Historia

6 października

Ostatnia aktualizacja: 06.10.2011 00:00
W zamachu zginął prezydent Egiptu Anwar Sadat.
Audio
  • Trójstronna konferencja w Camp David nt. pokoju na Bliskim Wschodzie, wypowiedzi egipskiego ministra i Jimmiego Cartera - prezydenta USA. Fragment audycji RWE "Panorama 1978 roku", pod redakcją Aleksandra Menharda.
  • Sadat w Izraelu, audycja z cyklu "Tym żył świat"

1981 - Zginął zamordowany Anwar Sadat, egipski polityk i prezydent w latach 1970 -1981. Jako pierwszy arabski przywódca odbył oficjalną wizytę w Izraelu w 1970 roku, na zaproszenie premiera Izraela Menachema Begina. Wizyta zaowocowała podpisaniem traktatu pokojowego w Camp David, za który obaj przywódcy otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla w 1978 roku. We wrześniu 1981 roku w Egipcie zaczęły się represje wobec organizacji islamskich, także studenckich, w wyniku których aresztowano prawie 1600 osób. Sadat został zamordowany podczas parady z okazji rocznicy przekroczenia przez egipską armię Kanału Sueskiego przez członków islamskiej radykalnej organizacji Egipski Dżihad, która sprzeciwiała się negocjacjom pokojowym z Izraelem i represjom wrześniowym.(ur. 25.12.1918) 30. rocznica

Pozostałe wydarzenia:

1475 - Odbył się ślub Anny, córki Gastona II de Foix-Grailly z Władysławem Jagiellończykiem, królem Czech i Węgier.

1667 - Bitwa pod Pohajcami. Wojsko polskie pod wodzą hetmana Jana Sobieskiego odniosło zwycięstwo nad przeważającymi siłami tatarsko-kozackimi.

1745 - Urodził się Franciszek Smuglewicz, malarz, pedagog, profesor Uniwersytetu w Wilnie. Został uznany za pierwszego narodowego malarza scen historycznych. Jego najbardziej znane obrazy to: "Obrona Trembowli" i "Przysięga Kościuszki". (zm. 18.09.1807) 

1788 - Marszałkowie Stanisław Małachowski i Kazimierz Nestor Sapieha dokonali otwarcia Sejmu Czteroletniego, którego największym dziełem było uchwalenie w dniu 3 maja 1791 roku nowej Konstytucji.

1789 - W Paryżu powstał Klub Jakobinów, na czele którego stanął Maxsymilien Robespierre. Był to lewicowy klub polityczny działający w rewolucyjnej Francji.

1799 - Zmarł William Withering, brytyjski lekarz, botanik, jako pierwszy opisał medyczne działanie naparstnicy purpurowej, do dziś używanej w leczeniu chorób serca.

1831 - Urodził się Richard Dedekind, niemiecki matematyk, autor prac dotyczących teorii liczb, algebry, teorii mnogości i analizy matematycznej; wprowadził do matematyki pojęcia "grupa" i "pierścień"; autor rozprawy "Ciągłość i liczby niewymierne". (zm.12.02.1916) 180. rocznica

1835 - Urodził się Leonard Marconi, rzeźbiarz i architekt, autor między innymi projektów hotelu Bristol i Teatru Rozmaitości. (zm. 01.04.1899)

1858 - Urodził się Mieczysław Brzeziński, przyrodnik, działacz społeczno-oświatowy, autor licznych książek i publikacji przyrodniczych dla ludu, czołowy działacz Polskiej Macierzy Szkolnej, więziony przez władze rosyjskie. (zm. 25.01.1911)

1873 - W Londynie zmarł Paweł Edmund Strzelecki, podróżnik, etnograf, mineralog, badacz Australii. Na jego cześć nazwano pasmo górskie, 2 szczyty oraz jezioro i rzekę w Australii  (ur. 20.07.1797)

1873 - Urodził się Wacław Baehr, cytolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, który niezależnie od Morgana odkrył różnice w garniturach chromosomów między gametami męskimi i żeńskimi owadów. (zm. 12.09.1939)  

1880 - Urodził się Oskar Sosnowski, architekt, pedagog, zorganizował Zakład Architektury Polskiej na Politechnice Warszawskiej. (zm. 24.09.1939)

