antropologia w PolskieRadio.pl

Section05

antropologia

Chleb

Czas na kolejny odcinek z cyklu "Źródłosłów", a w nim świetnie znane słowo. Ma najprawdopodobniej pochodzenie praindoeuropejskie, występuje w językach słowiańskich, pragermańskich i sanskrycie. W języku starogermańskim to hlaiba, w starogockim - hlaifs, staroislandzkim - hleifr. Chodzi oczywiście o... chleb! Jak na coś powszedniego, codziennego i zwyczajnego kryje w sobie mnóstwo ciekawych znaczeń i funkcji. O nich opowiada nam etnolog prof. Mariola Tymochowicz. Zobacz więcej na temat: Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Claude Lévi-Strauss. "Chciał z antropologii uczynić naukę ścisłą"

– Posługiwał się liczbami, wzorami, wykresami. Główną cechą jego strukturalizmu jest to, że sprowadza wszystko do krystalicznej struktury, jaką w ostateczności jest wykres geometryczny – mówili w Polskim Radiu filozof Barbara Czerska i antropolog Jan Suliga. Zobacz więcej na temat: Claude Lévi-Strauss antropologia Francja HISTORIA Brazylia Ameryka Południowa Ameryka Północna Ameryka USA NAUKA KULTURA literatura Indianie

Mogiła

W kulturze ludowej wiele znajdziemy słów brzmiących już dziś wręcz egzotycznie, o niejasnym znaczeniu. Bardzo dużo wiąże się ze zbożem i jego obróbką - jednym z najbardziej płodnych tematów, inspirujących rozwój nie tylko zwyczajów, ale i języka. Słowem, które się do tego odnosi, i o którym w kolejnym odcinku „Źródłosłowu” opowie językoznawczyni dr Agata Bielak jest... powrósło. Zobacz więcej na temat: Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Powrósło

W kulturze ludowej wiele znajdziemy słów brzmiących już dziś wręcz egzotycznie, o niejasnym znaczeniu. Bardzo dużo wiąże się ze zbożem i jego obróbką - jednym z najbardziej płodnych tematów, inspirujących rozwój nie tylko zwyczajów, ale i języka. Słowem, które się do tego odnosi, i o którym w kolejnym odcinku „Źródłosłowu” opowie językoznawczyni dr Agata Bielak jest... powrósło. Zobacz więcej na temat: Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Plewy

W kulturze ludowej temat zboża i jego obróbki jest niezwykle płodny. Inspiruje rozwój zwyczajów, ale i języka. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu”, cyklu w którym zgłębiamy tajemnice słów przewijających się w mowie codziennej sięgamy do słowa „plewy”. Z pozoru bezwartościowe odpadki przy obróbce zboża okazują się być bardzo przydatnymi półproduktami… Naszą przewodniczką po świecie plew jest językoznawczyni dr Agata Bielak. Zobacz więcej na temat: Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Dąb

To symbol siły i potęgi, ze względu na swoje rozmiary, oraz niepoddawania się upływowi czasu – system korzeniowy utrudnia bowiem wywrócenie przez wiatr. W mitologii greckiej było poświęcone Zeusowi, w starożytnym Rzymie wiązano z nim powstanie świata. Tym drzewom, jako jedynym, nadaje się imiona. Dąb, bo o nim mowa, był bohaterem drugiego odcinka Źródłosłowu. A przewodnikiem po dębowej semantyce był prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat: Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia drzewo

11 listopada

Zwyczaje związane ze Świętem Niepodległości kojarzą się z powagą i dostojeństwem. Jednak jak w przypadku każdego święta, tradycje 11 listopada również podlegają redefinicjom. I nie zawsze w ich efekcie powstaje coś dostojnego. Zobacz więcej na temat: kultura ludowa folklor antropologia niepodległość

Zaduszki

Zaduszki, niezwykłe obchody święta zmarłych, są niejako przedłużeniem uroczystości odprawianych przez naszych przodków. Obchodom kościelnym towarzyszyły bowiem przez całe stulecia, różne, starsze niż chrześcijaństwo, wierzenia, zwyczaje i obrzędy, zwłaszcza obrzędy ludowe. Zobacz więcej na temat: kultura ludowa antropologia Wszystkich Świętych

Halloween

Skąd się wzięło Halloween i dlaczego Amerykanie chcieli go zakazać? Czym jest “Soul Cake” z piosenki Stinga? I co wspólnego z chodzeniem po kolędzie ma to wzbudzające wiele emocji święto? Zobacz więcej na temat: kultura ludowa folklor antropologia Halloween

