"Agaton" Stanisław Jankowski. Patriota i profesjonalista

Ostatnia aktualizacja: 29.09.2021 11:00
- Cichociemni nie byli osobami przypadkowymi, werbowano osoby, które się wyróżniały - taki był Jankowski - wszechstronnie wyszkolony, bardzo sprytny, zmyślny, inteligentny - mówił w Dwójce historyk Rafał Brodacki z działu historycznego Muzeum Powstania Warszawskiego. W audycji rozmawialiśmy o niezwykłym życiorysie Stanisława Jankowskiego "Agatona" - architekta, żołnierza, uczestnika Powstania Warszawskiego. 29 września mija 110. rocznica jego urodzin.
Stanisław Jankowski Agaton (1964 r.)
Stanisław Jankowski "Agaton" (1964 r.)Foto: archiwum NAC

powstanie serwis 1200.jpg
Powstanie Warszawskie: serwis specjalny

Gośćmi audycji byli dr Andrzej Skalimowski z Instytutu Historii Nauki PAN oraz Rafał Brodacki z działu historycznego Muzeum Powstania Warszawskiego.

Posłuchaj
26:55 2021_09_28 21_31_01_PR2_Rozmowy_po_zmroku.mp3 "Agaton" - rzecz o Stanisławie Jankowskim (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

Warszawiak, kapitan artylerii Wojska Polskiego, cichociemny, oficer wywiadu Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, osobisty adiutant gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, architekt i urbanista, jeden z filarów Biura Odbudowy Stolicy.

Stanisław Jankowski "Agaton" (1911-2002) miał wielki wpływ na to, w jakiej formie Warszawa została odbudowana. Był współautorem m.in. Trasy W-Z i MDM-u. W latach 60. opracował plany rozwoju takich miast jak Mosul, Karbala, Basra oraz Skopje. 

Przeżył niemal cały dwudziesty wiek. Jego losy splatają się z zaborami, dwiema wojnami, totalitaryzmem, wreszcie wolną Polską. - Jego droga życiowa w jakimś sensie została zamknięta historycznie, wielu jego towarzyszy broni czy przy rajzbrecie nie doczekało roku 1989 - opowiadał Andrzej Skalimowski. 

Czytaj także:

- Jego ojciec Czesław Jankowski był bardzo dobrze wykształconym człowiekiem, prawnikiem, założycielem harcerstwa w Królestwie Polskim - podkreślił Rafał Brodacki. - Tu zaczyna się jego formacja. Od samego początku przesiąkał ideałami społecznikowskimi dla Polski. Te ideały też przekazał, jego syn Michał Jankowski był działaczem opozycji w PRL.

"Agaton" mówił o sobie, że "gonił wojnę, a ona nie chciała go wziąć". Po wybuchu wojny jego drogi biegną przez ośrodek internowania w Połądze (Litwa), Francję, wreszcie Wielką Brytanię, gdzie ostatecznie został dostrzeżony jako wojskowy. - Będąc oficerem przygotowywanym do służby w wywiadzie, był jednocześnie szkolony do służby jako cichociemny - tłumaczył Rafał Brodacki. - 11 grudnia 1941 roku został zaprzysiężony na rotę Armii Krajowej, a w nocy z 2 na 3 marca 1942 roku zrzucony do okupowanej Polski pod Wyszkowem.

CICHOCIEMNI zobacz serwis specjalny >>>>

W audycji usłyszeliśmy archiwalne wypowiedzi Stanisława Jankowskiego z Archiwum Polskiego Radia.

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadziła: Aldona Łaniewska-Wołłk

Data emisji: 28.09.2021

Godzina emisji: 21.30


Czytaj także

Grzegorz Piątek: Bohdan Pniewski to architektura i styl sam w sobie

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2021 11:40
- W Warszawie mówiło się o "pniewszczyźnie", czyli autorskim stylu Pniewskiego. To był człowiek, który łączył epoki. Tworzył syntezę nowoczesności i tradycji i to jeden z sekretów jego sukcesu - mówił w Dwójce Grzegorz Piątek, autor książki "Niezniszczalny. Bohdan Pniewski. Architekt salonu i władzy".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Tomasz Konior: Warszawa to miasto, które wraca do kultury ulicy

Ostatnia aktualizacja: 08.06.2021 21:00
- Aleje Jerozolimskie czy ulica Marszałkowska, to miejsca które jeszcze do niedawna były podporządkowane jednemu celowi: żeby jak szybciej przez nie przejechać. Dzisiaj przekształcają się w pasaże, deptaki, sadzone są drzewa, stają się po prostu przyjazne - mówił w Dwójce architekt Tomasz Konior.
rozwiń zwiń