Katolicki poemat kardynała konwertyty i Edward Elgar
Paul McCreesh - dyrektor artystyczny imprezy, na rozpoczęcie 43 Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans wybrał wspaniałe, nieznane szerzej w Polsce oratorium Edwarda Elgara The Dream of Gerontius op. 38 na sopran, tenor, baryton, chóry i orkiestrę do tekstu poematu Kardynała Johna Henry Newmana. Dzieło powstało w samym końcu XIX wieku na zamówienie odbywającego się wówczas co trzy lata Festiwalu w Birmingham, gdzie 3 października 1900 roku, w sali Ratusza, pod batutą legendarnego Hansa Richtera odbyła się jego premiera.
Poematem Kardynała Johna Henry Newmana Edward Elgar zainteresował się wiele lat wcześniej. Dlaczego wybrał akurat to dzieło? Zadecydował być może fakt, że Elgar był wyznania rzymsko-katolickiego, podobnie jak (urodzony w1801 roku) Kardynał John Newman, który rozpoczynał swoją służbę Bogu od kościoła anglikańskiego, ale w 1845 roku dokonał konwersji, by w następnym, w Rzymie, zostać wyświęconym na księdza.
Dzieło opowiada o wędrówce duszy tytułowego bohatera od momentu oderwania się na łożu śmierci od jego ciała, poprzez doświadczenia w czyśćcu, do ukoronowania peregrynacji perspektywą wiecznego szczęścia w niebie.
Czwartek, 4 września
20.00 – 22.00 – transmisja z Katedry Polskokatolickiej Św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Sir Edward Elgar The Dream of Gerontius op. 38 – oratorium na sopran, tenor, baryton, chóry i orkiestrę, wyk. Jane Irwin – mezzosopran, Alan Clayton – tenor, Jonathan Lemalu – bas, Chór Polskiego Radia w Krakowie, The Hallé Choir, Chór i Orkiestra Filharmonii im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu, dyr. Jacek Kaspszyk
Autor: Marek Zwyrzykowski
[----- Podzial strony -----]
Chóralna polifonia angielska, pasyjne dzieła James’a MacMillan’a
oraz Pasja Pawła Mykietyna
Kompozycje, których będziemy słuchać podczas czerech koncertów (8.09, 10-12.09) łączy wspólne, religijne źródło inspiracji – czas Męki Pańskiej i śmierci Chrystusa na krzyżu; czas lamentacji i opłakiwania. To okres roku liturgicznego, tak szczególny, tak bardzo poruszający, że przez wieki dział – i działa nadal – na wyobraźnię artystów różnych dziedzin sztuki. W muzyce zaowocował różnego typu wielkopostnymi pieśniami pokutnymi, psalmami, utworami zarówno skromnymi pod względem formy, jak i kunsztownymi, rozbudowanymi, których szczyt wyznaczają Pasje Jana Sebastiana Bacha.
Źródłem tekstowym były cztery Ewangelie. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa o Męce Pańskiej czytano i opowiadano. Potem opiewano ją w jednogłosowym chorale, który z czasem zaczął nabierać specjalnego, pasyjnego charakteru. W pewnym momencie tematyka pasyjna spotkała się z rozwojem polifonii. W okresie reformacji doszedł do głosu dodatkowy czynnik: wszechobecna łacina znalazła konkurencję w postaci języków narodowych.
W Anglii tworzono do tekstów angielskich, w Niemczech – do niemieckich, ale nie wyłącznie, czego przykłady znajdą się w programach tych, a także innych koncertów festiwalu. Nałożone na ten proces indywidualne cechy warsztatu kompozytorów, ich estetyki, w przeciągu wieków dały wielką różnorodność stylistyczną dzieł pasyjnych.
Z arcydziełami muzyki pasyjnej przeszłości postanowił zmierzyć się polski kompozytor,
Paweł Mykietyn. Jego Pasja będzie miała podczas festiwalu światową premierę (8.09).
Nasz wybitny kompozytor, ostatnio uhonorowany został nagrodą OPUS, po raz pierwszy przyznaną przez Polskie Radio i Telewizję Polską.
Z tradycją tą zmierzył się już Jamesa MacMillana. Najważniejsze jego utwory
należące do nurtu religijnego poznamy podczas czterech koncertów rozpoczynających się
o 21.30: Siedem ostatnich słów na Krzyżu (8.09), The World's Ransoming (10.09), Koncert wiolonczelowy (11.09), Symfonia "Vigil" (12.09).
Poniedziałek, 8 września
Koncert pierwszy: 19.00 – 21.00 – transmisja z Katedrz Polskokatolickiej św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Drop, drop, slow tears – koncert Gabrieli Consort pod dyr. Paula McCreesha oraz Chóru Filharmonii im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu i Orkiestry Sinfonietta Cracovia pod dyr. Jamesa MacMillana.
Richard Farrant Call To Remembrance, Osbert Parsley Lamentations, Robert Parsons O Bone Jesu, Orlando Gibbons Drop, drop, slow tears, James MacMillan Seven Last Words From The Cross na głosy solowe, chór i orkiestrę smyczkową
Autor: Marek Zwyrzykowski
W przerwie: O źródłach inspiracji z Jamesem Macmillanem rozmawia Marek Zwyrzykowski
Koncert drugi: 21.30 – 23.30 – transmisja z Filharmonii im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu
Paweł Mykietyn Pasja – prawykonanie
Wyk. Cantores Minores Wratislavienses, Orkiestra AUKSO, dyr. Marek Moś, soliści: Maciej Stuhr – recytator, Urszula Kryger – mezzosopran, Katarzyna Moś – głos
Autor: Agata Kwiecińska
Środa, 10 września
Koncert pierwszy: 19.00 – 21.00 – transmisja z Kościoła Uniwersyteckiego we Wrocławiu
Koncert Gabrieli Consort & Players pod dyr. Paula McCreesha
Henry Purcell Anthems & British Motets
Autor: Agata Kwiecińska
Koncert drugi: 21.30 – 23.30 – transmisja z Kolegiaty św. Krzyża we Wrocławiu
Thomas Tallis Lamentacje, Nicholas Ludford Domine Jesu Christe, James
MacMillan The World’s Ransoming
Wyk. The Cardinall’s Musick, Nicholas Daniel – rożek angielski, Orkiestra
Filharmonii Wrocławskiej, dyr. James MacMillan
Autor: Joanna Grotkowska
Czwartek, 11 września
21.30 – 23.30 – transmisja z Kolegiaty św. Krzyża we Wrocławiu
William Byrd Lamentacje, Alfonso Ferrabosco Lamentacje, Robert Fayrfax Maria Plena Virtute, James MacMillan Koncert wiolonczelowy
Wyk. The Cardinall’s Musick, Raphael Wallfisch – wiolonczela, Orkiestra Filharmonii Wrocławskiej, dyr. James MacMillan
Autor: Joanna Grotkowska
Piątek, 12 września
21.30 – 23.30 – transmisja z Kolegiaty Św. Krzyża
John Browne Stabat Mater, Robert White Lamentacje, James MacMillan Symphony Vigil
Wyk. Fine Arts Brass Ensemble, The Cardinall’s Musick, Orkiestra Filharmonii Wrocławskiej, dyr. James MacMillan
Autor: Joanna Grotkowska
OFICJALNA STRONA FESTIWALU: www.wratislavia.art.pl
