Na temat twórczości Mirosława Bałki utarło się przekonanie, że wszystkie jego prace wideo dotyczą Holocaustu, jednak jest to spore nadużycie. Na otwartej 14 stycznia wystawie "Fragment" w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, filmy oscylujące wokół tematu zagłady stanowią niespełna jedną trzecią całości. Niewątpliwie ważnym motywem jego prac jest fenomen pamięci i jej nietrwałości.
Mirosław Bałka zajmuje się sztuką od ponad 25 lat. Za moment uzyskania dojrzałości artystycznej uważa obronę swojej pracy dyplomowej zatytułowanej "Pamiątka Pierwszej Komunii Świętej" w 1985 roku. Artysta studiował na Wydziale Rzeźby warszawskiej ASP. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jana Kucza. Prace Mirosława Bałki znajdują się w największych międzynarodowych kolekcjach sztuki, m.in. : w Hishhorn Museum and Sculpture Garden (Waszyngton), Tate Gallery (Londyn), Museet for Samtid-kunst (Oslo), Stedelijk Van Abbemuseum (Eindhoven), The Museum of Contemporary Art (Los Angeles), Kaiser Wilhelm Museum (Krefeld), Museum of Modern Art (Nowy Jork), Muzeum Sztuki (Łódź).
Gość "Sezonu na Dwójkę" ubolewał nad tym, w jaki sposób odbierana jest jego sztuka.
- Ludzie do mojej twórczości podchodzą jak do prozy, podczas gdy ma ona więcej wspólnego z poetyką japońskiego haiku – powiedział nasz gość, który zwrócił uwagę na fakt, że we współczesnym dyskursie o sztuce w Polsce dominuje publicystyka, co widać wyraźnie chociażby w rozmowach o poezji. - Twórczością poety interesujemy się zazwyczaj, gdy chcemy przyznać mu jakąś nagrodę. Po jego śmierci ważniejsze staje się to, czy był agentem czy nie, natomiast rozmowy o samej poezji schodzą na dalszy plan. Takie wystawy jak moja pozwalają mówić o samej liryce w przestrzeni, zdominowanej przez rozpanoszoną publicystykę – dodał Mirosław Bałka.
Artysta niechętnie odnosi się także do sztuki odtwórczej, w której bicie rekordów przysłania artystyczne walory, jak to się dzieje jego zdaniem w przypadku wznoszenia monumentalnych pomników.
– Forma w porządku tworzenia powinna być druga, najpierw trzeba mieć coś do powiedzenia, potem dopiero należy szukać formy, w jakiej można to wyrazić – stwierdził nasz gość, komentując Pomnik Chrystusa Króla w Świebodzinie.
- Sztuka to proces rozłożony na kilka części. Tworząc coś, podejmuję dialog z dziełem, staram się przekazać swoje myśli i emocje. W momencie, gdy już zostawiam dzieło w przestrzeni publicznej, wtedy dzieło musi już samo się bronić i rozmawiać z odbiorcą – mówił Mirosław Bałka, dodając, że rola widza nigdy nie jest bierna, że bycie widzem to duże zobowiązanie. Nie dobrze się dzieje, gdy ktoś przychodzi na wystawę i po prostu się przechadza, a potem mówi, że to, co widział jest niezrozumiałe. – Widz tak samo powinien dać sobie czas na przemyślenie i przeżywanie dzieła, jak robi to twórca. Pobieżne oglądanie zawsze rodzi niezrozumienie. Widz to nie tylko oczy, ale też człowiek, który te oczy niesie, który obdarzony jest mózgiem, emocjami i inteligencją – skonstatował artysta.
Nasz gość opowiadał też o swojej prestiżowej instalacji wystawianej w Hali Turbin w londyńskiej Tate Modern oraz o problemach, z jakimi zmaga się artysta, pragnący wystawiać swoje prace w galerii i na dużych wystawach.
Audycję przygotował Michał Montowski. Aby wysłuchać audycji "Sezon na Dwójkę" kliknij ikonę dźwięku "Pamięć i przemijanie", w boksie "Posłuchaj" po prawej stronie.
(lm)
