Historia

"Halo! Halo! Tu mówi Polskie Radio". Skarby Archiwum Polskiego Radia z września 1939 roku

Ostatnia aktualizacja: 02.09.2021 05:58
- Najwcześniejszym nagraniem Polskiego Radia z września 1939 roku jest komunikat o wybuchu wojny, o którym wiemy, że był nagrany kilka dni wcześniej i odtworzony na antenie 1 września - mówił Wojciech Barcikowski z Archiwum Polskiego Radia.
Stefan Starzyński, 2.08.1934
Stefan Starzyński, 2.08.1934Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe
wrzesień w pr.jpg
Wrzesień 1939 roku w Polskim Radiu. Posłuchaj!

– Halo, halo! Tu Warszawa i wszystkie rozgłośnie Polskiego Radia. Dziś rano o godzinie piątej minut czterdzieści oddziały niemieckie przekroczyły granicę polską, łamiąc pakt o nieagresji. Zbombardowano szereg miast, za chwilę usłyszą państwo komunikat specjalny – usłyszeli odbiorcy Polskiego Radia rankiem 1 września 1939 roku.


Posłuchaj
00:41 głosy archiwalne___5_ komunikat radiowy o rozpoczęciu przez niemców wojny, prze___3791_tr_1-37_998056517eff320[00].mp3 Komunikat specjalny Polskiego Radia o wybuchu wojny. (PR, 1.09.1939)

- Posiadamy duży zbiór autentycznych nagrań, rejestrowanych przez Polskie Radio na lakierowanych płytach we wrześniu 1939 roku - opowiadał Wojciech Barcikowski. - Ciekawostką jest, że posiadają one sygnatury o numarach 9 tysięcy i więcej, co sugeruje, jak duży zbiór nagrań posiadało Polskie Radio przed wojną.

Radiowe przemówienia prezydenta Stefana Starzyńskiego stały się symbolem oporu we wrześniu 1939 roku. Posłuchaj przemówień do mieszkańców i obrońców Warszawy zachowanych w Archiwum Polskiego Radia.

- Stefan Starzyński jest ikoną tamtech dni. Zachrypłym głosem wzywa warszawiaków do walki, wznieca ducha odwagi - mówił Wojciech Barcikowski. - Z kolei codzienne komunikaty Wacława Lipińskiego, szefa propagandy Dowódcy Obrony Warszawy, były mniej emocjonalne i dotyczyły głównie sytuacji na froncie.

Posłuchaj ocalałych nagrań Wacława Lipińskiego.

Zobacz i posłuchaj, jaką kolekcję archiwalnych nagrań posiada posiada Polskie Radio:

Archiwalne nagrania, komentarze historyków, wspomnienia świadków, filmy i zdjęcia - kompendium wiedzy o napaści III Rzeszy i agresji sowieckiej na Polskę. Zobacz serwis specjalny Polskiego Radia - wrzesien1939.polskieradio.pl.

im

Czytaj także

Stefan Starzyński: "Co chwila, tysiące faktów pokazują nam siłę ludu warszawskiego"

Ostatnia aktualizacja: 01.09.2018 20:50
W Archiwum Polskiego Radia zachowały się niektóre z przemówień Stefana Starzyńskiego, wygłaszanych przez radio. Jednym z zachowanych jest to z 11 września 1939 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Tu Polskie Radio. Przy mikrofonie prezydent Stefan Starzyński

Ostatnia aktualizacja: 28.09.2018 07:40
- Choćbym ja zginął i zginęło wielu, walkę trzeba prowadzić aż do końca – mówił w Polskim Radiu prezydent Warszawy Stefan Starzyński na dwa dni przed kapitulacją stolicy. Było to ostatnie wystąpienie przed mikrofonem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Warszawa ma moc siły wytrwania" - posłuchaj archiwalnej odezwy prezydenta Starzyńskiego

Ostatnia aktualizacja: 28.09.2018 08:00
- Co chwila tysiące faktów pokazują nam siłę ludu warszawskiego - mówił przed mikrofonem Polskiego Radia prezydent Stefan Starzyński w pierwszych dniach okupacji niemieckiej we wrześniu 1939 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Chcę 600 ludzi gotowych umrzeć za Warszawę". Przypominamy apel Stefan Starzyńskiego

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2023 05:55
12 września 1939 roku warszawska rozgłośnia wciąż nadawała program. Na antenie jak zwykle wystąpił prezydent miasta Stefan Starzyński, który w płomiennym apelu wezwał ochotników do oddziałów obrony Warszawy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stefan Starzyński: Dla nas zwycięstwo, a pohybel Niemcom

Ostatnia aktualizacja: 11.09.2020 06:00
– Obywatele, przepraszam za spóźnienie, ale obowiązki chwili dzisiejszej nie pozwalają mi być punktualnym w radio – powiedział Stefan Starzyński, prezydent Warszawy w Polskim Radiu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ostatnie zachowane przemówienie prezydenta Stefana Starzyńskiego

Ostatnia aktualizacja: 20.09.2021 06:01
20 września 1939 roku prezydent Warszawy Stefan Starzyński wygłosił swoje codzienne przemówienie przed mikrofonem Polskiego Radia. Z tego dnia pochodzi ostatnie odnalezione nagranie z głosem wrześniowego bohatera.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ostatnie słowa Wacława Lipińskiego w Polskim Radiu: Zwycięstwo będzie po naszej stronie

Ostatnia aktualizacja: 22.09.2023 05:50
22 września 1939 roku ppłk. Wacław Lipiński, jak zwykle wieczorem, wygłosił w Polskim Radiu komunikat Dowództwa Obrony Warszawy oraz swój autorski komentarz. Jak miało się okazać, były to jego ostatnie słowa przed mikrofonem Polskiego Radia.
rozwiń zwiń