Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Ludowe piękno grobów pańskich

Ostatnia aktualizacja: 30.03.2024 09:00
Dziś Wielka Sobota, czyli dzień, który upływa pod znakiem święconki. Wielu z nas będzie też dzisiaj odwiedzać Groby pańskie w kościołach. A że koniec Wielkiego Tygodnia to także koniec naszego wielkopostnego cyklu o ludowej sztuce pasyjnej "Pasja według Łukasza", to na finał etnograf historyk sztuki Łukasz Ciemiński zostawił właśnie motyw grobów pańskich.
Audio
  • Ludowe piękno grobów pańskich (Pasja według Łukasza)
Grób Chrystusa, lubelskie, obraz na szkle, XIX w., Muzeum Narodowe w Lublinie, E17350ML, domena publiczna
Grób Chrystusa, lubelskie, obraz na szkle, XIX w., Muzeum Narodowe w Lublinie, E/17350/ML, domena publicznaFoto: DP

Tradycja wystawiania Grobów Pańskich w kościołach w Polsce sięga XVI wieku i została spopularyzowana przez Bożogrobców. Grób jest formą kaplicy adoracji, w której znajduje się tabernakulum z Najświętszym Sakramentem, a przed którą wierni modlą się od Wielkiego Piątku do rozpoczęcia Wigilii Paschalnej. Niejednokrotnie formy Grobów Pańskich nawiązywały do istotnych, bieżących wydarzeń kościelnych, społecznych lub politycznych.


Grób Chrystusa, olej na desce, XVIII/XIX w., Krzeszowice, parafia Nawiedzenia NMP, za: Sakralne Dziedzictwo Małopolski Grób Chrystusa, olej na desce, XVIII/XIX w., Krzeszowice, parafia Nawiedzenia NMP, za: Sakralne Dziedzictwo Małopolski

W tradycji polskiej w Wielką Sobotę wieczorem wierni uczestniczą w uroczystej mszy - tak zwanej Wigilii Paschalnej. Dokonuje się wówczas odnowienia obietnic chrztu. Wierni przychodzą do kościoła ze świecami, aby zapalić płomień "nowego życia", symbol zmartwychwstałego Chrystusa. Wigilię Paschalną kończy orędzie wielkanocne i odśpiewanie radosnego Alleluja.


Grób Chrystusa, chromolitografia, niezidentyfikowany wydawca niemiecki, ok. 1900, ze zbiorów Łukasza Ciemińskiego
Grób Chrystusa, chromolitografia, niezidentyfikowany wydawca niemiecki, ok. 1900, ze zbiorów Łukasza Ciemińskiego

Chrystus w Grobie, Piotr Szałkowski, Sokółka, drewno lipowe, 2019, ze zbiorów Łukasza Ciemińskiego Chrystus w Grobie, Piotr Szałkowski, Sokółka, drewno lipowe, 2019, ze zbiorów Łukasza Ciemińskiego

***

Tytuł audycji: Pasja według Łukasza

Opowiadał: Łukasz Ciemiński (etnograf, historyk sztuki)

Data emisji: 30.03.2024

Godzina emisji: 8.50