W pierwszych latach XX wieku do środowiska paryskiej awangardy dołącza pochodzący z Włoch rzeźbiarz i początkujący malarz, mężczyzna niezwykle przystojny i uwodzicielski. Amadeo Modigliani znakomicie czuje się w środowisku polskich artystów działających w Paryżu. Tam poznaje Ludwikę Czechowską, która szybko staje się jego modelką. Czy tylko modelką?
O szczególnej relacji Modiglianiego z młodą Polką i niezwykłym życiu powierniczki malarza opowiadały Teresa Rehbinder, cioteczna wnuczka Ludwiki Czechowskiej, i Sylwia Zientek, autorka książki "Lunia i Modigliani".
Rodzinna legenda
Lunia po opuszczeniu Krakowa w 1913 roku wróciła do niego tylko raz, na zjazd rodzinny w 1935 roku. Rodzina traktowała ją zatem trochę jak legendę. - Mama informacje o Luni dozowała - przyznała Teresa Rehbinder. - To nie było kawa na ławę.
Zanim jednak Ludwika przybyła do Paryża, wiodła życie córki biednego krakowskiego komunisty. Wyszła za mąż za Kazimierza Czechowskiego, który był z kolei wojującym komunistą, a nawet fanatyzującym bolszewikiem, jak się później okazało. Zginął, walcząc za rewolucję w Związku Radzieckim.
Polonijna bohema
Lunia, młoda prowincjuszka, jak pisała o sobie w listach, trafia w orbitę polonijnej bohemy. Amadea Modiglianiego poznała dzięki paryskiemu marszandowi Leopoldowi Zborowskiemu w kawiarni "La Rotonde". Była bardzo młodą kobietą, która dopiero poszukiwała swojej drogi. Z czasem tak pokochała sztukę, że stała się galerzystką, marszandką, prowadziła galerie w Paryżu. Urządzała wystawy, między innymi Józefowi Czapskiemu, i wielu innym.
W niejednoznacznej relacji
- Francuskie media lubią podkreślać, że była "obsesją Modiglianiego". Nie wiem, skąd to wzięli we Francji, bo podstaw nie widzę - zaznaczyła Sylwia Zientek. - Ta relacja była bardzo niejednoznaczna, przez to daje pole do popisu, jeśli chodzi o budowanie historii.
Naprawdę w niego wierzyli
Zdaniem Sylwii Zientek Modigliani miał słabe notowania w Paryżu, a mimo to był kochany przez polonijnych awangardzistów. - Połączyła ich fascynacja Modiglianim, mimo że nie rokował, nikt go nie chciał kupować. Francuski rynek sztuki nie widział w nim żadnego potencjału, ale oni naprawdę w niego wierzyli - podkreśliła biografka. - Tak mocno, że dzięki nim dzisiaj Modigliani jest pokazywany na całym świecie. To jeden z najsłynniejszych malarzy XX wieku.
29:52 Dwojka_O_wszystkim_z_kultura_2023_02_10-17-28-54.mp3 Lunia Czechowska – tajemnicza muza Modiglianiego (O wszystkim z kulturą/Dwójka)
***
Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą
Prowadził: Jakub Kukla
Goście: Teresa Rehbinder (cioteczna wnuczka Ludwiki Czechowskiej), Sylwia Zientek (autorka książki "Lunia i Modigliani")
Data emisji: 10.02.2023
Godzina emisji: 17.30
uk
