Nobel dla Annie Ernaux. "Od początku pisała o tym samym"

Ostatnia aktualizacja: 07.10.2022 08:00
- Jak na to spojrzeć z dzisiejszej perspektywy, to ona właściwie pisała ciągle o tym samym, czyli o sobie, swojej rodzinie, Francji, swoim pokoleniu, o wychodzeniu z ludowości, o przekształcaniu się samej siebie w klasę średnią, intelektualistkę - mówił w radiowej Dwójce prof. Krzysztof Jarosz, współautor przekładu książki Annie Ernaux "Lata". Francuska autorka to tegoroczna laureatka Literackiej Nagrody Nobla.
Annie Ernaux
Annie Ernaux Foto: Horst Galuschka/PAP/DPA

Odwaga i precyzja

O swoim wyborze Akademia Szwedzka poinformowała w czwartek (6.10). W uzasadnieniu wskazano, że wyróżnienie przyznano za "odwagę i chirurgiczną precyzję, z jaką autorka odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia pamięci osobistej". Annie Ernaux to pierwsza Francuzka, która otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. 

Urodziła się ona w 1940 roku. Jest jedną z najważniejszych francuskich pisarek współczesnych, feministką, absolwentką wydziału literatury współczesnej na uniwersytetach w Rouen i Bordeaux.

Przełomowe "Lata"

W Polsce ukazały się dotychczas dwie jej książki. W 1989 roku PIW opublikował mikropowieść "Miejsce" w przekładzie Iwony Badowskiej, a na początku tego roku nakładem Wydawnictwa Czarne ukazały się "Lata" w przekładzie Magdaleny Budzińskiej i Krzysztofa Jarosza.

- W oryginale "Lata" ukazały się w 2008 roku i były pierwszą książką Annie Ernaux, która "chwyciła" za granicą. Przekład na angielski był nominowany do Nagrody Bookera, co też – zdaje się – zwiększyło zainteresowanie tą autorką - zauważył Maciej Jakubowiak, krytyk literacki.

Powieści nie powieści

Obecnie Annie Ernaux ma na swoim koncie ponad 20 książek, wśród nich "Ce qu'ils disent ou rien" i "Une femme". Zdobyła wiele prestiżowych nagród, wśród nich Nagrodę Renaudot, Nagrodę im. Marguerite Yourcenar oraz Premio Strega Europeo.

- Spośród tych ponad dwudziestu jej książek, chyba tylko trzy pierwsze to są rzeczywiście powieści. W takim sensie opowieści fikcyjnej, zmyślonej historii, niezwiązanej wprost z jej biografią. "Lata" to nie tylko jedna z najlepszych, ale może i najlepsza jej książka. To także książka zbierająca w jakimś sensie całe jej pisarstwo. To znaczy poza tymi trzema pierwszymi powieściami, cała reszta jest mniej lub bardziej jawnie zakorzeniona w jej własnym życiu i w jej doświadczeniach - podkreślała Magdalena Budzińska, redaktorka książek i tłumaczka.

Posłuchaj
29:19 Dwojka Rozmowy po zmroku 2022_10_06-21-30-06.mp3 Annie Ernaux - laureatka Literackiej Nagrody Nobla (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

Annie Ernaux wychowała się w Yvetot w robotniczej rodzinie. Po studiach pracowała w szkołach, gdzie uczyła języka francuskiego. Jako pisarka zadebiutowała w 1974 roku autobiograficzną powieścią "Les armoires vides" o studentce, która poddaje się nielegalnemu zabiegowi aborcji. W 2021 r. jej książkę przeniosła na wielki ekran Audrey Diwan.


Fb/Nobel Prize


***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadziła: Małgorzata Szymankiewicz

Goście: Magdalena Budzińska (redaktorka książek i tłumaczka), Krzysztof Jarosz (tłumacz literatury francuskiej i frankofońskiej) i Maciej Jakubowiak (eseista, krytyk literacki)

Data emisji: 6.10.2022

Godzina emisji: 21.30

IAR/PAP/pg/kor

Czytaj także

Literacki Nobel 2022. Jak co roku spora giełda potencjalnych laureatów

Ostatnia aktualizacja: 03.10.2022 08:11
W czwartek, 6 października, ogłoszone zostanie nazwisko laureata literackiej Nagrody Nobla. Jako potencjalni zdobywcy wyróżnienia typowani są m.in. Salman Rushdie czy Michel Houellebecq.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Nagrody Nobla 2022. Znamy laureatkę w dziedzinie literatury

Ostatnia aktualizacja: 06.10.2022 13:11
Francuska autorka Annie Ernaux została laureatką tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Szwedzka Akademia nagrodziła ją za "odwagę i chirurgiczną precyzję, z jaką odkrywa korzenie wyobcowania oraz społecznych ograniczeń, jakim podlega jednostkowa pamięć". 
rozwiń zwiń