Redakcja Polska

55 lat temu wiec studentów na UW stał się początkiem Marca'68

08.03.2023 12:35
8 marca 1968 roku, na Uniwersytecie Warszawskim odbył się wiec studentów, który pociągnął za sobą falę protestów w całym kraju. Był początkiem wydarzeń Marca 1968 roku - kryzysu politycznego, związanego z niezadowoleniem społeczeństwa oraz walką wewnątrz rządzącej PZPR. Partyjne rozgrywki toczyły się w atmosferze antysemickiej i antyinteligenckiej propagandy. W jej wyniku z kraju wyemigrowało kilkanaście tysięcy obywateli polskich pochodzenia żydowskiego.
Audio
  • 55 lat temu wiec studentów na UW stał się początkiem Marca'68. Materiał Przemysława Pawełka [POSŁUCHAJ]
Na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego odbył się protestacyjny wiec, na którym zebrało się kilka tysięcy studentów. Po wiecu na teren Uniwersytetu wdarły się oddziały milicyjne i tzw. aktywu robotniczego. Demonstranci zostali zaatakowani jeszcze na terenie uczelni, następnie zamieszki przeniosły się na ul. Krakowskie Przedmieście.
Na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego odbył się protestacyjny wiec, na którym zebrało się kilka tysięcy studentów. Po wiecu na teren Uniwersytetu wdarły się oddziały milicyjne i tzw. aktywu robotniczego. Demonstranci zostali zaatakowani jeszcze na terenie uczelni, następnie zamieszki przeniosły się na ul. Krakowskie Przedmieście.PAP/Tadeusz Zagoździński

Kilkutysięczny wiec studentów uniwersytetu, który odbył się 8 marca 1968 roku, został zorganizowany na znak protestu przeciwko decyzji zakazującej wystawienia "Dziadów" w Teatrze Narodowym, uznanych przez władze PRL za spektakl o wymowie antyradzieckiej, oraz relegowaniu z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera za wcześniejszy protest w obronie spektaklu oraz przekazywanie informacji zagranicznym dziennikarzom.

Do studentów przyłączyły się środowiska intelektualistów, część młodych robotników i uczniów szkół średnich. Fala protestów ogarnęła całą Polskę. Wiec w Warszawie, podobnie jak późniejsze studenckie wystąpienia w innych miastach, został brutalnie spacyfikowany przez aktyw robotniczy, milicję i ORMO.

Komunistyczne władze wykorzystały protesty do wewnątrzpartyjnych rozgrywek. Milicja dokonywała aresztowań, panował klimat zagrożenia. Rozpętano antysemicką kampanię pod hasłem walki z "syjonizmem", jako rzekomym inspiratorem zamieszek. Intelektualiści stali się celem personalnych ataków.

W marcu 1968 roku propaganda przeciwstawiała robotników inteligencji. W całym kraju partia organizowała w zakładach pracy wiece, na których tak zwani "zwykli obywatele" opowiadali się przeciwko "wichrzycielom". 

Według informacji Generalnej Prokuratury z 1968 roku, w związku z wydarzeniami marcowymi zatrzymano ponad 2700 osób, w tym 359 studentów. Przed kolegiami postawiono blisko 700 osób, w tym 143 studentów. Śledztwa wszczęto wobec 540 osób, w tym 207 studentów. Kilkadziesiąt osób stanęło przed sądem w trybie przyspieszonym. Na kilku uczelniach rozwiązano niektóre kierunki studiów, a duże grupy młodzieży wcielono do wojska. Kilkanaście tysięcy osób zostało zmuszonych do opuszczenia kraju.

Bunt młodzieży i brutalna reakcja władzy uświadomiły społeczeństwu słabość marksistowskiej ideologii i spowodowały odejście dużej grupy dotychczasowych zwolenników, w tym części inteligencji. Marzec'68 był jednym z etapów formowania się demokratycznej opozycji. Uczestnicy Marca tworzyli potem KOR, "Solidarność", podziemie solidarnościowe oraz wolną i niepodległą Polskę.


IAR/PP

Inauguracja portalu "Dziedzictwo za granicą. Baza poloników"

08.03.2023 10:05
- O stworzeniu takiego portalu myśleliśmy już w roku 2017, kiedy powołano do życia Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, mówi o bazie „Dziedzictwo za granicą. Baza poloników”, Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektorka Instytutu. - Zależało nam na narzędziu, dzięki któremu szybko i skutecznie będzie można uzyskać informacje dotyczące polskiej spuścizny kulturowej poza granicami kraju - dodaje.

Mariusz Błaszczak dla hiszpańskiego "La Razon": Polska pomaga Ukrainie na niespotykaną skalę

08.03.2023 10:59
Siły Zbrojne Ukrainy otrzymały od Polski pomoc wojskową, humanitarną i dyplomatyczną na niespotykaną skalę - powiedział wicepremier, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak w opublikowanym we wtorek wywiadzie dla madryckiego dziennika "La Razon".

Raport "Nadzieja w czasie kryzysu: Rok pomocy UNICEF dla dzieci i rodzin w Polsce, które uciekły przed wojną w Ukrainie"

08.03.2023 12:40
Powstałe w marcu ubiegłego roku Biuro UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców w Polsce podsumowuje rok działalności.