Anthony Bourdain. "Pokazał kuchnię od kuchni"
Tykocin był domem dla osiemnastu pokoleń Żydów. Ich historia została brutalnie ucięta w 1941 roku. Dzisiejsi mieszkańcy Tykocina pamiętają historię swego miasta, wspominają ją i pielęgnują - jednym ze sposobów na to jest żydowska kuchnia. Od 25 lat, tuż obok tykocińskiego muzeum, restauracje prowadzi Elżbieta Świętorzecka. - Do otwarcia tego miejsca namówiła mnie dawna dyrektor muzeum - zdradza rozmówczyni Beaty Kwiatkowskiej. - Przez 3 lata pracowałam za granicą w koszernych restauracjach, gdy wróciłam, gotowałam dla cadyków, rabinów - dodaje.
14:44 czwórka sztuka jedzenia 12.09.2021.mp3 Kuchnia żydowska - w Tykocinie, Nowym Jorku i Tel Awiwie (Sztuka jedzenia/Czwórka)
Okazuje się, że i Agnieszka Osiecka była fanką tykocińskiej restauracji. Przesiadywała tam i na serwetkach notowała być może słowa, które znamy z jej poezji. W menu restauracji znajdziemy latkesy, cymes świąteczny - bardzo bogate danie przeważnie podawane w Szabas. - Agnieszka Osiecka zjadała wszystko, co przygotowała kuchnia, nigdy nie narzekała. Bardzo dobrze ją wspominamy, jako naszego przyjaciela - podkreśla rozmówczyni Czwórki.
Zosia i Franciszek Bojańczyk jednym tchem wymieniają liczne dania kuchni żydowskiej. - Kuchnia Żydów aszkenazyjskich to kuchnia uboga, ale też dostosowana do potrzeb religijnych - wyjaśniają. - Gotowane są różne dania na różne święta. Latkesy (placki ziemniaczane) są związane z Chanuką - dodają.
Posłuchaj także:
Ciekawą żydowską potrawą jest knysza. - Jej nazwę łączymy z Knyszynem, miejscowością na Podlasiu. Tam tradycja robienia knysz utrzymuje się do dziś. Panie z kół gospodyń wiejskich stają do konkursu ze swymi knyszami - opowiada Zosia Bojańczyk. - I choć w Polsce popularność knysz jest coraz mniejsza, to zupełnie inaczej wygląda sytuacja w Nowym Jorku. W filmie Woody'ego Allena "Co nas kręci, co nas podnieca" główny bohater zabiera swoją partnerkę na knyszę. Każe jej spróbować prawdziwie nowojorskiego dania, które tak naprawdę jest podlaskie - dodaje.
Kuchnia dla klimatu. Jedz to, co dobre dla Ziemi
Kuchni nie brakuje też w serialu "Shtisel", który opowiada o ortodoksyjnych Żydach, którzy mieszkają w Nowym Jorku.
- W serialu jest miejsce, w którym główny bohater spędza dużo czasu, taka stołówka, do której przychodzą znajomi, uczniowie - mówi Franek Bojańczyk. - Tu są serwowane tradycyjne dania kuchni aszkenazyjskiej, jedzą np. kugel, czyli zapiekankę ziemniaczaną, proste, tanie danie, ale bardzo sycące.
Rozmówca Beaty Kwiatkowskiej przypomina też scenę z filmu "Kiedy Harry poznał Sally" i wizytę głównych bohaterów w Kat'z Deli - inny obraz nowojorskiej kuchni żydowskiej.
Korzenia żydowskie ma aktorka Natalie Portman, która chętnie odwiedza Izrael, a w Tel Awiwie ma nawet swoją ulubioną restaurację. Mottem szefa tego lokalu jest potrzeba karmienia ludzi jak najlepszymi, najświeższymi daniami. Podkreśla on, że kuchnia jest rzeczą ponad podziałami i wszelkimi barierami.
***
Tytuł audycji: Sztuka jedzenia
Prowadzi: Beata Kwiatkowska
Data emisji: 12.09.2021
Godzina emisji: 13.14
pj
