Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Nasze niematerialne: Plecionkarstwo na Śląsku Opolskim

Ostatnia aktualizacja: 10.05.2025 09:00
Plecionkarstwo to wielowiekowe rzemiosło i jedna z najstarszych umiejętności, jaką posiadł człowiek. Sztuka wyplatania na Śląsku Opolskim również ma długą historię. Podczas badań archeologicznych na Ostrówku w Opolu odkryto plecionki służące jako wyściółka podłóg budynków gospodarczych i mieszkalnych, a także płotów plecionych w X wieku.
Audio
  • Nasze niematerialne Plecionkarstwo na Śląsku Opolskim
Plecionkarstwo na Śląsku Opolskim; Tadeusz Taszycki
Plecionkarstwo na Śląsku Opolskim; Tadeusz TaszyckiFoto: Narodowy Instytut Dziedzictwa

 Powszechność materiału, a także posiadane umiejętności powodowały rozkwit tej tradycji, aż do XIX wieku. Kilka miejscowości jak np. Chróścice, Siołkowice czy Cisek stały się ważnymi centrami plecionkarstwa w regionie. Uzyskiwane przychody ze sprzedaży koszy, kapeluszy i mebli wyplatanych z wikliny były kołem zamachowym rozwoju społeczno-gospodarczego oraz przestrzennego tych wsi.

W okresie międzywojennym rzemieślnicy z Chróścic zatrudniali w swoich lokalnych zakładach rzemieślniczych większość mieszkańców wsi. Warsztaty te eksportowały swoje wyroby do Niemiec, Austrii, Belgii, Danii, Szwecji i Szwajcarii. Po II wojnie światowej plecionkarstwo w Chróściciach nadal się rozwijało i w 1947 r. powstała Spółdzielnia Koszykarska „Jedność”, działająca do lat 90. XX w. Obecnie plecionkarstwem zajmują się osoby, które kontynuują tradycję i wyplatają wyroby gospodarstwa domowego, zabawki, elementy dekoracyjne z wikliny, słomy, sitowia i rogożyny. [NID]


W cyklu poświęconym wpisom na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego kilkukrotnie sięgaliśmy już po plecionkarstwo.

W Polsce mamy w końcu nie tylko wiele technik wyplatania przedmiotów, ale także wiele surowców, z których można tworzyć plecionkarskie cuda.

W regionie, do którego zaglądamy dzisiaj, szczególne miejsce wśród wyrobów z wikliny i łyka zajmowały przedmioty związane z rzeką i połowem ryb..

***

Cykl Nasze niematerialne przygotowuje Aleksandra Stec.

mg