Polskie Radio
Section05
władcy Polski

Elekcja 1575 roku. Stefan Batory i Anna Jagiellonka zasiadają na polskim tronie

15 grudnia 1575 roku szlachta okrzyknęła Annę Jagiellonkę królem Polski, przeznaczając na jej męża Stefana Batorego. Droga siedmiogrodzkiego księcia ku polskiej koronie nie była jednak usłana różami. Przyszły władca musiał bowiem pokonać wielu innych pretendentów do tronu, w tym m.in. cara Rosji Iwana IV Groźnego. Ostatecznie o jego elekcji przesądziła arogancja jego głównego rywala - cesarza Maksymiliana II Habsburga.  
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA historia Europy władcy Polski POLSKA Stefan Batory renesans

Leszek Czarny i najgłośniejszy skandal obyczajowy piastowskiej Polski

Panowie, rycerstwo i damy sieradzkie musieli przeżyć szok, gdy na zjeździe w 1271 roku ich księżna, Gryfina Halicka, zdjęła małżeński czepiec. Kobieta oświadczyła tym gestem, że jej mąż, Leszek Czarny, jest impotentem, a małżeństwo od sześciu lat pozostaje nieskonsumowane. Zhańbiony książę nie zaprzeczał. Pierwszym obowiązkiem władcy było spłodzenie potomka, dlatego wystąpienie żony musiało być dla niego ciosem nie tylko prywatnym, ale też politycznym i rzutowało na całe panowanie władcy.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA średniowiecze Kraków władcy Polski

Pierwsza wolna elekcja – fundament Rzeczpospolitej Obojga Narodów

12 maja 1573 roku w drodze pierwszej wolnej elekcji na króla Polski wybrano Henryka Walezego. Elekcja, która była potrzebą chwili, stała się później jednym z fundamentów ustroju Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Wybór nowego króla po wygaśnięciu rodzimej dynastii Jagiellonów nie był łatwym zadaniem. Elekcję poprzedziły gorąca kampania wyborcza oraz burzliwe dyskusje dotyczące funkcjonowania państwa.
Zobacz więcej na temat:  renesans królowie Polski władcy Polski HISTORIA

W Tarnowie odnaleziono model sarkofagu królowej Jadwigi Andegaweńskiej

W kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowie przypadkiem dokonano niezwykłego odkrycia. W jednym z tamtejszych schowków odnaleziono model sarkofagu św. Jadwigi - królowej Polski i żony Władysława Jagiełły. Jest to pierwowzór grobowca, który możemy podziwiać w katedrze na Wawelu. Rzeźba została wykonana na początku XX wieku przez sławnego artystę Antoniego Madeyskiego. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski archeologia Wawel Tarnów Jadwiga Andegaweńska Władysław Jagiełło władcy Polski średniowiecze odkrycia i ciekawostki NAUKA

Michał Korybut Wiśniowiecki. Czy rzeczywiście nie nadawał się na władcę?

Michał Korybut Wiśniowiecki, pierwszy spadkobierca Wazów na tronie, został zapamiętany przez potomnych jako jeden z najgorszych władców w dziejach i jako osoba, która - zdaniem wybitnego historyka Władysława Konopczyńskiego - władała biegle ośmioma językami, ale w żadnym z nich nie miała nic ciekawego do powiedzenia.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski wystawa król władcy Polski Michał Korybut Wiśniowiecki Katarzyna Jankowska

Śladami pierwszych Piastów. Trwają prace archeologiczne na Ledniczce

Archeolodzy pracujący przy Jeziorze Lednickim dysponują całym wachlarzem niezwykłych odkryć. Zespół badaczy prowadzi prace nad życiem Mieszka I oraz Bolesława Chrobrego. Władcy, wraz z towarzyszącymi im drużynami, tysiąc lat temu stacjonowali na jednej z tamtejszych wysp, Ledniczce. Jakie ślady historii udało się odnaleźć naukowcom?  
Zobacz więcej na temat:  Trójka KULTURA Mieszko I Bolesław Chrobry archeologia Piotr Łodej Rafał Muniak władcy Polski

"Dolabella. Wenecki malarz Wazów" - niezwykła wystawa w Zamku Królewskim

Nowa wystawa w Zamku Królewskim w Warszawie poświęcona jest twórczości włoskiego malarza Tomasza Dolabelli, którego zwie się Włochem z urodzenia, Polakiem z wyboru. Przybył do Rzeczpospolitej w 1589 roku wnosząc w swoim dorobku artystycznym kunszt mistrzów Serenissimy, pracował dla królów z dynastii Wazów oraz dla biskupów i opatów.
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska Zamek Królewski wystawa władcy Polski

Madziarzy w państwie Mieszka I

Jaki był wpływy węgierskie w państwie pierwszych Piastów? To temat wciąż  słabo zbadany i rzadko podejmowany w naszej historiografii. Archeologia dostarcza nam pewnych podpowiedzi (choćby cmentarzysko madziarskie z Przemyśla), natomiast kroniki średniowieczne mówią wprost o koligacjach naszych władców z dynastią Arpadów (vide małżeństwo Chrobrego z węgierską księżniczką), a także wspominają o wsparciu węgierskich rycerzy w czasie wyprawy na Kijów.
Zobacz więcej na temat:  Mieszko I władcy Polski