Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

ZSRR

Manewry Zapad. 48 lat "wojny nerwów" między Rosją a NATO

Zapad, czyli odbywające się co cztery lata wspólne ćwiczenia wojsk Rosji i Białorusi od początku budzą niepokój w Europie Środkowo-Wschodniej. Przykład Ukrainy pokazał, że te obawy mogą być uzasadnione. Ale z polskiej perspektywy manewry Zapad mają nieco inne znaczenie. Zobacz więcej na temat:  Rosja Zapad 2025 manewry Zapad ćwiczenia wojskowe Białoruś wojna na Ukrainie Donbas konflikty międzynarodowe zimna wojna Układ Warszawski

FACT-CHECKING Reparacje od Niemiec to polityczna gra. Jak manipulują?

"Nie jesteś patriotą, jeśli nie uważasz, że reparacje od Niemiec po prostu nam się należą" - taką narrację od lat stosuje z sukcesami Prawo i Sprawiedliwość. Kto powoływał się na fakty historyczne i rzeczywisty stan prawny, okazywał się "niemieckim agentem". Wiele zostało powiedziane w tym temacie, wiele takich wypowiedzi zostało brutalnie zweryfikowanych przez fakty. Przyglądamy się im dokładnie. Zobacz więcej na temat:  GOSPODARKA POLSKA Niemcy reparacje wojenne pieniądze prawo

72. rocznica wydania przez rząd PRL oświadczenia w sprawie rezygnacji z reparacji wojennych

23 sierpnia 1953 roku Rada Ministrów PRL złożyła oświadczenie w sprawie reparacji wojennych od Niemiec. W dokumencie tym rząd Bolesława Bieruta ogłaszał, że Polska zrzeka się roszczeń dotyczących spłaty przez Niemcy odszkodowań za wyrządzone Polsce zbrodnie podczas II wojny światowej. Dokument budził duże kontrowersje, a jego ważność podważają badacze. Zobacz więcej na temat:  PRL NRD konferencja poczdamska reparacje wojenne Bolesław Bierut Niemcy II wojna światowa

Świerczewski na czele 2 Armii WP. "Tragedia żołnierzy, którzy mieli fatalnego dowódcę"

W szeregi tworzonej w 1944 roku 2 Armii wstępowali głównie młodzi ochotnicy, którzy pragnęli walczyć o wyzwolenie Polski spod niemieckiej okupacji. Większość kadry oficerskiej stanowili radzieccy oficerowie, a sam dowódca, Karol Świerczewski, był alkoholikiem bez odpowiednich kompetencji. W ostatnich tygodniach II wojny światowej zginęły tysiące żołnierzy 2 Armii, a Polska, o którą walczyli, znalazła się w strefie wpływów Józefa Stalina.  Zobacz więcej na temat:  historia Polski II wojna światowa Karol Świerczewski

105. rocznica bitwy pod Zadwórzem, nazwanej Polskimi Termopilami

105 lat temu, 17 sierpnia 1920 roku, pod wsią Zadwórze koło Lwowa rozegrała się bitwa nazwana „Polskimi Termopilami”. Była jednym z najważniejszych starć wojny polsko-bolszewickiej. Złożony z 330 ochotników batalion pod dowództwem kapitana Bolesława Zajączkowskiego przez 11 godzin stawiał opór znanej z okrucieństwa 6. dywizji kawalerii 1. Konnej Armii Siemiona Budionnego. Przeżyło kilkunastu polskich obrońców. Bitwa spowodowała, że bolszewicy zrezygnowali z planowanego ataku na Lwów. Zmieniła bieg wojny polsko-bolszewickiej, przyczyniając się do zwycięstwa Polski. Zobacz więcej na temat:  Lwów historia Polski Dwudziestolecie międzywojenne

Umowa handlowa między ZSRR a III Rzeszą. Pierwszy pakt pomiędzy Hitlerem i Stalinem

Pakt Ribbentrop-Mołotow został poprzedzony zawarciem umowy dotyczącej wymiany handlowej. Sowieckie surowce były niezbędnym elementem w planie podboju Europy przez III Rzeszę. – Do końca Związek Sowiecki wywiązywał się ze swoich obowiązków handlowych – mówił prof. Paweł Wieczorkiewicz w audycji Polskiego Radia z 1997 roku. Zobacz więcej na temat:  pakt Ribbentrop-Mołotow Związek Sowiecki Związek Radziecki III Rzesza II wojna światowa

Początek ofensywy psychologicznej w wojnie Wschodu i Zachodu

W czerwcu 1950 roku w Berlinie zachodnim doszło do spotkania Kongresu Wolności Kultury. Celem zorganizowanej pod auspicjami CIA kongresu było wzmocnienie środowisk antykomunistycznej lewicy. Tak rozpoczęła się zimna wojna kulturowa, która toczyła się przez dekady, aż do upadku komunizmu. Spotkanie intelektualistów o poglądach antykomunistycznych, choć często także lewicowych, ale przekonanych, że twórczość i kultura nie mogą być objęte ideologią zaowocowało powstaniem wielu czasopism, organizacją konferencji i seminariów, na których propagowano ideę kultury wolnej od ideologii. O znaczeniu Kongresu Wolności Kultury opowiadają prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski Zobacz więcej na temat:  zimna wojna wolność prasy

88 lat temu padł rozkaz o eksterminacji 111 tys. Polaków​

"Rozkazuję od 20 sierpnia 1937 roku rozpocząć szeroką operację prowadzącą do pełnej likwidacji terenowych jednostek Polskiej Organizacji Wojskowej i przede wszystkim jej dywersyjno - szpiegowskich i powstańczych kadr w przemyśle, transporcie, sowchozach i kołchozach" – to pierwsze słowa zbrodniczego rozkazu nr 00485 wydanego 11 sierpnia 1937 roku na polecenie Stalina przez Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych ZSRR Nikołaja Jeżowa. Zobacz więcej na temat:  Dwudziestolecie międzywojenne Józef Stalin NKWD komunizm zbrodnie sowieckie

RONA. Rosjanie w niemieckich mundurach tłumią powstanie

RONA, czyli brygada rosyjskich kolaborantów na niemieckim żołdzie, to, podobnie jak pułk SS Oskara Dirlewangera złożony w większości z kryminalistów, jednostka, która w czasie tłumienia Powstania Warszawskiego wsławiła się największą brutalnością. Rosjanie spod znaku swastyki od narażania życia w walce preferowali gwałty, morderstwa i grabieże. Zobacz więcej na temat:  historia Polski Powstanie Warszawskie II wojna światowa zbrodnie wojenne Bronisław Kamiński Rosja III Rzesza

Opowieść o Kongresie Wolności Kultury

Dwa wektory sił ścierały się na powojennej mapie świata: wolność kontra totalitaryzm. W 1947 Sowieci utworzyli Kominform, rok później dokonali przewrotu w Czechosłowacji. Dalej - blokada Berlina, a w 1949 – sowiecka bomba atomowa.  Prezydent Truman odpowiada doktryną powstrzymywania. Rusza „intelektualny Plan Marshalla”. W czerwcu 1950 roku w Berlinie zbiera się Kongres Wolności Kultury. Po latach powiedziano o tym zdarzeniu – najpiękniejsza antykomunistyczna akcja CIA. O kongresie Wolności Kultury rozmawiają prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski. Zobacz więcej na temat:  PRL