1876 - Urodził się Jan Bułhak, fotografik, twórca polskiej fotografii artystycznej; przed II wojną wykładał na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie; po wojnie, wraz z synem, dokumentował zniszczenia miast polskich; autor prac "Fotografia", "Estetyka światła", "Fotografia ojczysta", "Kraj lat dziecinnych"; jeden z najwybitniejszych polskich artystów fotografików; założyciel Polskiego Towarzystwa Fotograficznego. (zm. 04.02.1960) 135. rocznica

1882 - Urodził się Jan Czekanowski, antropolog, etnograf, statystyk i językoznawca. Wziął udział w słynnej dwuletniej wyprawie antropologicznej do środkowej Afryki (1906 – 1907). Profesor uniwersytetów we Lwowie i w Poznaniu, autor licznych prac naukowych, między innymi "Zarys antropologii Polski", "W głąb lasów Aruwimi". (zm. 20.07.1965)

1887 - Urodził się Charles Edouard Le Corbusier, francuski architekt, urbanista, malarz i rzeźbiarz pochodzenia szwajcarskiego, propagator awangardowych rozwiązań architektonicznych, autor projektu budynku ONZ w Nowym Jorku, pałacu Ligi Narodów w Genewie, Pawilonu Szwajcarskiego w Paryżu. (zm. 27.08.1965)

1888 - Urodził się Roland Garros, francuski pilot i wynalazca. Bił rekordy wysokości lotu, w 1913 roku pierwszy przeleciał nad Morzem Śródziemnym. Opracował synchronizację karabinu ze śmigłem. (zm. 05.10.1918)  

1889 - Urodziła się Maria Dąbrowska, pisarka, autorka opowiadań i szkiców literackich: "Znaki życia", "Gwiazda zaranna", "Uśmiech dzieciństwa". Pisała także książki dla dzieci i młodzieży: "Wilczęta z czarnego podwórza", "Marcin Kozera", "Panna Winczewska". Arcydziełem pisarki jest powieść "Noce i dnie" - kronika życia polskiej inteligencji z przełomu XIX i XX wieku, za którą otrzymała w 1933 roku nagrodę państwową oraz "Dzienniki" prowadzone od 1914 roku. Maria Dąbrowska jest jedną z ważniejszych polskich powieściopisarek XX wieku. (zm. 19.05.1965)

1893 - Urodził się Bronisław Bukowski, twórca polskiej szkoły technologii betonu, profesor Politechniki Gdańskiej. Jako dyrektor Gdańskiej Dyrekcji Odbudowy po II wojnie światowej przyczynił się do odbudowania i ratowania najcenniejszych budowli zabytkowych starego Gdańska, w tym kościoła Mariackiego i św. Jana oraz wielu kamienic mieszczańskich. Napisał czterotomową monografię "Technologia betonu i zapraw". (zm. 11.05.1965)

1902 - Urodził się Dionizy Smoleński, chemik, profesor Politechniki Warszawskiej i Wrocławskiej. Specjalista w zakresie materiałów wybuchowych, autor prac "Balistyka wewnętrzna", "Teoria materiałów wybuchowych". (zm. 19.08.1969)

1903 - Urodził się Ernest Walton, irlandzki fizyk, jeden z pionierów badań nuklearnych, laureat nagrody Nobla w 1951 roku w dziedzinie chemii. (zm.  25.06.1995)  

1907 - Urodził się Jeremi Wasiutyński, filozof i astrofizyk, autor wielu prac naukowych, w których zajmował się filozofią i syntezą nauki, jak: "Świat i geniusz", "A Unified View od Reality". Od 1937 roku w Norwegii. (zm. 08.04.2005)

1912 - Zmarł Marie-François Beernaert, belgijski polityk, Flamand. Reprezentant Belgii na dwóch Konferencjach Pokojowych w Hadze, uczestnik światowego ruchu na rzecz pojednania międzynarodowego, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1909 roku. (ur. 26.07.1829)

1914 - Urodził się Thor Heyerdahl, norweski badacz i podróżnik, który zasłynął przepłynięciem Pacyfiku na tratwie. Podróż, która trwała 101 dni, odbył w 1947 roku na tratwie z drzewa balsa z Ameryki Południowej do Polinezji. Napisał kilkanaście książek podróżniczych, w tym "Wyprawa Kon-Tiki". W 1951 roku zdobył Oscara za dokumentalny film o Kon-Tiki. (zm. 18.04.2002)

1929 - Urodziła się Eugenia Herman, aktorka teatralna i filmowa, wykładowczyni na Wydziale Aktorskim PWSFTviT w Łodzi. Przez wiele lat związana z Teatrem Polskim w Warszawie. Grała między innymi w filmach: "Kapelusz pana Anatola", "Za ścianą", "Tętno", "Cudzoziemka", "Nic śmiesznego".

