karola Dresdnera, wydana we Lwowie w 1935 roku, pochodzi z przedwojennych zbiorów Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Agata Modzelewska zaznaczyła, że książki z historycznej kolekcji biblioteki MSZ w czasie II wojny światowej zostały w dużej mierze zniszczone, rozproszone lub zrabowane przez wojska okupanta i wywiezione do Niemiec.
- Ta akurat odnalazła się w 1946 roku i została przekazana do Biblioteki Miejskiej w Berlinie, która obecnie funkcjonuje pod nazwą Zentral und Landesbibliothek. Podczas badań proweniencyjnych, przeprowadzonych wiele lat temu, została zidentyfikowana. Biblioteka skontaktowała się z nami, a my potwierdziliśmy proweniencję tego egzemplarza, przede wszystkim na podstawie widocznej pieczątki - tłumaczyła przedstawicielka resortu kultury.
03:53 Dwójka straty wojenne 28.08.2024.mp3 Polska odzyskała kolejne zrabowane dzieła - relacja z konferencji w MKiDN (Poranek Dwójki)
Książka trafi do zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie.
MKiDN od 1992 roku gromadzi dane na temat dóbr kultury, które zostały utracone z terenów Polski w granicach po 1945 roku. Obecnie w prowadzonej przez MKiDN bazie strat wojennych jest ok. 64 tys. rekordów obejmujących dzieła ze wszystkich dziedzin sztuki.
***
Przygotowała: Agata Woźniak
Data emisji: 28.08.2024
Godzina emisji: 8.05
Materiał wyemitowano w audycji "Poranek Dwójki".
pg/am/kmp
