Gustaw Herling-Grudziński. Literatura i "Kultura"

Bombardier spod Monte Casino, autor niezwykłego "Dziennika pisanego nocą", wspaniałych opowiadań, ale przede wszystkim wywiezionego z Gułagu własnego świadectwa – wspomnień "Inny świat". W audycji "Ślady pamięci" prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski mówili o Gustawie Herlingu-Grudzińskim, od którego śmierci mija w tym roku 20 lat.

Gustaw Herling-Grudziński

Foto: Grzegorz Rogiński/PAP

Posłuchaj

20:55 Dwójka Ślady pamięci 21.09.2020.mp3 O twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i jego relacji z paryską "Kulturą" i red. Jerzym Giedroyciem (Ślady pamięci/Dwójka)

 

Wspomnienie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

Od lat 50. XX w. Gustaw Herling-Grudziński mieszkał w Neapolu. Co 3 miesiące zjeżdżał na kilka tygodni do Maisons-Laffitte pod Paryżem i tam wspomagał Jerzego Giedroycia w redagowaniu miesięcznika "Kultura". Był jego prawą ręką od spraw literackich, ale nie tylko.

- Publicystyką sensu stricto nigdy się nie zajmował, ale miał wyczucie polityczne. Był w tych sprawach pryncypialny, czasem bardziej niż Redaktor, i mniej skłonny do zachowań taktycznych właściwych Giedroyciowi. Miał jeszcze jedno zainteresowanie, bardzo istotne z punktu widzenia "Kultury" - sprawy rosyjskie. Bardzo dobrze się w tym orientował. To, co później przyjęło się określać mianem "Innej Rosji", tej antysystemowej, antykomunistycznej, chcącej wybić się na niezależność - te wszystkie teksty, które ukazywały się na Zachodzie, przechodziły przez ręce Herlinga-Grudzińskiego - tłumaczył prof. Rafał Habielski.

Czytaj także: Gustaw Herling-Grudziński - serwis specjalny >>>

Jak dalej przekonywał, pomoc pisarza związana z paryską "Kulturą" była nieoceniona. - Gdy kontakt między Herlingiem a Giedroyciem zostaje wznowiony po roku 1956, "Kultura" jest w natarciu. To jest już znaczące pismo, z szerokim zakresem oddziaływania. Obok tego jest biblioteka "Kultury", w której ukazują się książki i Giedroyc jest w zasadzie sam wobec tego. Sam w sensie merytorycznym. Potrzebuje kogoś, kto te teksty przeczyta, zmierzy się z nimi, pomoże komponować numer. Te wszystkie funkcje Grudziński pełni - podkreślał współprowadzący audycję.

Andrzej Mietkowski zwracał z kolei uwagę, że zanim Gustaw Herling-Grudziński dołączył do paryskiej "Kultury" jako stały uczestnik tego polityczno-wydawniczego projektu, przeżył swoją własną epopeję emigracyjną.

***

Tytuł audycji: Ślady pamięci

Prowadzili: prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski

Data emisji: 21.09.2020

Godzina emisji: 17.30