Gdy
coś chce się przekazać,
coś bardzo ważnego
i istotnego,
i własnego
AMBALAŻE.
Gdy
coś chce się uchronić,
zabezpieczyć
aby przetrwało.
Utrwalić,
uciec przed czasem
AMBALAŻE.
Gdy
coś chce się ukryć
głęboko
AMBALAŻE.
Odizolować,
zabezpieczyć
przed ingerencją
ignorancją
i wulgarnością
AMBALAŻE
AMBALAŻE
AMBALAŻE.
- to fragment "Manifestu Ambalaży" Tadeusza Kantora, jednego z najsłynniejszych manifestów artystycznych sztuki XX wieku.
Ambalaże Tadeusza Kantora od 1 sierpnia dostępne są na wystawie "Opakować!" w krakowskiej Cricotece. Jak podkreśliła Małgorzata Paluch-Cybulska, ambalaże były jednym z najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych okresów w twórczości Tadeusza Kantora. W jego sztuce pojawiły się wówczas torby, worki, walizki, plecaki, koperty i parasole.
- Ambalaże to z francuskiego "opakowanie". Ta forma determinowała rozwój twórczości wizualnej artysty od połowy lat 60., przez kolejne dziesięciolecia. Takim imperatywem do opakowywania przez Kantora sytuacji, pojęć abstrakcyjnych czy przedmiotów była potrzeba powrotu do natury owego przedmiotu - wyjaśniła kuratorka ekspozycji.
Jak dodała, początkowo Kantor - jeszcze w latach 40. i na początku lat 50. - sięgał po sztuki abstrakcyjne, geometrię i taszyzm. - Uprawiał to, ponieważ wszystko, co w świecie obserwował, tonęło w bezformiu malarskim. Natomiast w połowie lat 60. postanowił sięgnąć po przedmiot oraz postać ludzką i zrobić to paradoksalnie, ukrywając, opakowując w dziele sztuki.
Kiedy artysta "nasycił się przedmiotem", postanowił opakować ludzką postać. - Była to bardzo ważna decyzja dla Tadeusza Kantora - zwróciła uwagę Małgorzata Paluch-Cybulska. - Kantor, przez doświadczenia wojenne, nie przedstawiał człowieka w malarstwie. Od początku jego twórczości postać ludzka była przez niego deformowana, degradowana, dlatego że - jak sam mówił - "czas panów sprawił, że stracił zaufanie do dawnego wizerunku o szlachetnie uformowanych formach i rysach".
Tadeusz Kantor opakowywanie postaci ludzkiej zaczął od elementów garderoby, np. pasków czy fragmentów koszuli, które przyklejał do płótna. - Te elementy zamalowywał akrylem. W konsekwencji wprowadził ten zabieg do happeningów. Zrealizował m.in. happeningi "Cricotage" czy "Linia podziału", podczas których opakowywał postać aktora-performera szeroką taśmą papierową - opowiadała kuratorka wystawy "Opakować!".
Wystawa jest dostępna w krakowskiej Cricotece przy ul. Siennej.
12:56 Wybieram Dwójkę 17.08.2022 Cricoteka.mp3 Małgorzata Paluch-Cybulska o wystawie ambalaży Tadeusza Kantora "Opakować!" (Wybieram Dwójkę)
***
Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę
Prowadził: Jakub Kukla
Gość: Małgorzata Paluch-Cybulska (kuratorka ekspozycji w Cricotece)
Data emisji: 17.08.2022
Godzina emisji: 16.30
