Historia

"Ludzie wolni są braćmi" - tak brzmiało motto Legionów Polskich

Ostatnia aktualizacja: 09.01.2021 05:47
9 stycznia 1797 roku starania generała Jana Henryka Dąbrowskiego doprowadziły do powstania na terenie Włoch Legionów Polskich, formacji wojskowej, która miała walczyć o niepodległość Polski przy boku wojsk włoskich i francuskich, dowodzonych przez Napoleona Bonaparte.
Fragment obrazu Juliusza Kossaka pt. Generał Jan Henryk Dąbrowski na czele Legionów, akwarela z 1882 r.
Fragment obrazu Juliusza Kossaka pt. "Generał Jan Henryk Dąbrowski na czele Legionów", akwarela z 1882 r.Foto: Wikimedia/domena publiczna

Współtwórcami Legionów byli m.in. Karol Kniaziewicz i Józef Wybicki.

- Do polskiego wojska we Włoszech napływali głównie dezerterzy z amii austriackiej, wcieleni do niej przymusowo – mówił historyk prof. dr hab. Andrzej Szwarc w cyklicznej audycji Polskiego Radia "Historia Polski". – W Legionach Polskich panował demokratyczny duch, awansować mogli również ludzie pochodzenia plebejskiego, nie stosowano kar cielesnych i wszyscy zwracali się do siebie "obywatelu".

Historia hymnu Polski - zobacz serwis specjalny

Mundury i sztandary były zbliżone do polskich, język komend i stopnie wojskowe również były polskie. Trójkolorowe kokardy przypięte do mundurów nawiązywały do rewolucji francuskiej, symbolizowały sojusz i protekcję Republiki. Na naramiennikach mundurów żołnierze Legionów nosili napis "Ludzie wolni są braćmi". Wierzyli, że przez pokonaną przez Napoleona Austrię przejdą do Polski.

- Wiarę tę odzwierciedlała popularna wśród legionistów pieśń autorstwa Józefa Wybickiego, która potem stała się hymnem Polski - zaznaczył prof. Szwarc.


Posłuchaj
05:35 06 Legiony Polskie.mp3 O Legionach Polskich mówił prof. Andrzej Szwarc w cyklicznej audycji "Historia Polski". (PR, 2004)

 

Hymn w pierwotnej wersji brzmiał: "Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy. Co nam obca moc wydarła, szablą odbierzemy. Marsz, marsz Dąbrowski, z ziemi włoskiej do Polski, za twoim przewodem złączym się z narodem".

Rzeczywistość okazała się bardziej skomplikowana. Napoleon jeszcze w 1797 roku zawarł pokój z Austriakami. Wojna niedługo potem rozpoczęła się od nowa. Po stronie Austrii stanęła Rosja. Legioniści ponosili duże straty w kolejnych bitwach.

Posłuchaj, kiedy i dlaczego Legiony Polskie zrobiły się dla Napoleona niewygodne.

W Legionach służyło około tysiąca oficerów oraz 25 tysięcy podoficerów i szeregowych. Wielu z nich walczyło potem o sprawę polską. Tworzyli świetnie przeszkoloną kadrę dowódczą w armii Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego oraz uczestniczyli w powstaniu listopadowym.

im

Czytaj także

"Mazurek Dąbrowskiego" - utwór, który przeszedł do historii

Ostatnia aktualizacja: 20.07.2023 05:52
20 lipca 1797 roku po raz pierwszy publicznie zaśpiewana została "Pieśń Legionów Polskich". Utwór napisany przez Józefa Wybickiego w lipcu 1797 roku podczas pobytu polskich żołnierzy we włoskim Reggio Emilia, który na cześć gen. Jana Henryka Dąbrowskiego nazwano "Mazurkiem Dąbrowskiego".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Napoleon Bonaparte. "Tam, gdzie nie ma wolności, nie ma ani praw, ani obowiązków"

Ostatnia aktualizacja: 09.11.2023 05:40
- Pojawił się znikąd, z małej, niewiele znaczącej wyspy na Morzu Śródziemnym i błyskawicznie zaszedł na szczyty władzy – opisywała Napoleona Bonaparte Hanna Maria Giza na antenie Dwójki.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Napoleon Bonaparte zawsze rozpalał namiętności i budził zaciekłe spory

Ostatnia aktualizacja: 19.05.2014 06:00
- Potrafię być lisem i lwem. Sztuka rządzenia polega na tym, aby wiedzieć, kiedy należy być jednym, a kiedy drugim - mawiał Napoleon Bonaparte.
rozwiń zwiń
Czytaj także

III rozbiór Polski - zachwianie równowagi w Europie

Ostatnia aktualizacja: 24.10.2023 05:40
- Trzy upiorzyce wyssały z Polski życie państwowe. Były to siostry rodzone – konfederacja barska, radomska i targowicka. Najbardziej winną upiorzycą była konfederacja barska, gdyby nie ona państwo polskie nie upadłoby w XVIII wieku – pisał Stanisław Cat-Mackiewicz.
rozwiń zwiń