władcy Polski w PolskieRadio.pl

Pierwsza wolna elekcja – fundament Rzeczpospolitej Obojga Narodów

12 maja 1573 roku w drodze pierwszej wolnej elekcji na króla Polski wybrano Henryka Walezego. Elekcja, która była potrzebą chwili, stała się później jednym z fundamentów ustroju Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Wybór nowego króla po wygaśnięciu rodzimej dynastii Jagiellonów nie był łatwym zadaniem. Elekcję poprzedziły gorąca kampania wyborcza oraz burzliwe dyskusje dotyczące funkcjonowania państwa.

Elekcja 1575 roku. Stefan Batory i Anna Jagiellonka zasiadają na polskim tronie

15 grudnia 1575 roku szlachta okrzyknęła Annę Jagiellonkę królem Polski, przeznaczając na jej męża Stefana Batorego. Droga siedmiogrodzkiego księcia ku polskiej koronie nie była jednak usłana różami. Przyszły władca musiał bowiem pokonać wielu innych pretendentów do tronu, w tym m.in. cara Rosji Iwana IV Groźnego. Ostatecznie o jego elekcji przesądziła arogancja jego głównego rywala - cesarza Maksymiliana II Habsburga.

Pończochy i inne pamiątki po koronacjach Sasów na Wawelu

- Inicjatorami projektu byli nasi koledzy z Drezna. Zwrócili się do nas z propozycją, można powiedzieć nie do odrzucenia, żeby w przestrzeni wawelskiej pokazać wszystkie zachowane pamiątki po koronacji Augusta II i Augusta III, które są przechowywane w ich muzeum - mówił w Dwójce Rafał Ochęduszko, współkurator wystawy "Niech żyje król! Koronacje Sasów na Wawelu".

August III Sas. Król czasów rozpasanych w formie i pustych w treści

30 lat panowania ostatniego Wettyna na polskim tronie to czas względnego spokoju i dobrej koniunktury gospodarczej. "Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa" mówiła szlachta, a chłopi dodawali "Za króla Sasa mnogo chleba i miasa [mięsa]". Co z tego, skoro to właśnie wtedy nastąpiło apogeum wewnętrznego rozkładu państwa.

Leszek Czarny i najgłośniejszy skandal obyczajowy piastowskiej Polski

Panowie, rycerstwo i damy sieradzkie musieli przeżyć szok, gdy na zjeździe w 1271 roku ich księżna, Gryfina Halicka, zdjęła małżeński czepiec. Kobieta oświadczyła tym gestem, że jej mąż, Leszek Czarny, jest impotentem, a małżeństwo od sześciu lat pozostaje nieskonsumowane. Zhańbiony książę nie zaprzeczał. Pierwszym obowiązkiem władcy było spłodzenie potomka, dlatego wystąpienie żony musiało być dla niego ciosem nie tylko prywatnym, ale też politycznym i rzutowało na całe panowanie władcy. Zobacz więcej na temat: HISTORIA średniowiecze Kraków

W Tarnowie odnaleziono model sarkofagu królowej Jadwigi Andegaweńskiej

W kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowie przypadkiem dokonano niezwykłego odkrycia. W jednym z tamtejszych schowków odnaleziono model sarkofagu św. Jadwigi - królowej Polski i żony Władysława Jagiełły. Jest to pierwowzór grobowca, który możemy podziwiać w katedrze na Wawelu. Rzeźba została wykonana na początku XX wieku przez sławnego artystę Antoniego Madeyskiego.

Michał Korybut Wiśniowiecki. Czy rzeczywiście nie nadawał się na władcę?

Michał Korybut Wiśniowiecki, pierwszy spadkobierca Wazów na tronie, został zapamiętany przez potomnych jako jeden z najgorszych władców w dziejach i jako osoba, która - zdaniem wybitnego historyka Władysława Konopczyńskiego - władała biegle ośmioma językami, ale w żadnym z nich nie miała nic ciekawego do powiedzenia.

Śladami pierwszych Piastów. Trwają prace archeologiczne na Ledniczce

Archeolodzy pracujący przy Jeziorze Lednickim dysponują całym wachlarzem niezwykłych odkryć. Zespół badaczy prowadzi prace nad życiem Mieszka I oraz Bolesława Chrobrego. Władcy, wraz z towarzyszącymi im drużynami, tysiąc lat temu stacjonowali na jednej z tamtejszych wysp, Ledniczce. Jakie ślady historii udało się odnaleźć naukowcom?

"Dolabella. Wenecki malarz Wazów" - niezwykła wystawa w Zamku Królewskim

Nowa wystawa w Zamku Królewskim w Warszawie poświęcona jest twórczości włoskiego malarza Tomasza Dolabelli, którego zwie się Włochem z urodzenia, Polakiem z wyboru. Przybył do Rzeczpospolitej w 1589 roku wnosząc w swoim dorobku artystycznym kunszt mistrzów Serenissimy, pracował dla królów z dynastii Wazów oraz dla biskupów i opatów.

Madziarzy w państwie Mieszka I

Jaki był wpływy węgierskie w państwie pierwszych Piastów? To temat wciąż słabo zbadany i rzadko podejmowany w naszej historiografii. Archeologia dostarcza nam pewnych podpowiedzi (choćby cmentarzysko madziarskie z Przemyśla), natomiast kroniki średniowieczne mówią wprost o koligacjach naszych władców z dynastią Arpadów (vide małżeństwo Chrobrego z węgierską księżniczką), a także wspominają o wsparciu węgierskich rycerzy w czasie wyprawy na Kijów.

władcy Polski

Pierwsza wolna elekcja – fundament Rzeczpospolitej Obojga Narodów

Kazimierz III Wielki. Ostatni Piast na polskim tronie

Hrabina Cosel. Faworyta króla Augusta II Mocnego

Jadwiga Śląska. XIII-wieczna święta, którą biczowały diabły

Odnaleziono bezcenne insygnia grobowe władców Polski i Litwy

Elekcja 1575 roku. Stefan Batory i Anna Jagiellonka zasiadają na polskim tronie

Pończochy i inne pamiątki po koronacjach Sasów na Wawelu

August III Sas. Król czasów rozpasanych w formie i pustych w treści

Leszek Czarny i najgłośniejszy skandal obyczajowy piastowskiej Polski

W Tarnowie odnaleziono model sarkofagu królowej Jadwigi Andegaweńskiej

Sensacyjne odkrycie na Wawelu. Prawdopodobnie odnaleziono grób króla Jana Olbrachta

Michał Korybut Wiśniowiecki. Czy rzeczywiście nie nadawał się na władcę?

Śladami pierwszych Piastów. Trwają prace archeologiczne na Ledniczce

"Dolabella. Wenecki malarz Wazów" - niezwykła wystawa w Zamku Królewskim

Madziarzy w państwie Mieszka I

Kobiety u boku polskich władców

Koronacja Kazimierza Wielkiego na króla Polski

Chopin i jego historia