Plewy

W kulturze ludowej temat zboża i jego obróbki jest niezwykle płodny. Inspiruje rozwój zwyczajów, ale i języka. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu”, cyklu w którym zgłębiamy tajemnice słów przewijających się w mowie codziennej sięgamy do słowa „plewy”. Z pozoru bezwartościowe odpadki przy obróbce zboża okazują się być bardzo przydatnymi półproduktami… Naszą przewodniczką po świecie plew jest językoznawczyni dr Agata Bielak. Zobacz więcej na temat: Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Dąb

To symbol siły i potęgi, ze względu na swoje rozmiary, oraz niepoddawania się upływowi czasu – system korzeniowy utrudnia bowiem wywrócenie przez wiatr. W mitologii greckiej było poświęcone Zeusowi, w starożytnym Rzymie wiązano z nim powstanie świata. Tym drzewom, jako jedynym, nadaje się imiona. Dąb, bo o nim mowa, był bohaterem drugiego odcinka Źródłosłowu. A przewodnikiem po dębowej semantyce był prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat: Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia drzewo

Gościniec

W cyklu „Źródłosłów” będziemy przyglądać się pojęciom, których – choć powszechnie pojawiają się w naszym języku – pełne znaczenie wielokrotnie nam umyka. By je sobie przypomnieć, sięgamy do kultury ludowej. W pierwszym spotkaniu z nieoczywistymi terminami: „Gościniec”. A naszym przewodnikiem będzie językoznawca, kulturoznawca i folklorysta – profesor Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat: Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Materiał a materia. Dr Ewa Klekot o wpływie designu na człowieka

- Różnica jest taka, że materia jest bardzo abstrakcyjnym pojęciem, a materiał jest bardzo konkretny. (...) Każdy wie, że pracuje się z materiałem czy to z drewnem, czy z bawełną. W kuchni też pracujemy z materiałami takimi jak ziemniaki czy mąka - powiedziała na antenie Polskiego Radia 24 dr Ewa Klekot, antropolog. Zobacz więcej na temat: POLSKA KULTURA design antropologia

Eva Justin – damskie wcielenie Mengele

"Jej podpis na diagnozie rasowej oznaczał wyrok śmierci dla Cygana lub człowieka mającego dalekiego romskiego przodka. Po wojnie kontynuowała swoje badania" – pisał dziennikarz Bartosz Wieliński. Zobacz więcej na temat: antropologia Auschwitz Cyganie III Rzesza rasizm

Nie tylko "Życie seksualne dzikich". Bronisław Malinowski prywatnie

Słynny polski podróżnik, etnograf, socjolog, twórca antropologii funkcjonalnej, jeden z pionierów wykorzystania obserwacji uczestniczącej w badaniach społecznych, autor książki "Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji" - Bronisław Malinowski - był bohaterem audycji "Moje książki". Opowiedział o nim Grzegorz Łyś, autor książki "Dzikie żądze. Bronisław Malinowski nie tylko w terenie". Zobacz więcej na temat: Magda Mikołajczuk książki KSIĄŻKA literatura KULTURA antropologia

Ks. prof. Bortkiewicz o przyczynach popierania homomałżeństw: żyjemy w czasach zamętu

- To, że wielu katolików cieszy się wraz z tymi, którzy stoją po drugiej stronie, pokazuje, że żyjemy w czasach zamętu. W 1976 roku Karol Wojtyła mówił, że weszliśmy w czas ostatecznej konfrontacji między Kościołem a antykościołem, ewangelią a jej zaprzeczeniem - powiedział w Polskim Radiu 24 ks. prof. Paweł Bortkiewicz. Zobacz więcej na temat: marksizm lewica Kościół katolicki antropologia biologia chrześcijaństwo POLSKA społeczeństwo Polskie Radio 24 homoseksualizm LGBT

Przemysł to ślady ludzkich rąk. Wystawa "Ludzie z fabryki porcelany"

Rzadko który z nas, przechylając do ust filiżankę z porcelany, zastanawia się, kto ją stworzył i ile zręczności włożył w to, by ją wykonać. Antropolog Ewa Klekot i ceramik Arkadiusz Szwed we współpracy z twórcami z fabryki w Ćmielowie stworzyli unikalną wystawę "Ludzie z fabryki porcelany", której głównym elementem jest unikalny serwis obiadowy "Ślad Człowieka". Zobacz więcej na temat: Trójka KULTURA SZTUKA Katarzyna Cygler Berlin badania antropologia serwis

Święto Przemienienia Pańskiego

Preobrażenie Hospodnie nazywane jest także Świętem Spasa czyli Zbawiciela. Obchodzi się je na pamiątkę, opisanego w Piśmie Świętym Nowego Testamentu, przeobrażenia Jezusa Chrystusa na górze Tabor, w obecności trzech Jego uczniów: Piotra, Jakuba i Jana. Opisy tego cudownego wydarzenia znaleźć można w ewangeliach Mateusza, Marka i Łukasza. Zobacz więcej na temat: kultura ludowa folklor Barbara Ogrodowska antropologia prawosławie tradycja