Historia

Alexis de Tocqueville – klasyk doktryny liberalizmu

Ostatnia aktualizacja: 29.07.2023 05:07
- Nikt jaśniej, niż de Tocqueville nie dostrzegał, że demokracja jako instytucja z istoty indywidualistyczna pozostaje z socjalizmem w nie dającym się rozstrzygnąć konflikcie. Demokracja rozszerza sferę indywidualnej wolności - mówił w roku 1848 socjalizm ją ogranicza – pisał Friedrich Hayek.
Alexis de Tocqueville
Alexis de TocquevilleFoto: Wikipedia/domena publiczna

29 lipca 1805 roku urodził się Alexis de Tocqueville, francuski myśliciel, minister spraw zagranicznych w burzliwym okresie Wiosny Ludów i jeden z klasyków doktryny liberalizmu.

Potomek arystokracji normandzkiej, sędzia przy trybunale w Wersalu, od 1839 roku poseł do Izby Deputowanych, w latach 1831-1832 prawie przez rok przebywał w Stanach Zjednoczonych.


Posłuchaj
09:17 alexis de tocqueville___6232_95_iv_tr_0-0_108985275585a5cd[00].mp3 Alexis de Tocqueville - audycja z cyklu "Sztuka eseju". (PR, 2.07.1995)

 

Tocqueville był zafascynowany Ameryką, mimo że głównym obiektem jego zainteresowań pozostawała Europa i to na niej znał się lepiej. Przewidział, że kraje europejskie czeka nieuchronny proces demokratyzacji. Myśliciel na zdominowanym przez absolutyzm Starym Kontynencie dostrzegł kraje, które wybrały inną drogę rozwoju. Ważną rolę w jego pismach pełni Rzeczpospolita Obojga Narodów, jako przykład państwa, które w XVI i XVII wieku wprowadziło i wzmocniło wolne oraz republikańskie instytucje.

Fundamentalne dzieło "O demokracji w Ameryce" to prawdopodobnie najbardziej przenikliwa analiza demokratycznego społeczeństwa, w której Tocqueville podkreślał konflikt między wolnością, a równością oraz korzyści płynące z instytucji samorządu i stowarzyszeń. Stworzone przez Tocqueville'a hasło "liberalnej demokracji" odwołuje się do poglądu, że demokracja jest szkodliwa tylko wówczas, gdy zagraża wolności i autonomii jednostki. Wszak ludzie zawsze będą się różnić, ale demokracja ze swoją wrażliwością, troską o dobro ogółu, daje szansę każdej jednostce.

Posłuchaj fragmentu słynnego dzieła "O demokracji w Ameryce" w przekładzie prof. Marcina Króla.

mjm

Czytaj także

Monteskiusz, czyli oświecenie

Ostatnia aktualizacja: 18.01.2015 06:10
– Możemy stwierdzić, że cały nasz świat jest ułożony według Monteskiusza – dr Joanna Żurowska z Instytutu Romanistyki UW. – Łącznie z podziałem władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, z zasadą, że prawo powinno chronić, a kary powinny być sprawiedliwe i stosowne do przewinień.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Blaise Pascal. 400 urodziny genialnego oszczercy

Ostatnia aktualizacja: 19.06.2023 05:30
Dla rozrywki rozwiązał jeden z najtrudniejszych problemów geometrycznych i rzucił na papier myśli o najwyższych prawdach boskich i ludzkich, w których ukazał niedościgłe wzory najzręczniejszej drwiny i nieodpartej argumentacji.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jaques Derrida – gwiazda współczesnej filozofii

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2015 06:00
- Wierzę w przeżycie filozofii, uważam, że powinna żyć i przeżyć wszystkie podejrzenia na temat śmierci. Ona już przeżyła swoją śmierć – mówił Jacques Derrida na antenie PR.
rozwiń zwiń