Kultura

Słowiańskie złe moce. Jest się czego bać?

Ostatnia aktualizacja: 12.03.2012 13:45
Uskrzydlone węże, bagienne świetliki, niszczycielskie mysie hordy... Choć nie zawsze mamy tego świadomość, słowiańskie złe moce drzemią w naszych wyobrażeniach.
Audio
  • Paweł Zych i Witold Vargas o słowiańskim bestiariuszu
Leszy
LeszyFoto: wikipedia commons

Leszy uważany był przez Słowian za pana lasu i władcę żyjących w nim zwierząt. Ukazywał się pod postacią mężczyzny o nienaturalnie białej twarzy, jego wzrost zmieniał się w zależności od wysokości drzew. Czasem przychodził jako wilk, niedźwiedź, puchacz, czasem przybywał jako wichura.

Słowiańskich przodków Leszy traktował obojętnie, no chyba że szkodzili puszczy. Wieki mijały, nasze wierzenia ulegały zmianie. W 19. wieku Leszy pojawiał się mieszkańcom odludnych osad już ubrany w mundur strażnika leśnego.

Ogniki, Nocnice, Żmije, Wampiry, Chmurniki, Południce, Samowiły, Chały, Wieszczy, Brzeginie, Boboki, Wilkołaki i Baby Jagi. Demony słowiańskie mieszkały w jeziorach, puszczach, czasem atakowały śpiących ludzi w ich własnych domach. Wierzono, że z ich winy znikały całe osady.

- Wszystko, co w tamtych czasach żyło w wierzeniach starało się człowiekowi szkodzić - mówi w Dwójce, Paweł Zych, współautor ukazującego się właśnie "Bestiariusza słowiańskiego, czyli rzeczy o skrzatach, wodnikach i rusałkach".

O mitologii Słowian nie wiadomo wiele. Demonologia, dzięki podaniom ludowym i wierszom romantycznym, jest nam dziś najbliższa. O tym, co "obce i swojskie zarazem, co czasami wydostaje się na powierzchnię" bardzo dobrze pisze Maria Janion w "Niesamowitej Słowiańszczyźnie".

- Słyszałem jak ludzie na wsiach mówili: "Miesiąc temu mój znajomy widział mały ognik wyłaniający się z ziemi, wbił tam nóż i następnego dnia wykopał skarb". Wszyscy słuchają tego z uwagą - mówi Witold Vargas, który z Pawłem Zychem bestiariusz napisał.

Przeczytaj więcej o tym ile z prób tłumaczenia sobie świata przez najstarszych przodków przenika do naszej kultury


usc

Zobacz więcej na temat: Maria Janion mieszkanie
www.narodoweczytanie.polskieradio.pl
Cichociemni
Czytaj także

Słowianie i my: kulturalne punkty styczne

Ostatnia aktualizacja: 14.04.2011 12:59
Ile wspólnego mamy z kulturalnymi upodobaniami Piasta Kołodzieja i jego pobratymców? Więcej, niż moglibyśmy się na pierwszy rzut oka spodziewać.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Obcy wśród Słowian

Ostatnia aktualizacja: 11.05.2011 09:00
Czy bogowie Pomorzan łaknęli krwi obcych?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Noc Kupały: święto wody, ognia i płodności

Ostatnia aktualizacja: 23.06.2011 06:00
Kwiat paproci i wianki na wodzie. Tak dziś obchodzi się noc świętojańską. Niegdyś Wigilia Świętego Jana, czyli noc z 23 na 24 czerwca była czasem magii, wróżb matrymonialnych, miłości i... rozwiązłości.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jak Cyryl i Metody dali Słowianom pismo

Ostatnia aktualizacja: 08.07.2011 12:12
Wraz z wejściem Bułgarii do Unii Europejskiej cyrylica stała się nowym alfabetem używanym we wspólnocie. Warto więc poznać jego źródła i historię.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wilkołaka każdy ma w sobie

Ostatnia aktualizacja: 16.11.2011 15:46
W średniowieczu wierzono, że skóra wilcza jest lewą stroną skóry człowieka. Gdy ludzie stali się bardziej krytyczni wobec tej teorii, ktoś wpadł na pomysł, by oskarżonego o wilkołactwo obdzierać ze skóry.
rozwiń zwiń