Musica humana: Nicolas Gombert

Nicolas Gombert był zupełnie odmienną osobowością niż jego mistrz, Josquin Desprez, wielki retor i humanista. Jego muzyka ma inne priorytety, jest znacznie mniej "literacka", kompozytor koncentruje się głównie na absolutnych walorach muzyki, na jej elementach technicznych, czysto warsztatowych.

Nie można jej jednak odmówić wielkiej głębi wyrazu, co podkreślali współcześni mu teoretycy (choćby Juan Bermudo), ale kreowana jest ona w zupełnie inny sposób. Precyzyjna organizacja polifonii Gomberta polega na wykorzystywaniu stałej imitacji, co daje specyficzną monotonię przebiegu,stałe falowanie linii wokalnych, zmiany zachodzą tu stopniowo, bez kontrastów. Głosy zachodzą na siebie, rzadko pojawiają się pauzy dla wszystkich głosów jednocześnie. Elementem dynamizującym narrację jest strona harmoniczna, liczne tarcia dysonansowe, niekoniecznie mające charakter wyrazowy, raczej mają rolę czysto dźwiękową, sonorystyczną. Muzyka Gomberta to przede wszystkim motety, których pozostało około 180-ciu, a tylko 10 mszy. Bardzo często to kompozycje Maryjne, ale też pojawiają się teksty psalmów i inne o charakterze pokutnym. Muzyka jest głęboka, często ma ciemny, posępny koloryt ze względu na wykorzystanie niskich głosów. Usłyszymy nagrania The Tallis Scholars, także bardzo piękne od strony brzmieniowej nagranie włoskiego Odhecaton (jedno z ich piękniejszych nagrań),a także nowe (z zeszłego już roku) nagranie brytyjskiego The Brabant Ensemble, prezentowane po raz pierwszy.