1933 - Urodził się Marian Foik, lekkoatleta, sprinter, srebrny medalista olimpijski, wielokrotny mistrz Polski na 100 i 200 metrów. (zm. 20.05.2005)  

1944 - Wojska 1 Frontu Ukraińskiego i czechosłowackiego 1 Korpusu Armijnego opanowały Przełęcz Dukielską i wkroczyły na terytorium Czechosłowacji.

1951 - Zmarł Otto Meyerhof, niemiecki fizjolog i biochemik, profesor uniwersytetu w Kilonii; zajmował się przemianami energetycznymi i chemicznymi w tkankach, zwłaszcza w mięśniach; uhonorowany Nagrodą Nobla w 1922 r. za odkrycie zależności między zużyciem tlenu a wytwarzaniem kwasu mlekowego w mięśniach. 60. rocznica

1964 - Urodziła się Manuela Gretkowska, pisarka, scenarzystka filmowa, felietonistka i działaczka społeczna, założycielka polskiej "Partii Kobiet". Debiutowała w 1991 roku powieścią "My zdies’ emigranty", w której w sposób ironiczny opowiedziała o doświadczeniach młodego pokolenia ludzi wyjeżdżających z Polski. Inne jej powieści to "Tarot paryski", "Kabaret metafizyczny", "Sceny z życia pozamałżeńskiego".

1973 - Egipt i Syria zaatakowały Izrael. Rozpoczęła się IV wojna arabsko-izraelska. Trwała do 21 października 1973 roku.

1971 - W proteście przeciwko krwawemu stłumieniu przez władze komunistyczne robotniczych protestów na Wybrzeżu w czasie wydarzeń grudnia 1970 r. bracia Kowalczykowie podłożyli bombę w auli Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. 40. rocznica

1976 - W Pekinie aresztowano byłych współpracowników przewodniczącego Mao Tse-tunga tzw. "bandę czworga", współodpowiedzialnych za zbrodnie okresu "rewolucji kulturalnej". 35. rocznica

1979 - Przeprowadzono pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego.

1989 - Zmarła Betty Davis, amerykańska aktorka, gwiazda lat 30. Zagrała w ponad 80-ciu filmach kreując postacie samolubnych i twardych kobiet: "Co się zdarzyło Baby Jane", "Sierpniowe wieloryby", "W niewoli uczuć". W 1939 roku otrzymała Oscara za tytułową rolę w filmie "Jezebel" Wylera. Jest uznawana za jedną z największych aktorek wszech czasów. Byłą pierwszą kobietą, której powierzono stanowisko przewodniczącej Amerykańskiej Akademii Filmowej. (ur. 1908)

1990 - Zmarł Henryk Vogelfanger, aktor radiowy i filmowy, członek zespołu aktorskiego "Wesołej Lwowskiej Fali". Stworzył tam, wraz z Kazimierzem Wajdą, słynny duet "Szczepko i Tońko". Jako Tońko wystąpił w dwóch filmach "Będzie lepiej" i "Włóczęgi", pracę nad trzecim: "Serce batiara" przerwał wybuch wojny. Był żołnierzem 1 Dywizji Pancernej generała Maczka. Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. (ur. 04.10.1904)

1992 - Rada Bezpieczeństwa NZ przyjęła rezolucję o utworzeniu komisji do spraw zbadania zbrodni wojennych w byłej Jugosławii.

1999 - Zmarła Amalia Rodrigues, portugalska śpiewaczka pieśni ludowych fado, powszechnie uważana za najwybitniejszą reprezentantkę tego gatunku. (ur. 1920)

2000 - Zmarła Olga Siemaszko, wybitna ilustratorka książek dla dzieci. Do najbardziej znanych jej grafik należą: ilustracje w "Alicji w krainie czarów" Lewisa Carrolla, "Uczniu czarnoksiężnika" Goethego, "Bajeczkach" Józefa Ignacego Kraszewskiego i "Kwiatach polskich" - Juliana Tuwima. (ur. 1914)

2002 - Jan Paweł II ogłosił świętym Josemarię Escrivę de Balaguera, założyciela Opus Dei.

Czytaj także

5 października

Ostatnia aktualizacja: 05.10.2011 00:00
Rozstrzelano obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku.
rozwiń zwiń