Pawilon Polski 1925 VR. Powrót do źródeł polskiej nowoczesności

Minęło sto lat od paryskiej Wystawy Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa, która stała się triumfem polskiej sztuki międzywojennej. Teraz Narodowy Instytut Dziedzictwa przywraca jej blask w cyfrowej przestrzeni. Projekt "Pawilon Polski 1925 VR" pozwala zanurzyć się w atmosferę epoki, w której rodziła się nowoczesna Polska.

„Pawilon Polski 1925 VR” To cyfrowa rekonstrukcja polskiej ekspozycji z paryskiej Wystawy Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa z 1925 roku. Twórcy zdobyli wtedy ponad 200 nagród, w tym 35 Grand Prix. Pawilon Józefa Czajkowskiego, łączący modernizm z tradycją ludową, stał się symbolem odradzającej się II Rzeczypospolitej.

Foto: Bartek Dębkowski/Kreatyw! Media

To był jeden z najważniejszych momentów w historii polskiej kultury XX wieku: w 1925 roku w Paryżu, podczas Międzynarodowej Wystawy Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa, Polska, odrodzona po latach zaborów, zaprezentowała światu swoją nowoczesność.

Pawilon zaprojektowany przez Józefa Czajkowskiego, zainspirowany został zarówno duchem modernizmu, jak i rodzimym rzemiosłem ludowym. Stał się manifestem artystycznej tożsamości i symbolem ambicji II Rzeczypospolitej.

>>> Posłuchaj audycji "Kwadrans bez muzyki"

Ekspozycja, która niosła przesłanie 

Polska ekspozycja odniosła spektakularny sukces, a paryski pawilon nazwano jednym z najbardziej spójnych i oryginalnych przykładów narodowej architektury nowoczesnej. W jego wnętrzach spotkały się tradycja i przyszłość, rękodzieło i geometryczna forma, naturalne drewno i światło. Dla ówczesnej Europy był to znak: Polska nie tylko wróciła na mapę, ale potrafi mówić własnym, nowoczesnym językiem sztuki.

Cyfrowe odrodzenie Pawilonu Polskiego

Po stu latach ten wyjątkowy fragment historii można odwiedzić ponownie – tym razem w przestrzeni wirtualnej. Projekt "Pawilon Polski 1925 VR", przygotowany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. To cyfrowa rekonstrukcja pawilonu i jego wnętrz, które odtworzono z niezwykłą precyzją. Wszystko to było możliwe dzięki wykorzystaniu archiwalnych planów, fotografii i opisów. Dzięki technologii VR zwiedzający mogą "wejść" do pawilonu, obejrzeć prace polskich artystów i projektantów, a także poczuć atmosferę paryskiej wystawy sprzed stulecia.

Muzyczne echo 1925 roku

Podczas wernisażu zabrzmiała także muzyka, która przed stu laty towarzyszyła polskim artystom w Paryżu. Oprawę wydarzenia przygotowała kapela Krzysztofa Trebuni-Tutki, prawnuka Stanisława Budza-Lepsioka "Mroza", który wraz z zespołem występował na paryskiej wystawie. Wspólcześni artyści wykonali program inspirowany ówczesnym repertuarem, łącząc tradycję muzyki podhalańskiej z nowoczesnym brzmieniem.

O szczegółach w Dwójce opowiedzieli: Marlena Happach (dyrektorka NID), Karolina Polkowska (Cuda Widy), Tobiasz Bułynko (NID), Krzysztof Trebunia-Tutka.

***

Tytuł audycji: Kwadrans bez muzyki

Prowadzenie: Aldona Łaniewska-Wołłk

Data emisji: 12.12.2025

Godz. emisji: 11.00